ADHD en alcohol: waarom het risico op misbruik groter is

dossier

Mensen met ADHD lopen een verhoogd risico op alcohol- en drugsmisbruik. Studies tonen aan dat 17% tot 45% van de volwassenen met ADHD problematisch alcoholgebruik ontwikkelt. Hoe komt dit precies?

Lees ook: ADHD (aandachtstoornis met hyperactiviteit): symptomen en diagnose

Wat is ADHD?

ADHD (Attention-Deficit Hyperactivity Disorder) is een neurologische ontwikkelingsstoornis die gekenmerkt wordt door aandachtsproblemen, hyperactiviteit en impulsiviteit. Er is ook een variant zonder hyperactiviteit, bekend als ADD. ADHD verdwijnt niet bij volwassenheid, maar de symptomen kunnen veranderen en minder uitgesproken worden omdat je kan leren om er beter mee om te gaan. Toch blijft ADHD een aanzienlijke invloed uitoefenen op het dagelijks functioneren. 

Bij volwassenen uit ADHD zich vaak in:
  • Onoplettendheid: snel afgeleid zijn, moeite met taken afmaken, ongeorganiseerd werken, dingen vergeten.
  • Hyperactiviteit: innerlijke rusteloosheid, friemelen, tikken met voeten, veel en luid praten.
  • Impulsiviteit: overhaast handelen, zoeken naar directe beloning, sociaal opdringerig gedrag.


Hoewel ADHD uitdagingen met zich meebrengt, kan het ook voordelen hebben, zoals creativiteit en een vernieuwende manier van denken.


Lees ook: Hoe en wanneer testen op ADHD?

ADHD en alcoholmisbruik: waarom ze vaak samen voorkomen

Getty_bier_cafe_team_alcohol_2022.jpg

© Getty Images

Mensen met ADHD hebben een verhoogd risico op verslaving door verschillende factoren:

  • Impulsiviteit: Mensen met ADHD nemen vaker risico’s, waaronder het experimenteren met alcohol en drugs.
  • Zelfmedicatie: Alcohol kan helpen om symptomen zoals onrust en stress tijdelijk te verlichten, waardoor sommigen het als coping-mechanisme gebruiken.
  • Snellere overgang naar verslaving: Mensen met ADHD maken sneller de stap van recreatief naar problematisch gebruik.
  • Verhoogde gevoeligheid voor prikkels: De constante stroom aan prikkels in het dagelijks leven kan leiden tot een verhoogde behoefte aan middelen om te ontspannen.

Bovendien kunnen alcohol en drugs de werking van ADHD-medicatie negatief beïnvloeden en bijwerkingen verergeren, zoals angst en stemmingswisselingen.

Lees ook: Wat zijn de bijwerkingen van Rilatine?

Risico’s van alcoholmisbruik bij ADHD

Alcoholgebruik bij mensen met ADHD brengt extra risico’s met zich mee. Zo blijkt dat de behandelresultaten vaak slechter zijn, mede omdat bij mensen met ADHD het risico op terugval na herstel van alcoholproblematiek groter is. Daarnaast is er een verhoogd risico op psychiatrische problemen, zoals angststoornissen en depressies, die vaker voorkomen bij mensen die zowel ADHD als een alcoholprobleem hebben. Ook op sociaal en professioneel vlak kan alcoholmisbruik een negatieve impact hebben: verhoogde impulsiviteit en verminderde controle over emoties kunnen leiden tot conflicten in relaties en problemen op het werk. Bovendien lijkt de verslaving de ADHD-symptomen te versterken. 

ADHD en middelengebruik: wanneer hulp zoeken?

Als je ADHD hebt, is het belangrijk om met je arts te praten over je alcohol- en middelengebruik. Je arts kan je helpen beslissingen te nemen die het risico op misbruik verminderen. Daarnaast is het verstandig om een zorgverlener te raadplegen als jij of een dierbare de volgende symptomen van alcohol- of middelengebruik ervaart:

  • Verlangen om regelmatig te gebruiken, vaak dagelijks of meerdere keren per dag
  • Toegenomen tolerantie voor de effecten van de stof
  • Altijd een voorraad van de stof bij de hand houden
  • Veel tijd en geld besteden aan de stof
  • Verantwoordelijkheden of sociale activiteiten vermijden vanwege het gebruik
  • De stof blijven gebruiken ondanks de problemen die het veroorzaakt
  • Dingen doen die je anders niet zou doen door het gebruik
  • Pogingen doen om te stoppen maar daar niet in slagen
  • Ontwenningsverschijnselen ervaren wanneer je stopt met gebruiken

Lees ook: Hoe herken je een verslavingsgevoelige persoonlijkheid?

Middelenmisbruik bij ADHD: behandeling

Een gecombineerde aanpak kan helpen bij herstel, en om middelenmisbruik bij ADHD in de toekomst te voorkomen:

  • Psycho-educatie: Inzicht in hoe ADHD en alcoholgebruik elkaar beïnvloeden helpt om betere keuzes te maken.
  • Gedragstherapie: Cognitieve gedragstherapie kan helpen bij het ontwikkelen van gezondere coping-mechanismen.
  • Aanpassen ADHD-medicatie: de medicatie voor ADHD kan op punt gesteld worden (wanneer het alcohol- of druggebruik onder controle is).
  • Steun uit de omgeving: Familie, vrienden en lotgenoten kunnen een belangrijke rol spelen in herstel en preventie.
  • Acceptatie van de diagnose: Zowel voor de persoon zelf als voor de omgeving is dit de eerste stap.

Lees ook: Link voeding en ADHD nogmaals bewezen: fewfoods-dieet verandert hersenactiviteit

Conclusie
Er is een sterk verband tussen ADHD en alcohol. Maar dat betekent niet dat iedereen met ADHD een stoornis ontwikkelt. Maar je kan beter wel extra alert zijn op je alcoholgebruik, gezien het verhoogde risico op verslaving en bijkomende problemen. Een combinatie van bewustwording, aangepaste behandelingen en een sterk ondersteuningsnetwerk kan helpen om de negatieve gevolgen van alcoholgebruik te beperken. 

Bronnen:
https://www.alcoholhulp.be
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov
https://www.healthline.com
https://www.hersenstichting.nl

auteur: Lotte Poté, gezondheidsjournalist
Laatst bijgewerkt: februari 2025

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram