Kies een hond die bij jou past

boeken-interviews In het gezelschap van een hond leef je gezonder en gelukkiger … op voorwaarde weliswaar dat de cohabitatie in een goede verstandhouding verloopt en dat het dier zich niet ontpopt tot ‘a pain in the ass’.
Een grommende bulldog die zijn tanden toont aan iedere bonafide bezoeker, een keffer die je gasten ongewenst bepotelt of bespringt, of een eigenwijze teckel die jou aan de lijn houdt … het is wellicht niet het ideaalbeeld dat je voor ogen hebt wanneer die lieve puppy bij de hondenkweker of in het asiel je poeslief aankijkt.

Heb je al een idee hoe jouw favoriete viervoeter er precies moet uitzien, dan is het heel belangrijk dat je checkt of het hondenras dat je in gedachten hebt wel een type is dat past bij jou en je gezin. Sluit het verwachte gedrag naadloos aan bij jullie levensstijl en bevindt het zich binnen de grenzen van jouw worst case scenario? Welke soort hond kies je best en wat zijn de belangrijkste opvoedregels?

We vroegen het aan hondenfluisteraar Hilde Quisquater. Zij is hondengedragsdeskundige en de auteur van onder andere ‘Jij en je hond’ (www.hondenadvies.be).

Lees ook: Een huisdier maakt je gelukkig en het is goed voor je gezondheid

Welke vragen moet je je stellen bij de keuze?

Met het antwoord op deze vragen krijg je al een vrij duidelijk beeld van het soort hond dat jou en je gezin gelukkig kan maken.

- Kan ik leven met de extreme vormen van de rastypische eigenschappen van het dier in kwestie?
Elk type hond - herders, poolhonden, gezelschapshonden, jagers, terriërs om er een paar te noemen - heeft zijn eigen ‘specifieke eigenschappen’. Enkele daarvan kunnen spijtig genoeg ook evolueren tot ‘type-eigen problemen’. Wanneer een hond niet krijgt wat hij nodig heeft, zullen die eigenschappen zich namelijk ontwikkelen, extreem tot uiting komen en problemen gaan opleveren. Herders bijvoorbeeld zullen veel blaffen, terriërs beginnen te graven, bullen zullen vechten met andere honden enzovoorts.
Het is dus best dat je je eerst informeert over de rastypische eigenschappen van het hondenras dat je hart heeft gestolen. Dan weet je welke eigenschappen extreem zullen voorkomen als je de opvoeding van het dier niet helemaal goed aanpakt. Stel je voor wat er dan zal gebeuren.
Zou je dat heel erg vinden? Kun je dat aan?
Is het antwoord op de eerste vraag ja en op de tweede vraag neen, dan neem je misschien beter een ander type hond dat beter beantwoordt aan jouw profiel.

- Wat zijn de behoeften van het dier?
Kijk ook naar het behoeftepakket van de verschillende types die je interesseren. Beweging is daar een belangrijk onderdeel van. Ben je minder mobiel dan ga je beter niet voor een jack russell, want dat is wel een kleine hond, maar hij heeft wel heel veel beweging nodig.
Het is evident dat honden die in de groep gezelschapshonden thuishoren veel minder beweging nodig hebben dan een jachthond of een herder.

- Grote hond of kleine hond?
Hou eveneens rekening met de grootte en het gewicht van de hond die je beoogt. Een grote en sterke hond van 40 kilogram is misschien wel zeer mooi, maar die neemt ook heel veel plaats in. Bovendien zal een dergelijk beest eventueel ook hard trekken aan de lijn als je niet perfect weet hoe je hem moet opvoeden. Heel veel grote honden worden nooit meer uitgelaten omdat het baasje het dier niet meer kan houden. Honden zijn hele sterke dieren.

- Hoe groot mag de collateral damage zijn?
Hou er rekening mee dat een hond haar verliest, veel vuil meeneemt naar binnen, alles bekwijlt… De ene al veel meer dan de andere, ook dat hangt af van het type hond dat je in huis haalt.

- Heeft het dier een karakter waarmee ik overweg kan?
Je doet er goed aan om niet alleen het type en het ras te bekijken, ook het karakter van de hond kan je maar beter (laten) evalueren. Net als mensen zijn ook honden individuen. Zoals kinderen uit hetzelfde gezin elk hun eigen karakter hebben, zo hebben ook puppy’s uit hetzelfde nest elk hun eigen aard. Er zijn sociale maar ook asociale honden, geduldige en ongeduldige, honden die zich snel kwaad maken en rustige honden, en ga zo maar door. Het is sowieso altijd een goed idee om de hond die je je wil aanschaffen eerst eens te laten bekijken door een expert. Zo maak je meer kans om naar huis te gaan met ‘de goede hond’ in plaats van met ‘de foute hond’.

Wat is de grootste fout die je kunt maken bij de opvoeding van en de omgang met je hond?

Een hond enkel affectie geven, geen regels of grenzen opleggen, is momenteel de meest voorkomende fout. Mensen zijn geneigd om van een hond vooral te nemen wat ze willen, namelijk affectie en liefde, en dat zelf ook aan het dier te geven. Maar dan vergeten ze wel om de hond te geven wat hij nodig heeft! En dat is vooral leiding, structuur, stabiliteit, regels en grenzen, maar ook voldoende beweging en de juiste voeding.

Ook honden aan wie menselijke eigenschappen, en vooral menselijk denken, worden toegedicht komen in de problemen. Wanneer we de hond enkel door onze mensenogen bekijken en hem menselijke gedachten toeschrijven, geven we het dier geen kans meer om hond te zijn. Honden verzinnen nergens verhalen bij, wat mensen daarentegen wel doen. Honden voelen, ze reageren en ze denken na over oplossingen voor simpele problemen, maar ze overdenken hun verleden niet om daar dan ook wat uit te leren. Ze leven in het ‘nu’ en houden zich bezig met wat er nu om hen heen gebeurt.

Zo zal een hond die bij een mishandelende baas wordt weggehaald, heel gelukkig worden bij zijn nieuwe baas, wanneer die op een gewone manier met hem omgaat. Als de nieuwe baas constant rekening houdt met wat de hond allemaal heeft meegemaakt en hem daardoor meer toegeeft dan goed voor hem is, dan zal de hond niet goed meer kunnen functioneren in zijn leven en angstig worden of blijven. Het dier zal dus niet gelukkig worden als de nieuwe baas hem te veel beschermt of geen uitdagingen meer geeft omdat hij denkt dat de hond het niet zal aankunnen door de nare ervaringen uit zijn vroegere leven.

Wat zijn de key factoren voor een goede verstandhouding baas – hond. Wat zijn in een notendop de opvoedregels voor een hond?

- Geef een hond voldoende leiding, stel duidelijke regels en grenzen. Een hond alles geven wat hij wil, zal zeker tot probleemgedrag leiden. Je kunt het vergelijken met de opvoeding van kinderen: net als bij kinderen zal een hond in eerste instantie niet willen wat hij nodig heeft. Een goede opvoeding zorgt ervoor dat de hond wel wil wat hij nodig heeft. Ook hier kan de vergelijking worden doorgetrokken: Kinderen willen bijvoorbeeld graag lang opblijven, maar als je daaraan toegeeft worden ze vervelend of lastig door vermoeidheid. Als je een kind steeds tijdig in bed stopt, dan wil het na een tijdje zelf liever slapen wanneer het moe is, in plaats van te lang op te blijven. Dat resultaat kan enkel bekomen worden door een correcte opvoeding.

- Geef een hond ook voldoende beweging, liefst een lange wandeling met de baas. Een wandeling van 1 uur per dag is het absolute minimum. Dat geldt ook voor gezelschapshonden. Ze zijn over het algemeen zachter van karakter, maar hebben net zo goed beweging nodig. Echte werkhonden, zoals bijvoorbeeld jachthonden en herders, hebben aan een uur wandeling meestal te weinig. Soms is 3 uren het minimum voor dergelijke dieren.
Die bewegingsbehoefte kan worden aangevuld door te spelen met de hond, maar het spel mag de wandeling nooit vervangen.

- Geef je hond de juiste voeding. In tegenstelling tot wat bijna iedereen nu gelooft, zijn honden geen brokkeneters, maar eten ze van nature dierlijk voedsel aangevuld met iets plantaardigs. Granen en meel behoren absoluut niet tot het rantsoen van de hond, maar zijn wel het hoofdbestanddeel van quasi alle soorten brokken, ook van de duurdere. Hondenbrokken zadelen het dier op met tandsteen, nierproblemen, continu (het jaar rond) haarverlies, meer kans op wormen, vlooien en teken, kans op maagtorsie, meer diarree, winderigheid …. Maar het meest opvallende gevolg zijn de gedragsproblemen: nervositeit, angst of agressie bijvoorbeeld.

Wat kan je een hond allemaal aanleren? En zijn er dingen die je een hond in geen geval kunt afleren?

Een hond kan alles leren wat fysiek voor hem mogelijk is. Uiteraard zal een slimme hond sneller leren dan een minder slimme. Je kan een hond echter nooit helemaal afleren om een hond te zijn, al zie ik steeds meer mensen die dat wel zouden willen. Een hond die nooit meer in een onwelriekende, vieze plas of massa mag rollen, of die nooit eens mag omgaan met andere honden, dat is echt te veel gevraagd van het dier.

Hoe communiceer je met je hond en hoe begrijp je wat je hond je probeert duidelijk te maken?

Dat kan ik niet uitleggen in een interview, dat is iets wat je moet ervaren. Door honden te observeren en zo hun taal te leren herkennen, zal je band met honden verbeteren en zullen honden je sneller aanvaarden in hun leven. Hondentaal kan je natuurlijk leren van mensen die zich daarin hebben gespecialiseerd, maar ik zou toch adviseren om dat gegeven met de nodige omzichtigheid te interpreteren. Sommigen zoeken voor alle gedragingen een menselijke verklaring en interpreteren het gedrag van een hond in functie van hun eigen behoeften.

Als voorbeeld een verduidelijking van hoe een hond communiceert bij een begroeting
Mensen die een vreemde hond begroeten, denken vaak dat ze lief zijn voor het dier en dat de hond hun aanraking als aangenaam ervaart. Maar als ik zo’n begroeting in de gaten hou en kijk naar wat de hond er echt van vindt, dan ligt dit in ruim 90 % van de gevallen helemaal anders. De meeste honden hebben helemaal niet zo graag dat vreemden zomaar aan hun lijf zitten. Je hand in hun gezicht duwen om aan je te laten ruiken en dan je hand op hun hoofd leggen, vinden de meeste honden ronduit onbeschoft. Honden die als reactie daarop tegen je opspringen, zich tegen je uitrekken, je aflikken of je zelfs met hun muil vastpakken, begroeten je niet. Ze reageren gewoon onbeschoft terug, om je zo te laten zien waar hun grens is.
Een hond die zich van je wegdraait, of je wegduwt tijdens het strelen, vindt je aanraking evenmin leuk. Ook honden die volop gaan geeuwen, of hun bek aflikken tijdens het strelen, vinden het allemaal veel te spannend. Zich uitschudden na het strelen doen ze om de opgebouwde stress kwijt te geraken.
Dus nee, niet elke hond wordt graag door vreemden aangeraakt, soms zelfs ook niet door het eigen baasje.

Aanvaardt het dier in een gezin, al dan niet met kinderen, dat er meer dan één baasje is?

Uiteraard, een hond heeft vaak meerdere mensen die voor hem zorgen, grote en kleine mensen waarop hij kan rekenen, die hij vertrouwt en hoog inschat. Mijn idee daarover is: hoe meer goede bazen een hond heeft, hoe gelukkiger hij is. En het is niet altijd zo dat mama of papa per definitie de baas is over een hond. Ik heb al kinderen van 8 jaar gezien die veel beter dan hun ouders omgingen met een hond. Een kind dat er aanleg voor heeft, communiceert heel natuurlijk en leeft in het nu, en dat spreekt honden erg aan. Uiteraard zijn kinderen ook minder veeleisend en leggen ze veel minder druk op de hond, dat kan ook een verschil maken.

Kan je een volwassen hond (bijvoorbeeld uit een asiel) heropvoeden zodat hij zich aanpast aan jouw levensstijl of desiderata?

Ook dat is goed mogelijk. Ikzelf heb al talloze honden een tweede kans gegeven. Ik heb ze in huis gehaald hoewel er geadviseerd werd om ze te laten inslapen omdat ze te ernstige problemen hadden (angsten, agressie of neurotisch gedrag). Al deze honden zijn terug stabiel geworden en hebben een gelukkige thuis gevonden bij een nieuw gezin. Uiteraard is het belangrijk dat de nieuwe bazen de hond niet enkel medelijden en knuffels geven, maar ook wat hij nodig heeft. Honden leven in het nu en zijn steeds bereid om een beter pad in te slaan als wij ze de kans geven.

Als sommige trainers en therapeuten beweren dat een hond niet te verbeteren valt, dan zegt dat eerder iets over hun eigen kennis dan over de mogelijkheden van de hond. Elke hond kan immers rustig en stabiel gemaakt worden, al moet ik zeggen dat je moeilijkere en gemakkelijkere honden hebt. Maar dat is bij de mens net zo natuurlijk. Dat geldt ook voor een hond die gebeten heeft, hoewel het niet altijd mogelijk is om die te blijven houden in het gezin waar het voorval gebeurde. Niet omdat de hond niet kan veranderen, maar omdat het vertrouwen van de bazen volledig weg is. Kunnen zij zich niet over het incident zeten en blijven ze hun hond wantrouwen, dan zal ook hun hond hen niet vertrouwen en blijft de kans op agressie aanwezig. Enkel wanneer een hond zijn baas volledig respecteert en vertrouwt en die gevoelens wederzijds zijn, kan het dier weer helemaal veilig worden.