Interview: Geluk: zit het in een klein hoekje? - deel 1
boeken-interviews
Een GELUKkig nieuwjaar!
Het is de tijd van het jaar waarbij we elkaar een goede gezondheid en veel ‘geluk’ toewensen. En dat willen wij bij deze gelegenheid ook doen: een heel GELUKkig en gezond 2016! Maar wat is nu precies ‘geluk’. Hoe word je gelukkig en vooral hoe blijf je het?
Geluk is een subjectief begrip. Sommige mensen hebben ogenschijnlijk alles wat ze maar kunnen wensen, en toch zijn ze ongelukkig. Anderen hebben tegenslag en net genoeg om comfortabel te leven, maar ze voelen zich gelukkig! Een complexe materie dus waarvan je de toverformule niet in een vingerknip kunt ontcijferen.
Gezondheid.be ging te rade bij twee deskundigen terzake: Wim Annerel, life coach en Sophie Maes, gelukspsycholoog en stelde hen een aantal vragen. Twee visies op 'geluk', een thema dat iedereen nauw aan het hart ligt! Hierbij krijgt u het eerste deel van de antwoorden, het vervolg komt aan bod in de newsletter van donderdag.
Wat is de definitie van geluk?
Sophie: Vaak denken we dat gelukkig worden enkel te maken heeft met onze levensomstandigheden: als we alles hebben wat we willen of dromen, materieel en relatiegewijs, dan zullen we eindelijk gelukkig zijn. Maar vaak worden niet alle dromen vervuld of duurt het erg lang voor we ze kunnen waarmaken. En nog vaker zelfs maken we onze dromen wel waar, maar dan willen we weer meer. Meer en meer, en het ongelukkige gevoel blijft terugkomen.
Uiteindelijk is ‘geluk’ een gevoel. Het is onze radar om groei en evenwicht in ons leven te brengen. En om ‘psychologisch gezond’ te worden of te blijven. Psychologisch gezond zijn, betekent dat je je bewust bent van je lichaam, je gevoelens, je gedachten en je levenskracht of ziel. Als je dat doet, heb je de sleutels in handen die fundamenteel zijn om gelukkig te leven. Voor mij zijn geluksgevoelens een enorme motivator voor alle andere gevoelens, want ongelukkige gevoelens zetten aan tot verandering. Is er iets mis, dan voel en weet je dat en vervolgens spendeer je enorm veel tijd, moeite en zelfs geld om de ongelukkige gevoelens te veranderen of te verbeteren.
Hoe word je gelukkig?
Wim: Als je niet gelukkig bent, kan dat om verschillende redenen zijn. Wanneer je iets aan die specifieke reden kunt doen, ben je al een heel eind op weg.
Het goede nieuws is dat iedereen ‘geluk’ kan voelen en dat je allerlei zaken kunt doen om die vaardigheid (om je gelukkig te voelen) te ontwikkelen. Je kunt hele boeken vullen met strategieën om dat doel te bereiken, maar een eerste stap is alvast om ‘geluk’ in jezelf te vinden. Enkele tips daarvoor:
1. Schrijf jouw gevoelens en gedachten – ook de minder leuke – op in een schriftje: zo ontwikkel je meer zelfbegrip. Een dagboek werkt om je gedachten te verhelderen en te ordenen. Zo kan je beter begrijpen waarom je je niet gelukkig voelt vandaag. En je begint ook terugkerende patronen in je gedrag en emoties op te merken. Onderzoek toont ook aan dat een dagboek bijhouden het stressniveau verlaagt.
Denk bij het schrijven niet aan de spelling of de grammatica, maar richt je op de inhoud.
2. Lach en glimlach. Studies wijzen uit dat gewoon glimlachen al voldoende is om je gemoedstoestand te verbeteren. Als je lacht, maakt je brein endorfines aan waardoor je je beter gaat voelen. Dus ook al heb je geen reden om te (glim)lachen, doe het toch maar. Het lijkt in eerste instantie geforceerd, maar het (glim)lachen ontlokt vaak een fijne herinnering waardoor je echt gaat (glim)lachen. Uiteraard kan je het lachen ook uitlokken door naar een grappige film te kijken, een humoristisch boek te lezen, of door tijd door te brengen met een vriend(in) waarvan je weet dat die jou aan het lachen brengt.
3. Kijk naar het grotere plaatje. Wat is er allemaal in jouw leven dat het de moeite waard maakt? Denk aan alles/iedereen wat/die je waardeert zoals een vriend, familie, je gezondheid … en waarschijnlijk vind je zo nog meer dingen waarover je gelukkig en dankbaar kunt zijn. Dankbaarheid is een emotie die heel sterk verbonden is met geluk.
4. Haal goede herinneringen op. En naast het verleden, kan je ook naar de toekomst kijken. Wanneer je vandaag iets meemaakt dat je verdrietig stemt, breng je dit in perspectief: ga ik me hier over 10 jaar nog verdrietig over voelen? Zal het dan nog zoveel belang hebben?
5. Tracht elke dag iets te vinden waarover je gelukkig of dankbaar kan zijn.
Sophie: We weten meestal wel wat ons niet gelukkig maakt, maar hoe worden we het wel? Gelukkig worden en blijven is een levenswerk en we kunnen heel wat ondernemen om dat levenswerk te begeleiden.
1. We kunnen onderzoeken wat die ongelukkige gevoelens ons komen vertellen.
Hebben we te veel angst? Waar komt die vandaan? Is dat in ons hoofd of is het een reëel gevaar? Voelen we ons ongelukkig door te veel verdriet? ... Luister naar het verdriet en blijf er met je aandacht bij. Vermijd vooral het rouwen niet, want het zijn juist deze rouwgevoelens die ons helpen genezen van het grote verlies in ons leven.
Misschien hebben we te veel woede in ons leven? Welke grenzen werden er dan overschreden? En door wie? Hoe kunnen we deze woede op een gezonde manier uiten, zodat alle partijen hier beter uit komen? Of misschien hebben we te weinig woede en durven we niet voor onszelf opkomen. Zijn we bijgevolg steeds respectvol voor de ander maar niet voor onszelf. Blijf steeds luisteren naar wat je nodig hebt.
2. We kunnen leren dat onze ongelukkige gevoelens niet slecht zijn. Het is slechts informatie die ons vertelt wat we nodig hebben en waar er nog geen evenwicht werd bereikt in ons leven.
Wat is dan geluk(t)? Het is geluk(t) als we begrepen hebben wat de gebeurtenissen en gevoelens ons vertellen. Als we hebben leren omgaan met ons eigen, onze gevoelens en onze gedachten op een positieve manier. Het is geluk(t) als we beseffen dat we meer zijn dan de gedachten in ons hoofd en we voelen wie we zijn en wat we nodig hebben. Het is geluk(t) indien we voelen dat onze radar aangeeft: nu mogen we rusten want de gelukkige gevoelens nemen over.
Wat moet je doen om gelukkig te blijven?
Wim: Als je al gelukkig bent, kan je zeker actie ondernemen om het te blijven. Om te beginnen gaat het om je intentie. Heb je de intentie om in het ‘nu’ te leven en steeds meer liefde, vreugde en geluk te ervaren?
Hou daarbij je zelfbeeld gezond: wanneer je nadenkt over jezelf, denk je dan aan een gelukkig mens? Indien niet, verander dan het beeld dat je van jezelf hebt. Want dat beeld bepaalt ook jouw realiteit.
Kijk uit voor redenen om gelukkig te zijn. En waarom ze niet noteren in een dankbaarheidsdagboekje?
Wanneer je gedachten hebt die je naar beneden halen, die je kracht en je vermogen verminderen om je eigen leven te ‘plukken’, verander ze dan. Alleen of met een coach. Want als je écht een gelukkig leven wil creëren, dan is je groei als mens een prioriteit.
Een van de zaken waartegen je je moet beschermen is multitasken: vertraag, focus je op één ding tegelijkertijd en wees aanwezig in het moment. Voel de zon op je gezicht wanneer je naar je auto wandelt. Focus op die éne mail en niet op de 32 andere ongelezen mails in jouw inbox. Proef het eten in je mond zonder te denken aan wat je straks nog allemaal moet doen.
Zorg voor jezelf als je gelukkig wilt blijven. Waarmee voed je je geest en je lichaam? Heb je behoefte aan lichaamsbeweging? Voed je je ziel voldoende door van de natuur te genieten, door schoonheid, door muziek, door een hobby? Geef jezelf de toelating en de tijd om de dingen te doen die jou voeden. Dat is de sleutel om gelukkig te blijven.
Iedereen heeft af en toe wat begeleiding nodig. Professioneel, maar ook mentaal en emotioneel. Vind iemand die je daarbij kan helpen, zoals bv. een coach.
Sophie: We zullen per definitie niet gelukkig blijven. En al lijkt dat in eerste instantie oneerlijk, eigenlijk is het een zegen. Omdat we moe zijn na een nieuw bereikt evenwicht blijven de geluksgevoelens een tijdje hangen. Maar na een tijd verdwijnen ze opnieuw om plaats te maken voor een nieuw onevenwicht. Elke keer opnieuw krijgen we nieuwe uitdagingen of creëren we er zelf nieuwe omdat het eigen is aan de mens om te blijven groeien, om zichzelf uit te dagen en om oude onverwerkte gebeurtenissen toch aan te pakken. Zo worden we uiteindelijk wijzer en meer volwassen, en dat streven we na, elke dag.
Waarom zijn sommige mensen gelukkig met weinig en anderen ongelukkig met veel?
Wim: De uitspraak 'geld maakt niet gelukkig' klopt niet helemaal. Een behoorlijk inkomen is voor de meeste mensen wel een noodzaak om een vorm van ‘geluk’ te kennen. Maar nog meer geld blijkt veel minder belangrijk wanneer mensen al een financieel comfortabel leven leiden. Materieel bezit op zich biedt geen voldoende garantie voor geluk. Vaak neemt je geluksgevoel juist toe als je anderen helpt zonder daarvoor iets als wederdienst te verwachten. Het lijkt contradictorisch, maar geven maakt vaak ‘gelukkiger’ dan krijgen.
Sophie: Meestal maken we onszelf ongelukkig omdat we niet weten hoe we met onze gevoelens moeten omgaan. Omdat we denken dat gevoelens vermijden ons gelukkiger zal maken, vergeten we dat ze ons (als informatie) de weg wijzen, dat ze ons tonen hoe ermee om te gaan. Dus: niet naar je gevoelens luisteren en niet naar jezelf luisteren, maakt ongelukkig.
Ook maken wij onszelf vaak ongelukkig door heel veel te piekeren en te denken. Terwijl we denken en piekeren, luisteren we niet, bezinnen we niet en groeien we niet. Het is niet de spullen die we hebben die ons gelukkig maken! Kijk maar eens naar rijke popsterren die vaak emotioneel helemaal in de knoop geraken. Weinig of veel spullen het maakt niet zoveel uit, tenminste als het minimum aan comfort gewaarborgd is.
Ongelukkig zijn komt voor als we onszelf niet kennen en dus leven volgens wat anderen van ons verlangen of leven volgens wat we denken dat we nodig hebben (wat vaak iets totaal anders is dan wat we echt nodig hebben). Dicht bij onszelf leven is weten wat we nodig hebben, door te bezinnen.
Lees ook: Interview: Geluk: zit het in een klein hoekje? - deel 2