Kolieken bij de baby

dossier Het hevig of langdurig schreien van baby's gedurende de eerste levensmaanden wordt heel vaak verkeerdelijk toegeschreven aan 'krampjes' en dit zelfs vanaf de eerste dag na de geboorte. Het is steeds belangrijk om de mogelijke oorzaak van langdurig schreien te achterhalen. Pas wanneer een baby huilt zonder honger, te warm of te koud of pijn te hebben kunnen we vermoeden dat kolieken de mogelijke oorzaak zijn.

Wat kolieken eigenlijk zijn is niet goed geweten maar het lijkt dat de baby behoefte heeft aan vertroeteling en knuffels alvorens in slaap te vallen. Belangrijk is het feit dat kolieken niet worden veroorzaakt door buikpijn, het optrekken van de beentjes en het plooien van de armpjes is een houding die elke hevig huilende baby aanneemt. De prognose is goed en meestal verdwijnen kolieken rond de leeftijd van 3 maanden.

Tips bij huilen

• De baby troosten en wiegen als hij huilt : de ritmische activiteit door het wiegen helpt een baby om te ontspannen en uiteindelijk in slaap te vallen. De grote schrik die er bij ouders bestaat is : we gaan ons kind verwennen. Maar voor de leeftijd van 3 tot 4 maanden kan men een baby echt niet verwennen, baby's hebben er behoefte aan om geknuffeld en gewiegd te worden. De baby moet echter niet steeds op de arm gewiegd worden, hij mag ook in een schommelwieg of in een draagzak op de buik, eveneens kan rondgereden worden met de kinderwagen. Een andere rustgevende tip is het geven van een badje of ook het toepassen van babymassage.
• De baby zichzelf in slaap laten schreien is een tip als je ziet dat echt niets helpt en je weet dat baby geen honger heeft, niet ziek is, geen vuile luier heeft en je reeds geprobeerd hebt om hem te troosten. Laat de baby gerust een kwartiertje schreien in zijn wiegje en probeer hem indien nodig daarna nogmaals te troosten.
• Om latere slaapproblemen te voorkomen is het belangrijk om de baby niet voortdurend te pakken. Wanneer een baby telkenmale opnieuw in slaap wordt gewiegd dan zal dit leiden tot een onmisbaar iets bij zijn inslaapproces. Daarom is het best om de baby in de wieg te leggen als je ziet dat hij moe wordt. Op die manier leert hij alleen in slaap te vallen. Het is belangrijk om het advies voor kolieken niet te overinterpreteren want kolieken kan je niet voorkomen, secundaire slaapproblemen wel.
• Om het dag-nachtritme aan te leren is het aan te raden om overdag regelmatig met je baby bezig te zijn. Op die manier wordt voorkomen dat een baby overdag te veel slaapt.
• Een van de redenen waarom een baby schreit is vanzelfsprekend honger. Men mag zich hier echter niet blind op staren : schreien mag niet steeds geassocieerd worden met honger. De maaglediging neemt ongeveer twee uren in beslag, dus is dit wel het minimum als tijdspanne tussen twee voedingen. Wanneer een baby overdag te veel voeding krijgt zal deze behoefte zich ook doorzetten 's nachts. Bij borstvoeding ligt het wel enigszins anders : soms kan het wel nodig zijn om de baby frequent te voeden tot zolang de borstvoeding goed op gang is.

Lees ook: 11 vragen rond flesvoeding

• Zorg als ouders (vooral als moeder) voor voldoende rust. Als de baby overdag slaapt is het zeker aangeraden om zelf ook een dutje te doen. Huilbaby's zijn heel vermoeiend, dus is het belangrijk om zelf aan voldoende rust toe te komen. Schakel ook eens een babysit in zodat je eens kan gaan wandelen, winkelen of als koppel eens gezellig kan gaan eten of een filmpje meepikken.
• Opgepast met de zogenaamde wondermiddeltjes in de vorm van poedertjes en druppeltjes. Deze bevatten namelijk soms fenobarbital wat gevaarlijk is voor baby's of anticholinergica die de darmactiviteit vertragen en verstopping veroorzaken. De combinatie van beide is zeker gevaarlijk.

Tips bij slaapproblemen:

Pasgeborenen
• De baby wordt best in de wieg gelegd als hij moe is maar nog niet slaapt. Dit is heel belangrijk als eerste maatregel omdat de laatste herinnering van de baby voor hij in slaap valt de herinnering aan de wieg is en niet aan een persoon, een fles of borst.
De baby moet immers leren om zichzelf in slaap te brengen. Meestal valt een baby na een kwartiertje onrustig zijn vanzelf in slaap. Als hij schreit mag hij gerust wat gewiegd worden maar het is belangrijk om hem terug te leggen voor hij in slaap valt. Dit is een maatregel die niet alleen voor overdag, maar ook voor s nachts geldt. Het is normaal dat een baby ook 's nachts wakker wordt : laat hem zichzelf weer in slaap krijgen en help hem niet waar het niet nodig is.
• Tracht overdag toch minstens 3 uur met de baby bezig te zijn als hij niet slaapt en niet aan het schreien is.
• Overdag mag je de baby gerust na 3 uren slaap wakker maken : speel ermee of geef zijn voeding indien nodig. Op die manier leer je een baby 's nachts een langere slaapduur aan.
• De intervallen tussen de voedingen overdag mogen niet korter zijn dan 2 uren anders zal de baby frequenter behoefte krijgen aan kleine hoeveelheden voeding. Zorg ervoor dat de fles niet als troostbrenger wordt gezien. Bij borstvoeding kan de baby soms wel tijdelijk meerdere voedingen vragen, maar dit is dan ook tijdelijk.
• Wanneer de baby 's nachts moet gevoed worden doe je dit kort en goed : hou het stil,steek geen groot licht aan, wieg de baby niet te veel. Op die manier wordt de nachtvoeding een oninteressante bezigheid.
• Geef de laatste voeding bij het slapen gaan. Probeer de baby de laatste 2 uur voor het slapen gaan wakker te houden.

Baby is twee maanden oud
Dit is het moment om de nachtvoeding trachten uit te schakelen : wanneer de baby 's nachts huilt probeer hem dan te troosten. Lukt het niet dan kan er toch voeding gegeven worden, maar tracht de hoeveelheid te verminderen ; bij borstvoeding de voedingsduur wat verkorten.

Baby is vier maanden oud
• Op dit moment is nachtvoeding eigenlijk overbodig. De laatste voeding wordt best zo laat mogelijk gegeven en bij schreien 's nachts is troosten de boodschap. In de flesjes kan vanaf nu meel toegevoegd worden.
• Nachtelijke contacten worden best kort en saai gehouden. Het is normaal dat kinderen op deze leeftijd een paar keer wakker worden : ze moeten nu echt leren om zelf weer in slaap te vallen. Hetgeen je wel kan doen is stilletjes gaan zien, eventueel wat troostende woordjes inspreken maar zeker niet te lang in de kamer blijven. Blijft het schreien aanhouden ga dan na een kwartiertje nogmaals kijken maar neem het kind niet uit zijn bedje en blijf vooral niet in de kamer tot hij opnieuw in slaap valt. Probeer ziekte uit te sluiten.

Baby is 6 maanden oud
• Geef je baby een knuffel die mee kan naar bed. Op deze leeftijd is scheidingsangst een veel voorkomend fenomeen. Deze knuffel kan troost brengen. Bepaalde kinderen hebben liever een lakentje of een doekje om steeds bij zich te hebben.
• De deur van de kamer mag gerust open gelaten worden als het kind angstig is. Dit biedt de zekerheid dat de ouders ergens in de buurt zijn.
• Extra knuffels overdag zijn op deze leeftijd heel belangrijk.
• Bij schreien s nachts geldt ook nu nog steeds dat het kind niet uit zn bedje mag genomen worden : spreek troostende woorden en blijf even in de kamer tot de baby rustig wordt.Is het kind rechtop gaan zitten in zn bedje, leg het dan niet neer, hij kan dit zelf wel.

Het eenjarige kind
Vanaf deze leeftijd zijn vaste slaaprituelen heel belangrijk daar kinderen behoefte hebben aan een vertrouwde routine. Dit is niet alleen een taak van de moeder maar ook
van de vader zodat het kind niet steeds door dezelfde persoon in bed gestopt moet worden.
• Eenmaal in bed blijft in bed. Protesten of zelfs driftbuien moeten kort en goed aangepakt worden zodat het kind leert wat bedtijd is.
• Angstige kinderen zorgen voor een extra probleem. Angst mag niet genegeerd worden,het is belangrijk om hier zo snel mogelijk een oorzaak voor te vinden (vb. een nieuwe omgeving). Straf angst zeker nooit af, dit maakt het alleen maar erger.
• De hoeveelheid slaap van een kind op deze leeftijd is zeer individueel. De beste manier om te weten of je eigen kind genoeg slaapt is de vaststelling dat het overdag niet steeds moe is. Overdag slaapt een kind op deze leeftijd best niet langer dan 2 uur.

Lees ook: Slaapproblemen bij kinderen