Gerelateerde artikels
Zorgwekkende toename van kanker bij mensen jonger dan 50 jaar
nieuws
Zijn we op weg naar een "wereldwijde epidemie van vroege kanker"? Deze vraag komt uit een studie die onlangs werd gepubliceerd in het tijdschrift Nature Reviews Clinical Oncology. Ze lijkt misschien beangstigend, maar moet vooral deuren openen voor kankeronderzoek en leiden tot maatregelen om de ziekte te bestrijden. Preventie geldt daarbij als eerste verdediging, te beginnen in de vroege kinderjaren.
Meer kanker vóór de leeftijd van 50 jaar, generatie na generatie, is een beangstigend feit. Screeningprogramma's - die de afgelopen decennia aanzienlijke vooruitgang hebben geboekt - hebben bijgedragen tot de diagnose van de ziekte bij steeds jongere patiënten. Maar deze factor alleen kan het verschijnsel niet verklaren: "Een reële toename van de incidentie van vroege vormen van verschillende soorten kanker lijkt ook te zijn opgetreden", luidt de samenvatting van de studie die onderzoekers van de universiteit van Harvard hebben uitgevoerd.
Lees ook: Screening: voor welke kankers bestaat vroege opsporing?
Een verontrustende bevinding
De onderzoekers analyseerden wereldwijde gegevens over de incidentie van veertien soorten kanker, waaronder borst-, darm-, nier-, lever-, pancreas- en beenmergkanker. Het resultaat: een duidelijke toename van deze kankers bij jongeren onder de 50 jaar tussen 2000 en 2012, een toename die rond 1990 zou zijn begonnen.
De wetenschappers vonden een zogenaamd geboortecohorteffect: "We ontdekten dat dit risico met elke generatie toeneemt. Zo hadden mensen die in 1960 werden geboren, een hoger risico op kanker vóór de leeftijd van 50 jaar dan mensen die in 1950 werden geboren. En we verwachten dat dit risiconiveau in de loop van de generaties zal blijven toenemen", verklaarde professor Shuji Ogino, coauteur van de studie.
Lees ook: Pancreaskanker: door ‘algemene’ symptomen nog steeds moeilijk te herkennen
Wat is de oorzaak van de toename?
De risicofactoren voor kanker die de onderzoekers in hun uitgebreide gegevensoverzicht identificeerden, waren alcohol, roken, slaapgebrek, zwaarlijvigheid, gebrek aan lichaamsbeweging en de consumptie van sterk verwerkte voedingsmiddelen. Maar de wetenschappers stelden ook vast dat kinderen veel minder slapen dan decennia geleden, in tegenstelling tot volwassenen voor wie de gemiddelde slaapduur niet wezenlijk is veranderd.
Het onderzoeksteam gaat er daarom van uit dat het vroege levensexposoom, d.w.z. het geheel van milieufactoren, rechtstreeks verband zou kunnen houden met deze epidemie van vroege kankers. De onderzoekers ontdekten dat voeding, levensstijl, milieublootstelling, en het microbioom en gewicht dat daarmee gepaard gaat, sinds het midden van de 20e eeuw aanzienlijk zijn veranderd.
"Van de veertien soorten kanker die we bestudeerden en die toenamen, hadden er acht betrekking op het spijsverteringsstelsel. Het voedsel dat we eten, voedt de micro-organismen in onze darmen", zegt Tomotaka Ugai, hoofdauteur van de studie. "Voeding beïnvloedt rechtstreeks de samenstelling van het microbioom en uiteindelijk kunnen deze veranderingen het ziekterisico en de resultaten beïnvloeden."
Lees ook: Overgewicht verhoogt het risico op kanker
Lees ook: Is vlees kankerverwekkend?
Risicopreventie in de vroege kinderjaren
De studie heeft echter enkele beperkingen, waaronder de ontoereikende hoeveelheid gegevens uit landen met lage en gemiddelde inkomens. De onderzoekers hopen in de toekomst meer gegevens te verzamelen en samen te werken met internationale onderzoeksinstituten om wereldwijde tendensen te observeren.
De noodzaak van longitudinale studies, d.w.z. het observeren van generaties kinderen gedurende meerdere decennia of zelfs gedurende hun hele leven, is ook iets dat professor Unai naar voren brengt: "Zonder dergelijke studies is het moeilijk vast te stellen wat een persoon met kanker decennia geleden of als kind heeft gedaan.”
Ondertussen herhalen de onderzoekers het belang van preventie die al vroeg in het leven moet starten: "We moeten mensen onmiddellijk bewustmaken van de vroege kankerepidemie en de omgeving van jonge kinderen verbeteren. Dat zal waarschijnlijk het risico op vroege en late kanker verminderen."
Lees ook: Mogelijke tekenen en signalen van kanker
Bronnen:
https://www.nature.com
https://www.brighamandwomens.org
auteur:
Amélie Micoud,
gezondheidsjournalist
