Ecstasy, ‘nieuwe drugs’, heroine, stimulansen en cannabis : overzicht van de situatie in België

nieuws Het WIV heeft een balans opgemaakt van het drugsgebruik in België.

• Globaal beschouwd, stelt het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid in België geen enkele significante verandering vast op het vlak van de illegale drugs en de trends die de afgelopen jaren zijn waargenomen;

• De consumptie van illegale substanties blijft stabiel of vertoont een heel lichte teruggang, zelfs bij jongeren;

• De hoeveelheid in beslag genomen illegale substanties in België blijft groot en is vaak groter dan de hoeveelheid die in andere Europese landen wordt waargenomen;

• De zuiverheidsgraad van illegale drugs schommelt met de jaren maar blijft in ons land hoog. In vergelijking met vorig jaar stellen we een toename van de zuiverheidsgraad van meerdere substanties vast, in het bijzonder van amfetaminen, heroïne en cocaïne. De zuiverheidsgraad van ecstasy evolueert al meerdere jaren in stijgende lijn.

Ecstasy
Net als Nederland blijft ook ons land een belangrijke producent van ecstasy (MDMA) en amfetaminen. De meeste ecstasytabletten geanalyseerd in België bevatten hoge tot zelfs heel hoge hoeveelheden van de psychoactieve stof MDMA. Deze trend is niet nieuw en zet zich al meerdere jaren voort in ons land. Positief is wel dat de beschikbare gegevens erop wijzen dat de consumptie sinds 2008 niet meer is gestegen.

Nieuwe psychoactieve stoffen (NPS) of ‘nieuwe drugs’
Het aantal in beslag genomen NPS neemt toe, zowel in België als in de rest van Europa. In 2015 zijn in ons land 120 verschillende NPS in beslag genomen. Ondanks het overvloedige aanbod op het nationale grondgebied, wijzen de beschikbare studies erop dat de consumptie van NPS, in vergelijking met sommige Europese landen, relatief laag ligt in België. In tegenstelling tot de heersende trend in Europa, worden in België vooral cathinon en dus geen synthetische cannabinoïden in beslag genomen. Die tegenstelling zou kunnen worden toegeschreven aan het feit dat men in België relatief gemakkelijk cannabis of hasj kan verkrijgen.

Heroïne
Tussen 2009 en 2012 (recentste beschikbare gegevens) is het aantal sterfgevallen ten gevolge van de overconsumptie van heroïne (overdosis) in België en Europa gedaald. Bovendien wijst niets erop dat het vandaag gemakkelijker is om zich in ons land heroïne (in grotere hoeveelheden) aan te schaffen dan voorheen. In 2014 zijn 27.800 patiënten met een ontwenningskuur begonnen, ongeacht de illegale substantie. Ongeveer 17.000 van hen hebben een substitutiebehandeling met opioïden gekregen. We stellen op dit moment een lichte daling vast van het percentage heroïneverslaafden die een medische behandeling starten. De gemiddelde leeftijd van de patiënten neemt overigens toe.

Stimulantia
Amfetaminen: slechts 10% van de behandelingsaanvragen hebben betrekking op deze substantie.
Metamfetaminen: in vergelijking met de Oost-Europese regio’s blijft de consumptie ervan in België marginaal.
Cocaïne: de analyse van het afvalwater wijst er duidelijk op dat de consumptie van cocaïne het hoogst ligt in West-Europa en dus ook in België.

Cannabis
Zoals overal in Europa blijft cannabis ook in België de meest in beslag genomen illegale substantie. Uit de Gezondheidsenquête die door het WIV bij de totale Belgische bevolking is uitgevoerd, blijkt nochtans dat de consumptie ervan niet is toegenomen. Hoewel de consumptie van cannabis onder jongeren schommelt, blijft zij globaal beschouwd stabiel. De leeftijd waarop zij cannabis beginnen te consumeren, lijkt echter te dalen. Deze verontrustende evolutie zal in de toekomst van nabij worden opgevolgd. De sterkte van de cannabis en hasj beschikbaar in België is al enkele jaren heel hoog in vergelijking met andere Europese landen. In 2014 bereikte de gemiddelde sterkte van hasj een piek (in vergelijking met de tien voorgaande jaren) maar het is nog te vroeg om te spreken van een stijgende trend. Het aantal behandelingsaanvragen voor de consumptie van cannabis is in België en in de rest van Europa toegenomen en een groot deel van deze aanvragen is ingediend op bevel van het gerecht.