Elke dag een lepeltje insuline om later geen suikerziekte te krijgen

Elke dag bloed prikken, dagelijks insuline inspuiten, anders gaan eten, de kinderverzorgster of juf leren werken met de insulinepomp… Met diabetes type 1 kan je in principe lang en goed leven. “Maar alleen op voorwaarde dat je de ziekte mooi onder controle krijgt”, zegt professor Kristina Casteels. Hoe jonger je de ziekte krijgt, hoe moeilijker dat is. “En dat terwijl we de aandoening op steeds jongere leeftijd vaststellen.”

Diabetes type 1 is – in tegenstelling tot type 2 – geen gevolg van een ongezonde levensstijl. De aandoening ontstaat op vroege leeftijd, meestal bij kinderen en volwassenen onder de 40 jaar, en is het gevolg van een te actief afweersysteem. Het lichaam van patiënten maakt geen insuline meer aan, waardoor de stof levenslang ingespoten moet worden. “De laatste jaren gedraagt de ziekte zich steeds agressiever, vooral bij de allerkleinsten”, zegt professor Chantal Mathieu.

Het totaal aantal diagnosen stijgt niet, maar die op (hele) jonge leeftijd wel. Intussen gaat het in België om 300 nieuwe gevallen per jaar bij kinderen jonger dan 15. Het aantal diagnosen onder de 10 jaar is in vijftien jaar zelfs verdubbeld.

Onder het motto: voorkomen is beter dan genezen, is daarom een grootschalig Europees onderzoek gestart, waaraan het UZ Leuven meewerkt. “We zijn op zoek naar zwangere vrouwen die bereid zijn om het DNA van hun pasgeboren baby te laten screenen”, zegt professor Casteels. “Dat kan met een simpele bloedprik. Als we in dat DNA bepaalde merkers vinden, verhoogt het risico op diabetes naar één op de tien (in plaats van één op de 250, nvdr.).”

Die baby’s kunnen deelnemen aan een wetenschappelijk experiment. Ze krijgen tot de leeftijd van drie jaar elke dag een heel kleine hoeveelheid insuline-poeder, vermengd in babyvoeding of melk. “We zorgen zo dat hun afweersysteem insuline niet meer als vreemde stof ziet, en het de cellen die insuline aanmaken met rust laat”, zegt Casteels. “Als dat lukt, hebben we een manier om diabetes te voorkomen.” Tegelijk loopt een tweede onderzoek bij mensen die de diagnose net kregen, daar wordt gezocht naar een manier om de ziekte alsnog te stoppen.

Volgens professor Mathieu is er bij ouders nog te weinig bewustzijn over de ziekte. “Met kindjes die overmatig veel drinken en plassen of vermageren, ga je beter naar de huisarts. Hoe sneller de diagnose wordt gesteld, hoe kleiner de kans dat het kind erg ziek wordt en in het ziekenhuis belandt.”