Nieuwe aanbevelingen cholesterolverlagende statines

nieuws Het RIZIV heeft recent de aanbevelingen voor het gebruik en de terugbetaling van statines herzien. Statines zijn geneesmiddelen om het cholesterolgehalte te verlagen doordat ze de productie van cholesterol in de lever remmen. Hierdoor wordt het risico op hart- en vaatziekten lager.
De winst die men kan verwachten is het hoogst bij patiënten met een hoog risico op hart- en vaatziekten. Het gaat hier om mensen die reeds een hart- en vaatziekte hebben (d.w.z. secundaire preventie) en om mensen met een verhoogd risico vanwege een sterk verhoogd cholesterol, hoge bloeddruk, het bestaan van diabetes, obesitas en rokers (d.w.z. primaire preventie).

In de aanbevelingen en de terugbetalingscriteria van het RIZIV wordt er voor geopteerd om patiënten met een laag cardiovasculair risico niet te behandelen. De kans dat zij baat hebben bij het geneesmiddel is zeer klein, en dit weegt niet op tegen de kostprijs en de mogelijkheid van ongewenste effecten.

Dit werd recent nog bevestigd in een literatuurstudie van de Cochrane Library of Reviews (www2.cochrane.org/reviews/en/ab004816.html), een internationale non-profit organisatie van wetenschappers die de medische literatuur systematisch opvolgt.

Het gebruik van statines moet altijd gepaard gaan met maatregelen zoals stoppen met roken, voldoende lichaamsbeweging, een dieet arm aan verzadigde vetzuren, en rijk aan fruit, groenten en vis, en beperking van de alcoholinname. Rookstop bijvoorbeeld leidt tot een minstens even grote risicodaling als een behandeling met statines.
Volgens een recent rapport van het Federaal Kenniscentrum (KCE) is het gebruik van statines in België de laatste 12 jaar vertwintigvoudigd.

Wanneer wordt het gebruik van statines aanbevolen?

1. Primaire preventie (patiënten zonder cardiovasculair accident)

De primaire preventie betreft patiënten die nog geen cardiovasculair event hebben doorgemaakt.
Bij deze patiënten is het aanbevolen een behandeling met een statine te starten wanneer volgende twee voorwaarden zijn voldaan:

• een verhoogd cholesterol (primaire hypercholesterolemie)
• een totaal cholesterol van 190 mg/dl of meer, of een LDL-cholesterol van 115 mg/dl of meer
• nuchter gemeten tijdens minstens 2 afnames met 1 tot 8 weken tussentijd onder een aangepast dieet.

• een cardiovasculair risico van 5 % of meer op 10 jaar. Dit risico wordt berekend op basis van het SCORE model, waarbij rekening wordt gehouden met leeftijd, geslacht, cholesterolwaarde, systolische bloeddruk en tabaksgebruik.
(Voor de scoretabel: zie pdf-tabel)

Het is aanbevolen de behandeling te starten met: simvastatine of pravastatine.
Bedoeling van de behandeling is om het cholesterolgehalte op een termijn van 3 maanden te verminderen. Streefwaarden zijn:
totaal cholesterol lager dan 190 mg/dl of LDL-cholesterol lager dan 115 mg/dl.
Indien dit resultaat niet bereikt wordt, kan de arts overwegen een andere statine of een combinatie van verschillende geneesmiddelen voor te schrijven.

2. Secundaire preventie (patiënten met bewezen cardiovasculaire aandoening)

Bij deze patiënten is het aanbevolen een behandeling met een statine te starten wanneer aan volgende voorwaarden is voldaan:

• een verhoogd cholesterol (primaire hypercholesterolemie):
- een totaal cholesterol = 175 mg/dl of een LDL-cholesterol = 100 mg/dl
- nuchter gemeten tijdens minstens 2 afnames met 1 tot 8 weken tussentijd onder een aangepast dieet

• minstens een vaataandoening:
- ofwel coronair: infarct, angor, acuut coronair syndroom, overbrugging tussen de aorta en de kransslagaders, coronaire angioplastie)
- ofwel cerebraal: CVA, cerebrovasculair trombotisch accident, of TIA, transitoir ischemisch accident)
- ofwel van de onderste ledematen: claudicatio intermittens.

Het is aanbevolen de behandeling te starten met: ofwel simvastatine ofwel pravastatine
Indien de streefwaarde (totaal cholesterol < 175 mg/dl of LDLcholesterol < 100 mg/dl) na tenminste 3 maanden behandeling niet bereikt wordt, kan de arts overwegen een andere statine of een combinatie van verschillende geneesmiddelen voor te schrijven.
Bij patiënten met een totaal cholesterol boven 290 mg/dl of een LDL-cholesterol boven 165 mg/dl kan de arts, indien nodig, overwegen een behandeling te starten met atorvastatine of rosuvastatine.

3. Diabetes: primaire preventie (afwezigheid van cardiovasculair event)

Het betreft patiënten zonder een hart- of vaatziekte maar met:
- ofwel een type 2 diabetes indien de patiënt ouder is dan 40 jaar
- ofwel een type 1 diabetes met microalbuminurie.

Bij deze patiënten, is het aanbevolen een behandeling met een statine
te starten bij een totaal cholesterol gehalte van 175 mg/dl of hoger, of een LDL-cholesterolgehalte van 100 mg/dl of hoger (nuchter gemeten tijdens minstens 2 afnames met 1 tot 8 weken tussentijd onder een aangepast dieet).

Het is aanbevolen de behandeling te starten met: ofwel simvastatine ofwel pravastatine.
Indien de streefwaarde (totaal cholesterol < 175 mg/dl of LDL-cholesterol < 100 mg/dl) na tenminste 3 maanden behandeling niet bereikt wordt, kan de arts een andere statine of een combinatie van verschillende geneesmiddelen voorschrijven.
Bij patiënten met een totaal cholesterol boven 290 mg/dl of een LDL-cholesterol boven 165 mg/dl kan de arts, indien nodig, overwegen een behandeling starten met atorvastatine of rosuvastatine.

Meer info:
www.riziv.be › Geneesmiddelen en andere › Geneesmiddelen.