nieuws
Er bestaat nog veel onduidelijkheid over een mogelijk verband tussen nachtwerk (en veelvuldige jetlag) en het ontstaan van borstkanker (en andere kankers). Sommige studies beschrijven een verband tussen langdurig nachtwerk (meer dan 20 jaar) en borstkanker, andere vinden geen verband.
Volgens een overzichtsstudie van oktober 2016 in het Journal of the National Cancer Institute heeft ook langdurig nachtwerk geen of slechts een zeer beperkt effect op borstkanker. Maar of daarmee het laatste woord gezegd is over deze kwestie, is zeer de vraag.
Oorzakelijk verband niet aangetoond
Het verband tussen nachtwerk en borstkanker (en andere gezondheidsproblemen) is tot nu toe alleen aangetoond in experimenten bij dieren en door epidemiologisch onderzoek bij mensen. Op basis daarvan heeft het Internationaal Kankeragentschap enkele jaren geleden geoordeeld dat nachtwerk mogelijk kankerverwekkend is, en wordt borstkanker in Denemarken erkend als beroepsziekte voor vrouwen die nachtdient doen. Mogelijke verklaringen voor een verband tussen nachtwerk en (borst)kanker zijn de verlaagde productie van het hormoon melatonine en de verhoogde productie van oestrogeen tijdens nachtwerk, chronische verstoring van de biologische klok (van het circadiaan ritme), verminderde opname van vitamine D via daglicht... Een oorzakelijk verband tussen nachtwerk en borstkanker is tot nu toe echter niet aangetoond. Het zou ook kunnen dat vrouwen in nachtdienst later kinderen krijgen, ongezonder eten, minder sporten of meer alcohol drinken - allemaal factoren die de kans op borstkanker en gewichtstoename verhogen.
Risico is alleszins beperkt
Als er al een oorzakelijk verband zou zijn, dan is het risico relatief klein: het verhoogde risico op borstkanker wordt geschat op maximaal 1,5 na 20 jaar nachtarbeid. Stel dat er normaal bij 10 van de 100 vrouwen borstkanker optreedt, dan zal dit nu bij 15 het geval zijn.
Bij vrouwen met een verhoogd risico is een toename met 1,5 natuurlijk wél veel. Daarom wordt, onder meer in Nederland en Denemarken, nachtdienst momenteel afgeraden voor vrouwen die behandeld worden voor ex-borstkankerpatiënten.
Preventieve maatregelen
Mocht het verband tussen borstkanker en nachtdienst inderdaad oorzakelijk zijn en verband houden met verstoring van het 24-uurs ritme, dan is het aannemelijk dat minder aaneengesloten nachtdiensten leiden tot risicovermindering. Op basis van reeds beschikbare gegevens lijkt het werken in kortcyclische roosters met maximaal 2 aaneengesloten nachtdiensten en voorwaartse rotatie (ochtend-middag-nacht) minder problemen te geven. Bij deze kortcyclische roosters treedt er nauwelijks verandering op in de 24-uurs ritmen. Ook het aanpassen van voedingspatronen zou een gunstig effect kunnen hebben.
In Nederland werkt de Gezondheidsraad momenteel aan een advies met preventieve maatregelen om eventuele gezondheidsproblemen door nachtwerk te vermijden.
Bronnen:
https://www.gezondheidenwetenschap.be
http://www.erasmusmc.nl
http://jnci.oxfordjournals.org
http://rivm.openrepository.com
 |
 |
