Wat u moet weten over de besmette eieren

Vorige week haalde federaal Voedselagentschap FAVV de eieren van een aantal Vlaamse pluimveebedrijven uit de handel, nadat uit testen was gebleken dat ze besmet waren met fipronil. Deze week kregen ook Nederlandse consumenten een waarschuwing in de bus.

Fipronil is een insecti­cide dat onder meer in de diergeneeskundige gebruikt wordt. Het werkt tegen vlooien, mijten en teken bij honden en katten. Bij plantenbescherming wordt het aangewend als zaadbehandelingsmiddel bij zonnebloemen en maïs, en in de Verenigde Staten wordt het ook nog gebruikt voor de bescherming van hout tegen termieten. Het is ook een insecticide tegen bloedluisziekte bij leghennen, maar het gebruik daarvan is verboden.

Volgens het Antwerpse parket heeft het bedrijf Poultry-Vision uit Weelde, dat producten levert tegen pluimveeziekten, fipronil vermengd met een middel voor bloedluisbestrijding dat wél is toegestaan – Dega-16, een natuurlijk product dat bestaat uit menthol en eucalyptus. Volgens het parket deed het bedrijf dat uit winstbejag.

Poultry-Vision leverde ook aan het Nederlandse bedrijf ChickFriend, dat bij onze noorderburen aansprakelijk gesteld is voor gif in eieren. Pluimveehouders hadden het bedrijf ingehuurd om bloedluis te bestrijden. De vraag waar het Nederlandse Openbaar Ministerie een antwoord op zoekt, is of ChickFriend te goeder trouw was, of op de hoogte was van de aanwezigheid van fipronil.

Een bloedluis, zo merkt het landelijk kennisnetwerk van houders van boerderijdieren op, is geen luis (die heeft zes poten), maar een 1 millimeter grote mijt (die heeft acht poten). Een betere benaming is dan ook ‘rode bloedmijt’ of ‘vogelmijt’. Overdag zie je ze amper op de kippen, maar ’s nachts gaan ze kippen te lijf. Die kunnen er behoorlijk ziek van zijn: ze worden gebeten en bij een ernstige plaag ontstaat bloedarmoede. De mijten kunnen ook andere ziektes overbrengen, zoals de E-coli bacterie.

Het Voedselagentschap liet vorige week weten dat, op basis van de uitgevoerde risicoanalyse werd ‘tot op heden geen gevaar voor de volksgezondheid vastgesteld’. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zegt evenwel dat fipronil ‘matig giftig’ is voor mensen. Wie een ‘te hoge dosis’ binnenkrijgt, kan schade oplopen aan lever, nieren en schildklieren. Toch benadrukte het Voedselagentschap gisteren nog eens ‘dat de concentraties fipronil bij ons onder de Europese norm liggen die bepaalt wanneer er een gevaar voor de volksgezondheid is’.

De concentratie fipronil die tot nu gebleken is in onderzoeksresultaten, mag dan wel nog niet hoog genoeg zijn om schadelijk te zijn voor de mens, dat wil niet zeggen dat er concentraties in omloop kunnen zijn die dat wél zijn. Bovendien is en blijft fipronil een verboden product, en bij het Voedselagentschap klinkt het dat men daar sowieso wil vermijden dat de mens verboden producten consumeert, hoe laag de concentratie ook mag zijn.