Gerelateerde artikels
Schildklierkanker: wat zijn de eerste symptomen?
In dit artikel
Schildklierkanker: wat zijn de eerste symptomen?
dossier
Schildklierkanker is een kwaadaardige tumor die zich ontwikkelt in de schildklier, een kleine klier aan de basis van de hals. De schildklier speelt een essentiële rol bij het reguleren van de stofwisseling. Als je een knobbel in de hals voelt - een schildklierknobbel - kan je beter een arts raadplegen. Andere vroege symptomen van schildklierkanker zijn een schorre stem, gezwollen klieren rond de klier of slikproblemen.
Lees ook: Wat zijn die onderhuidse bultjes en knobbels?
Verschillende types schildklierkanker
Er zijn verschillende soorten schildklierkanker:
- Papillaire kanker (papillair carcinoom): de meest voorkomende (ongeveer 80% van de gevallen). Het ontstaat in de cellen die hormonen produceren - de folliculaire cellen. Het is niet erg agressief en geneest bijna altijd.
- Folliculaire kanker (folliculair carcinoom): komt minder vaak voor en treft meer oudere mensen. De prognose is goed, maar de neiging om uit te zaaien, vooral naar de botten en de longen.
- Medullaire kanker: zeldzaam (5-10% van de gevallen), kan erfelijk zijn en zich ontwikkelen vanuit de cellen die calcitonine produceren - de C-cellen - die helpen het calciumgehalte in het bloed te regelen.
- Anaplastische kanker: zeer agressief en zeldzaam (minder dan 2% van de gevallen), ontwikkelt zich snel en heeft een slechtere prognose.
Wanneer kankercellen uit de tumor ontsnappen, kunnen ze de lymfeklieren in de buurt van de schildklier koloniseren. Van daaruit kunnen ze zich via het lymfestelsel door het lichaam verspreiden om uitzaaiingen in andere organen te vormen.
Lees ook: Stembandpoliepen en stembandknobbels
Wat zijn de risicofactoren voor schildklierkanker?
De precieze oorzaken van schildklierkanker zijn niet altijd bekend, maar bepaalde risicofactoren zijn geïdentificeerd:
- Blootstelling aan straling in de hals: blootstelling aan ioniserende straling - vooral tijdens de kinderjaren - verhoogt het risico. Bijvoorbeeld bestraling in de halsstreek of een kernongeval zoals dat in Tsjernobyl in 1986.
- Familiegeschiedenis: mensen met een familielid in de 1e graad (moeder, vader, zus, broer) die schildklierkanker heeft ontwikkeld, hebben een hoger risico.
- Jodiumtekort: hoewel zeldzaam in Westerse landen, kan dit bepaalde vormen van schildklierkanker (folliculair carcinoom) bevorderen. Om dit probleem te vermijden, wordt keukenzout meestal verrijkt met jodium.
- Geslacht en leeftijd: bij papillair carcinoom worden vrouwen drie keer meer getroffen dan mannen en de kanker komt het vaakst voor tussen 30 en 60 jaar.
Lees ook: Vermoeidheid, haaruitval en andere symptomen van een jodiumtekort
Wat zijn de eerste symptomen van schildklierkanker?
De eerste symptomen van schildklierkanker zijn niet heel uitgesproken. De ziekte wordt vaak bij toeval ontdekt tijdens een beeldvormend onderzoek van de baarmoederhals. Bovendien kan de schildklierfunctie normaal functioneren ondanks de aanwezigheid van kanker.
De symptomen van schildklierkanker zijn de volgende:
- Knobbel vooraan in de hals: het verschijnen van een pijnloze massa of zwelling onderaan de hals (bij mannen in de buurt van de adamsappel) is het meest voorkomende symptoom van schildklierkanker. Dit staat bekend als een schildklierknobbel. Maar raak niet in paniek als je een knobbeltje in je hals voelt. In meer dan 90% van de gevallen zijn knobbeltjes in de schildklier niet kankerverwekkend.
- Stemveranderingen: een hese stem of aanhoudende stemveranderingen kunnen optreden als de tumor de zenuwen aantast die de stembanden aansturen.
- Moeite met slikken of ademhalen: een schildkliertumor kan de slokdarm of luchtpijp samendrukken, waardoor slikken of ademhalen moeilijk wordt.
- Aanhoudende keelpijn.
- Pijn in de nek: pijn vooraan in de nek, soms uitstralend naar de oren, kan een teken zijn van schildklierkanker.
- Zwelling van de lymfeklieren in de hals.
Deze symptomen kunnen echter een teken zijn van vele andere goedaardige ziekten. Hun aanwezigheid betekent niet noodzakelijk dat je schildklierkanker hebt. Een vroege diagnose van schildklierkanker kan de behandeling echter vergemakkelijken. Wacht dus niet te lang om een behandeling te zoeken.
Lees ook: Knobbel in lies, oksel, nek: moet je je zorgen maken?
|
Ga naar de dokter als:
|
Diagnose van schildklierkanker
© Getty Images
De diagnose van schildklierkanker is gebaseerd op verschillende tests:
- Klinisch onderzoek: palpatie van de hals om een verdachte knobbel op te sporen.
- Echografie van de schildklier: deze analyseert de grootte, vorm en structuur van de knobbel.
- Schildklierhormoontests: meting van TSH-, T3- en T4-niveaus om de schildklierfunctie te beoordelen.
- Biopsie: met een fijne naald worden cellen uit de knobbel verwijderd voor cytologische analyse.
- Schildklierscan: nuttig om goedaardige knobbels te onderscheiden van verdachte knobbels.
- MRI- of CT-scan: als het vermoeden bestaat dat de knobbel is uitgezaaid naar de lymfeklieren of andere organen.
Lees ook: Moet je je ongerust maken over een gezwel of knobbel in de hals?
Behandeling van schildklierkanker
De keuze van de behandeling hangt af van het type kanker, de mate van ontwikkeling (stadium) en de algemene gezondheidstoestand van de persoon.
- Chirurgie: gedeeltelijke of volledige verwijdering van de schildklier (thyroïdectomie) is de belangrijkste behandeling. Als het vermoeden bestaat dat de lymfeklieren in de hals zijn aangetast, worden deze ook verwijderd.
- Behandeling met radioactief jodium: dit wordt na de operatie gebruikt om eventuele resterende kankercellen te vernietigen.
- Hormoontherapie: als de schildklier verwijderd is, is een hormoonbehandeling nodig om de afwezigheid van de schildklier te compenseren en de productie van TSH (schildklierstimulerend hormoon) af te remmen.
- Radiotherapie: zelden nodig, behalve in bepaalde gevallen wanneer de kanker is uitgezaaid naar andere organen in de hals.
- Chemotherapie: dit wordt soms gebruikt om bepaalde vormen van schildklierkanker te behandelen.
Lees ook: Schildklieroperatie (strumectomie)
Kan je zonder schildklier leven?
Het is perfect mogelijk om zonder schildklier te leven. Na een totale thyroïdectomie moeten patiënten levenslang een hormoonsubstitutietherapie volgen. Dit bestaat uit een dagelijkse dosis levothyroxine (T4), die de hormonen vervangt die van nature door de schildklier worden geproduceerd. Regelmatige controle door een endocrinoloog is noodzakelijk om de dosering aan te passen en bijwerkingen te vermijden die verband houden met hormonale overmaat of tekorten.
Prognose en overlevingskans bij schildklierkanker
De prognose voor schildklierkanker is over het algemeen zeer gunstig, met een overlevingskans van 5 jaar van meer dan 90%. De meest voorkomende vormen (papillair en folliculair) reageren goed op behandeling. Sommige zeldzame vormen, zoals anaplastische kanker, hebben echter een slechtere prognose.
auteur:
Olivia Regout,
gezondheidsjournalist
