Waarom is colostrum ‘vloeibaar goud’?

dossier

Colostrum is de eerste moedermelk die geproduceerd wordt, in de dagen na de bevalling. Een dikke, gele vloeistof, die de bijnaam vloeibaar goud krijgt, omdat ze heel wat immuunstoffen en essentiële voedingsstoffen bevat die je pasgeboren baby als het ware een kickstart geven.

Waar is colostrum goed voor?

Hoewel het geen vervanging is voor medische vaccinatie, wordt wel eens gezegd dat colostrum het eerste vaccin is voor je baby, omdat het zodanig veel beschermende eigenschappen meegeeft. Te veel om op te noemen in één artikel, maar we geven hieronder enkele voorbeelden.

Colostrum bevat onder andere

• Antilichamen, vooral proteïnen met anti-infectieuze eigenschappen, zoals immunoglobulinen. Colostrum bevat tot 100 keer meer van deze stoffen dan rijpe melk, maar ook levende cellen zoals leukocyten, waaronder macrofagen, die het spijsverteringsslijmvlies van het kind beschermen.
• Vitaminen (vooral vitamine K, A, E en B12), mineralen en spoorelementen (zink, koper, kalium, natrium, enz.).
• Suikers (oligosacchariden, of HMO's) en hormonen (cortisol, insuline, enz.) die de ontwikkeling van het zenuwstelsel, de groei en de bescherming van weefsels en organen bevorderen, in het bijzonder het spijsverteringskanaal.
• Cytokinen, moleculen met ontstekingsremmende en immunosuppressieve eigenschappen, die een invloed hebben op het immuunsysteem van de baby.
• Goede bacteriën, of probiotica, die bijdragen tot de goede ontwikkeling van de microbiota van de zuigeling.
• En natuurlijk water! Samen met de mineralen helpt het water de baby gehydrateerd te blijven en het gewichtsverlies van de eerste dagen te compenseren.

Colostrum heeft ook antioxiderende en laxerende eigenschappen

Het helpt de baby bij het aanmaken van meconium, de eerste donkere en kleverige ontlasting, en helpt ook de bloedsuikerspiegel te stabiliseren.

Lees ook: Kraamtijd: Waarom hebben baby’s het de tweede (en derde) nacht zo lastig?

Waarom is colostrum geel?

Colostrum ziet er heel anders uit dan de manier waarop we aan moedermelk denken: wit, helder, vloeibaar. Colostrum is echter minder waterrijk dan rijpe melk. Het is dus donkerder en geconcentreerder. De geel-oranje kleur is gedeeltelijk te danken aan het hogere gehalte aan betacaroteen (vitamine A) dan in de zogenaamde rijpe melk, die na de biest (eerste melk) komt.

Lees ook: Zegt de kleur van moedermelk iets over de gezondheid van mama of kindje?

Wanneer wordt colostrum geproduceerd?

Colostrum wordt geproduceerd in de laatste weken van de zwangerschap of net na de bevalling. Soms merken vrouwen dat ze colostrum beginnen te produceren als de baby nog niet geboren is. Is dat bij jou niet het geval? Maak je dan vooral geen zorgen. Ook jij zal genoeg colostrum produceren om je baby de eerste dagen van zijn leven te voeden.

Ongeveer vijf dagen na de geboorte begint het colostrum te veranderen in rijpe melk. Dat duurt ongeveer twee weken, en in die tijd produceer je de zogenaamde overgangsmelk.

Lees ook: Borstvoeding: Heeft een (geplande) keizersnede effect op je melkproductie?

Volstaat colostrum voor mijn baby?

Op de eerste dag(en) maakt je lichaam slechts een zeer kleine hoeveelheid colostrum aan, tussen 25 en 50 ml. Veel moeders hebben het gevoel dat dat niet volstaat om hun baby te voeden, maar bij de geboorte heeft de maag van je baby slechts de grootte van een knikker of een druif, dus heeft hij of zij echt wel genoeg met enkele druppels. Maar deze paar milliliter geven je baby al een cocktail van essentiële voedingsstoffen.

Wat als je borstvoeding niet op gang komt?

Bij sommige vrouwen komt de productie iets later op gang, zo’n 2 tot 3 dagen na de bevalling. De vroedvrouw zal je kindje intussen regelmatig aan de borst leggen om de productie te stimuleren. Daardoor kunnen je tepels wel wat gevoelig worden. Indien nodig kan je kindje enkele druppels kunstvoeding drinken in afwachting van het colostrum. Die melk wordt dan via een speciaal flesje, lepeltje of spuitje toegediend. Eventueel kan er ook een smal, klein darmpje op je borst worden geplakt waarin de kunstvoeding wordt gedruppeld. Het uiteinde ligt dan naast de tepel, zodat je kindje toch ‘aan’ (of beter gezegd naast) je tepel kan drinken en het instinct om de borst op te zoeken niet wegebt.

Lees ook: Kan je jouw borsten voorbereiden op borstvoeding?

Kies je ervoor om geen borstvoeding te geven? Voel je dan vooral niet schuldig. Borstvoeding is dan wel de beste optie – daar zijn alle experts het over eens – maar ook kunstvoeding staat inmiddels al op punt. Ook met flesvoeding geef je je kindje dus een goeie start.

Lees ook: Getuigenis: "Waarom ik geen borstvoeding heb gegeven"