Drie variaties op tomaat die weinig werk vragen

recepten De tomaat is de zomergroente bij uitstek. Wij behandelen en eten ze als groente hoewel ze botanisch gezien eigenlijk een vrucht is. Het is een dankbare en heerlijk sappige rode bol, die zich zowel in koude als warme gerechten laat verwerken, en waarvan talloze variëteiten bestaan: coeur de boeuf, san marzano, vleestomaat, kerstomaat, trostomaat...
Deze drie frisse zomerse gerechten vragen niet meer dan een kwartier werk.

Bereiding met San marzano, troskerstomaat en coeur de boeuf

1. Tomatentaart: tomatentaart met san marzano, feta en lente-ui – tomatentaart met trostomaatjes, tonijn en geitenkaas

Een lauwe tomatentaart is ideaal als zomers hapje of als lunch met een fris slaatje erbij. En aangezien er geen room en ei aan te pas komen, is deze taart calorievriendelijker en minder zwaar dan een quiche. Je kunt ze ook vooraf bereiden en licht opwarmen, maar dan wordt het deeg wel slap.

tomatentaart met san marzano, feta en lente-ui

Ingrediënten voor de taart met san marzano: 1 pak bladerdeeg, 2 à 3 san marzano tomaten, ½ pot kruidenkaas met feta en komkommer (type philadelphia), ½ pak feta, 1 lente-ui, pastakruiden, peper, olijfolie, gescheurde basilicumblaadjes als garnituur.

tomatentaart met trostomaatjes, tonijn en geitenkaas

Ingrediënten voor de taart met trostomaatjes: 1 pak bladerdeeg, 1 bakje kleine sappige trostomaten (type tapas), ½ pot kruidenkaas met zalm en dille (type philadelphia), 1 blik tonijn in eigen nat, 1 rol chavroux geitenkaas, Italiaanse kruiden, peper, olijfolie, stukjes rucola als garnituur.

Bereiding
- Het bladerdeeg uitrollen (en het overtollig papier wegsnijden), op een bakplaat leggen en tot 1 cm van de rand goed inprikken met een vork.
- Taart 1: Het deeg helemaal insmeren met de kruidenkaas en beleggen met schijfjes tomaat. Klein beetje zout erover strooien.
Taart 2: Het deeg helemaal insmeren met de kruidenkaas en beleggen met de gehalveerde trostomaten (bolle kant naar boven). Klein beetje zout erover strooien
- Taart 1: De feta erover verbrokkelen en snippers lente-ui erover strooien.
Taart 2: De gaatjes tussen de tomaten opvullen met de uitgelekte tonijn en de tonijn bedekken met een plakje chavroux.
- Kruiden met de pastakruiden/Italiaanse kruiden, peper en besprenkelen met olijfolie.
- 20 à 30 minuten bakken in de voorverwarmde oven (traditionele boven- en onderverwarming om de korst goed krokant te krijgen).
- Garneren met stukjes basilicum/rucola.

2. Gekonfijte trostomaten
Zongedroogde tomaatjes, in dit geval zijn het ovengedroogde tomaatjes, kan je zeer gemakkelijk zelf maken als je wat tijd hebt... Het vraagt weinig werk, echt niet meer dan een kwartier, maar ‘klaar in vijftien minuten’ betekent niet noodzakelijk ‘gaar in vijftien minuten’! De tomaatjes hebben de tijd nodig om rustig te drogen. Maar ondertussen heb jij tijd voor ander huishoudelijk werk of wat ontspanning!

Ingrediënten: olijfolie, 1 bakje kerstomaten of minitrostomaten, ½ koolrabi in miniblokjes gesneden, 1 knoflookteen fijngesnipperd, 1 fijngesnipperd sjalotje, een paar snippers lente-ui, 2 takjes tijm, 2 blaadjes salie fijngesnipperd, wat zeste van limoen, ½ el honing, 2 el olie met tijm en citroen

Gekonfijte trostomaten

Bereiding
- Een ovenschotel insmeren met olijfolie.
- De tomaatjes halveren en ze verdelen over de schotel (bolle kant naar boven)
- De koolrabistukjes, sjalotsnippers en lente-ui erbij doen.
- De tijmnaaldjes en salie, de citroenzeste en looksnippers erover strooien, kruiden met peper en zout.
- De honing oplossen in de olie en de ovenschotel ermee besprenkelen.
- Laten garen in de oven op 100 °C tot het vel van de tomaatjes gerimpeld is (een paar uren).

3. Carpaccio van coeur de boeuf met bayonneham, blauwe bessen, parmiggiano en zure room

Ingrediënten per persoon: 1/2 à 1 coeur de boeuf tomaat, 3 schijven bayonneham, bosbessen, 1 el olijfolie, 1/2 kl zure room, flink wat geraspte parmiggiano, peper en fleur de sel, balsamico

Bereiding
Snij de tomaat in flinterdunne schijfjes en leg ze op een bord. Kruid met peper en fleur de sel (niet te veel), schik er de reepjes bayonneham op en garneer met bessen.
Werk af met parmiggiano en besprenkel met olijfolie waarin je de zure room hebt losgeroerd. Doe er nog een paar druppels balsamico op.

Carpaccio van coeur de boeuf met bayonneham, blauwe bessen, parmiggiano en zure room

Los of tros, zoveel verschillende variëteiten

- De traditionele losse tomaat heeft vast, dieprood vruchtvlees en is ideaal voor saus en soep.
- De vleestomaat is veel groter, licht geribd en bestaat uit vier à zes segmenten in plaats van twee. Ze heeft minder sap, weinig pitjes en haar vruchtvlees is steviger. Rauw is ze heerlijk, maar ze is ook geschikt voor warme bereidingen: om op te vullen, om in blokjes/schijfjes gesneden te wokken of te bakken.
- Coeur de boeuf is een zeer decoratieve tomaat die vrij recent de familie vervoegd heeft. Ze heeft een uitgesproken friszure smaak en laat zich, in flinterdunne schijfjes gesneden, uitstekend combineren met mediterrane producten (feta, mozzarella, kappers, olijven, olijfolie), met garnalen of gerookte vis. In tegenstelling tot andere tomaten rijpt ze van binnenuit en is de buitenkant nog wat groen wanneer ze ‘eetklaar’ is.
- Kerstomaten – de allerzoetste worden snoeptomaatjes genoemd– zijn sappige minitomaten die in allerlei vormen en maten voorkomen, ook in trosvorm. Ze kunnen zowel warm als koud worden gegeten en hebben vooral succes als snack of aperitiefhapje.
- San Marzano en Romatomaat – die laatste wordt vaak als een hybride van de San Marzano beschouwd - zijn zeer smaakvolle langwerpige Italiaanse tomaten die zich uitstekend lenen voor soepen en sauzen, en die we vooral kennen van de ingeblikte al dan niet gepelde tomaten. Ze hebben dikker en voller vruchtvlees, ze bevatten minder vocht en zaden en ze hebben een sterkere smaak dan de andere tomatenrassen. Ze doen het ook goed in salades en zijn een prima basis voor zongedroogde tomaten. Ook voor op pizza of bladerdeeg is deze soort de beste keuze omdat ze weinig sap bevat waardoor het deeg mooi droog blijft. Voor de tomatentaart met de tonijn (zie recept hierboven) werd er toch voor trostomaatjes geopteerd omdat tonijn op zich wat droog is en opgewaardeerd wordt door het gezelschap van wat tomatenjus.
De San Marzano tomaten zijn afkomstig uit Zuid-Italië en hebben een D.O.P. label (beschermde oorsprongsbenaming).
- Trostomaten – rond of wat pruimvormig – zijn vaak nieuwere rassen met een uitgesproken trosvorm waarbij de tomaten dichter tegen elkaar aangroeien. Ze zijn zeer aromatisch en hebben meestal vast vruchtvlees (prunella bijvoorbeeld). Ze zijn geschikt voor warme of koude bereidingen.

Of het nu om trostomaten, kerstomaten of losse tomaten gaat, koop altijd exemplaren die stevig aanvoelen, glanzen en een frisgroene steel hebben. Dat zijn de kenmerken van vers en niet overrijp, en ze staan garant voor een pittige en smaakvolle vrucht. Bewaar de tomaten in de keuken of op een koele plek (niet in de koelkast want dan verliezen ze hun smaak) en hou ze uit de buurt van andere groente (zeker aubergine, courgette of komkommer) en fruit.

Klaar voor gebruik

Spoel de tomaten, wrijf ze droog, verwijder het steeltje en snij het hartje weg.
Het vel is eetbaar, maar als je daarvan geen liefhebber bent, kan je het gemakkelijk verwijderen op deze manier: snij met een scherp mes een kruisje onderaan in de tomaat (waar het hartje zat), en dompel ze onder in kokend water tot het vel begint te rimpelen (een 15-tal seconden), haal ze met een lepel onmiddellijk uit het kokende water , laat ze schrikken onder een koude waterstraal, laat ze even afkoelen en verwijder het vel.

Lycopeenbommetjes

Tomaten bestaan voor 94% uit water en zijn caloriearm, rijk aan voedingsvezels en een goede bron van vitamine C. Maar de groente is vooral rijk aan lycopeen, een krachtige antioxidant die ook voor de rode kleur zorgt.