Gerelateerde artikels
Kan je een kerstboom eten?
nieuws
Begin januari 2025 spoorde stad Gent haar inwoners aan om hun kerstboom niet te verbranden of weg te gooien, maar op te eten. Vanwaar dit bizarre advies? Zijn kerstbomen echt eetbaar? En zo ja, alle sparren? En zijn er geen neveneffecten mogelijk? We kloppen aan bij voedingsexpert dr. Ir. Eric De Maerteleire, auteur van verschillende gezondheidsboeken, voor het antwoord.
Zitten er pesticiden op kerstbomen?
“Kerstbomen zijn een commercieel gewas en zijn dus inderdaad waarschijnlijk bespoten met pesticiden als ze op een boomkwekerij worden gekweekt, onder meer om problemen met wolluizen te vermijden. Acht pesticiden maken ongeveer 85% uit van de chemicaliën die het meest worden gebruikt op kerstbomen. Dit zijn chlorothalonil, atrazine, simazine, glyfosaat, hexazinone, carbaryl, chloorpyrifos en dimethoaat. Deze pesticiden worden ook gebruikt voor andere conventioneel geteelde landbouwgewassen. Het zijn chemicaliën die talloze schadelijke effecten op de gezondheid hebben, waaronder kanker, hormonale (endocriene) verstoring, neurotoxiciteit, orgaanschade, reproductie-geboorteafwijkingen, astma en meer. Hoeveel resten van pesticiden er op de boom achterblijven als ze eenmaal in ons huis terecht zijn gekomen, is echter onduidelijk.
Dat merkt ook het FAVV op. Woordvoerster Hélène Bonte zei ook al: “Doe het niet. Kerstbomen zijn helemaal niet bedoeld om in de voedselketen terecht te komen. Kerstbomen die hier gekweekt worden, zijn vaak behandeld met gewasbeschermingsmiddelen. En kerstboomkwekers moeten zich houden aan wetgeving rond die producten. Trouwens bij het gebruik van pesticiden op kerstsparren is het nooit de bedoeling geweest dat die zouden worden opgegeten door mensen. Er zijn ook geen maximumwaarden voor die beschermingsmiddelen, wij doen daar ook geen controles op.”
Kortom, als je je kerstspar opeet weet je vooreerst niet of ze bespoten is geweest of niet. Ook niet met welke pesticiden en of de eventuele aanwezige residuen voldoen aan de wetgeving ter zake en onthoud zeker … dat er geen controle wordt op gedaan.”
Lees ook: Eet je de schil van fruit beter op of bevat die te veel pesticiden?
Maar onbespoten kerstbomen zijn dus wel eetbaar?
“In principe zijn kerstsparren inderdaad wel eetbaar. In Scandinavië vindt men vaak gerechten terug op basis van dennen of sparren maar de bomen die daarvoor worden gebruikt komen direct uit de natuur en zijn onbespoten. Voedselexperts zeggen dat de naalden net als rozemarijn of laurierblaadjes gebruikt kunnen worden bij het koken om een citrus- en dennensmaak te creëren. Zelfs topchefs gebruiken ze in de keuken. René Redzepi, van Noma in Kopenhagen met drie Michelinsterren, vertelde dat pijnboompitten al bijna 20 jaar een vast onderdeel zijn van zijn restaurant.
Je moet in de eerste plaats goed weten met wat voor soort boom je kookt. Sparren, dennen, zilverspar en pijnbomen zijn eetbaar. Dit zijn ook de meest gekochte bomen. Vermijd ceder en cipres, die minder vaak voorkomen maar oneetbaar zijn. Taxusbomen zijn zeer giftig en mogen nooit gegeten worden. De cardiotoxische effecten van de taxusplant zijn al meer dan 2000 jaar bekend. De zaden, bast en bladeren van Taxus bevatten uiterst giftige stoffen zoals van taxine afgeleide alkaloïden, van taxaan afgeleide stoffen en glycosiden.
Dat is nog niet alles. De meeste soorten echte kerstbomen – met name sparren en dennen – zijn licht giftig als er een kleine hoeveelheid van wordt geconsumeerd. Vooral Nordmann-sparren bevatten niet te onderschatten alkaloïden. Ongeveer driekwart van de alkaloïden in de sparren zijn giftig en hebben een schadelijke werking op de nieren, de lever en het spijsverteringskanaal. Volwassenen zullen hier wellicht niet zoveel last van hebben maar er zijn gevallen bekend van baby's en peuters die boomolie of naalden hebben ingeslikt. Deze naalden kunnen niet worden verteerd en kunnen intern in het maag-darmstelsel gaatjes, irritatie en ongemakken veroorzaken.
De nutritionele waarde van de naalden van sparren en dennen is overigens zeer gering. Je zou ze op het niveau van kruiden kunnen plaatsen, maar die gebruik je dus ook maar sporadisch en in kleine concentraties. Er een stoofpotje van maken van de naalden alleen lijkt mij niet een voedzame keuze.”
Lees ook: Hoe zorg je ervoor dat je zo weinig mogelijk pesticiden binnenkrijgt?
|
Conclusies
|
Bronnen:
auteur:
Sofie Van Rossom,
gezondheidsjournalist
