Zijn zakjes voorgesneden sla ongezonder dan verse sla?

In dit artikel

Is de nutritionele samenstelling van verse en industrieel verwerkte groenten vergelijkbaar?
Bederven voorverpakte groente en sla sneller?
Bevatten voorverpakte groente meer ziekmakende bacteriën?
Geen voorverpakte groente en fruit voor mensen met een verminderde immuniteit!

dossier

Voorgesneden selder, prei, broccoli, soep- en wokgroenten, sla, paprika’s enzovoort zijn steeds populairder. Zijn die zakjes even goed en even gezond als verse groenten die je zelf snijdt?

Lees ook: Zijn voorgesneden groenten even gezond als verse groenten?

Is de nutritionele samenstelling van verse en industrieel verwerkte groenten vergelijkbaar?

Ja, en dat is vooral te danken aan een snel en streng gecontroleerd verwerkingsproces. De te verwerken groenten worden in een korte tijdspanne overgebracht naar de verwerkende bedrijven waarna ze onmiddellijk worden verwerkt. Er worden geen conserveringsmiddelen gebruikt. De enige uitzondering is dat schijfjes appel een badje krijgen met vitamine C (calcium ascorbaat) tegen het bruin worden.

Voorgesneden groente kan wel minder vitamine C bevatten dan ongesneden groente. Bij het schillen en snijden gaat vitamine C verloren. Bij groene groente komt bij snijden ook een stof vrij, dat vitamine C afbreekt. Het verlies van vitamine C blijft beperkt als de voorgesneden groente luchtdicht is ingepakt. Ook bij bewaring van verse, ongesneden groente en fruit gaan trouwens vitamines verloren.

Lees ook: Zijn brood, pasta en aardappelen dikmakers?

Bederven voorverpakte groente en sla sneller?

Klopt. Dit komt omdat de cellen van de groenten stuk zijn gemaakt en daardoor bacteriën makkelijker hun gang kunnen gaan. Om dit proces tegen te gaan, worden voorgesneden groenten vaak speciaal verpakt met een andere luchtsamenstelling dan die wij inademen. Bederfbacteriën kunnen dan namelijk niet goed groeien en worden dus zo geremd.

Op het etiket staat dan aangegeven ‘verpakt onder beschermende atmosfeer’. De E-nummers voor verpakkingsgassen zijn E938 t/m E949. Ze veranderen het product niet en op het moment dat je de verpakking opent, vervliegen de gassen. Verpakkingen die onder beschermende atmosfeer verpakt zijn, staan soms een beetje bol. Dit is niet erg, de houdbaarheidsdatum is bepalend.

Overigens hebben deze bacteriën geen invloed op de gezondheid, ze resulteren alleen in kwaliteitsverlies.

Bewaar voorgesneden groente altijd in de koelkast bij 4 °C
Voorgesneden groente en fruit kunnen het best binnen één tot twee dagen na aankoop worden gegeten. Op de uiterste houdbaarheidsdatum is het met de kwaliteit een stuk slechter gesteld.

Lees ook: Eieren bewaren: in de koelkast of niet?

Bevatten voorverpakte groente meer ziekmakende bacteriën?

De kans dat ziekmakende bacteriën in de groenten terecht komen is uiterst klein door de strenge hygiëneregels en het strikt respecteren van de koudeketen. Onderzoek van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit vond bijvoorbeeld in slechts 0,1 procent van de voorgesneden groenten en fruit in de winkelrekken te veel Salmonella. Het betrof met name één zakje eikenbladsla (op een totaal van 1151 geteste producten) en één potje gesneden ananas.

Bij kiemgroenten (zoals taugé, linzen, preikiemen, tuinkers, alfalfa enz.) ligt de kans op besmetting wél hoger: in hetzelfde onderzoek bleek 1,9 procent van de onderzochte kiemgroenten besmet met Listeria en/of Salmonella en/of E. coli.

Het slechte nieuws is dat ziekmakende bacteriën zoals Salmonella en E. coli gemakkelijk overleven en zich kunnen vermenigvuldigen in voorverpakte sla en groente, zelfs als die in de koelkast wordt bewaard. Dat bleek recent uit een Brits onderzoek waarbij sla en spinazie opzettelijk werd besmet met Salmonella. De sappen uit versneden slablaadjes vormen een goede voedingsbodem voor deze microben. Bovendien vormen deze bacteriën biofilms die zich op de verpakking vasthechten. Zelfs na afspoelen van de sla bleven er bacteriën op de sla achter. Uit dit onderzoek bleek echter niet dat voorverpakte sla meer Salmonella bevat dan niet verpakte en onversneden kropsla of spinazie. Want ook op niet verpakte groenten kunnen soms bacteriën terechtkomen.

Belangrijk om het risico op voedselvergiftiging bij voorverpakte sla tot een minimum te beperken, zijn de volgende maatregelen:

Eet de voorverpakte sla en groente binnen één à twee dagen na aankoop.
Bewaar geopende pakjes maximaal één dag in de koelkast.
Eet geen voorverpakte sla en groente waarvan de houdbaarheidsdatum is vervallen.
Spoel de voorverpakte sla en groente altijd grondig onder stromend water.

Lees ook: Is verse groente gezonder dan uit pot of diepvries?

Geen voorverpakte groente en fruit voor mensen met een verminderde immuniteit!

Omwille van het licht verhoogde risico op ziekmakende bacteriën in voorverpakte groente en fruit, raden de Hoge Gezondheidsraad en het Wetenschappelijk Comité van het federaal voedselagentschap FAVV het gebruik hiervan af bij mensen met een verzwakt immuunsysteem. Dat betreft onder meer:

patiënten met kanker (vooral bloedkanker),
patiënten met immuunziektes zoals reumatoïde artritis, Aids, ziekte van Crohn, levercirrose, …
mensen die een medische behandeling ondergaan die de immuniteit onderdrukken (orgaantransplantatie, immunosupressiva, hemodialyse).

Volgende producten worden afgeraden

Versneden voorverpakte bladgroenten (slasoorten, kruiden, spinazie, selder);
Andere groenten, zoals venkel, wortelen en tomaten beschikken over antimicrobiële componenten en zijn minder gevoelig voor besmetting.
Kiemgroenten, zoals bijvoorbeeld sojascheuten.
Voorverpakte versneden meloen of fruitsla met meloen.
Ander fruit wordt als veiliger beschouwd.

Ook andere levensmiddelen worden door de gezondheidsraad afgeraden voor mensen met een verzwakt immuunsysteem: