Onze lichaamstemperatuur is niet (meer) 37°C

We leren allemaal als kind dat onze lichaamstemperatuur 37 graden Celsius bedraagt, maar dat klopt niet helemaal. Onze temperatuur is namelijk in de laatste 150 jaar geleidelijk afgekoeld, waarschijnlijk tot een gemiddelde van ongeveer 36,6 °C. Dat ontdekten Amerikaanse onderzoekers, die geloven dat de daling gerelateerd is aan onze verbeterde leefomstandigheden.

Vooreerst is het al een misverstand dat de lichaamstemperatuur hetzelfde is bij iedereen en op alle tijdstippen. Vrouwen hebben bijvoorbeeld een lichtjes hogere temperatuur dan mannen en je lichaamstemperatuur daalt ook een beetje wanneer je ouder wordt. Daarnaast speelt het gewicht een rol, net zoals o.a. het moment van de dag.

Wat de gemiddelde lichaamstemperatuur van de mens betreft, stelde een recente studie bij 25.000 Britse patiënten al dat 36,6 °C waarschijnlijk een betere schatting is dan 37 °C. De standaard van 37 °C dateert uit de jaren 1850 en is gebaseerd op het onderzoek van de  Duitse arts Carl Wunderlich. De Amerikaanse wetenschappers van de Universiteit van Stanford bevestigen nu dat we sinds die tijd als het ware afgekoeld zijn.

De onderzoekers analyseerden daarvoor gegevens opgemeten tussen 1860 en 1940, 1971 en 1975 en 2007 en 2017. Het bleek dat de gemiddelde temperatuur van Amerikanen per decennium met 0,03 °C naar beneden ging. Een man vandaag heeft dus een temperatuur die zo’n 0,59 °C lager ligt dan zijn tegenhanger in de vroege 19e eeuw. Voor vrouwen waren er niet zo’n vroege data beschikbaar, maar er werd gevonden dat hun temperatuur met 0,32 °C daalde sinds de jaren 1890. 

Waarom we afkoelen, konden de onderzoekers niet met zekerheid vaststellen, maar ze droegen wel verschillende hypothesen aan. Ze linken de daling in het algemeen aan een verlaagd stofwisselingsniveau, dus een verminderde hoeveelheid energie die we gebruiken voor onze stofwisseling of metabolisme. 

Deze vermindering wordt waarschijnlijk veroorzaakt door het feit dat we minder last hebben van chronische ontstekingen, dankzij medische vooruitgang en een verhoogde levensstandaard. Zulke ontstekingen produceren namelijk allerlei eiwitten die je stofwisseling opdrijven en je temperatuur doen stijgen.

Een andere mogelijkheid is dat onze comfortabele levens in een constante omgevingstemperatuur bijdragen aan een verlaging van ons stofwisselingsniveau. In de 19e eeuw hadden huizen onregelmatige verwarming en geen koelingssystemen, nu zijn centrale verwarming en airconditioning standaard. Een meer stabiele omgeving neemt de noodzaak weg om energie te besteden aan het behouden van een constante lichaamstemperatuur.

“De omgeving waarin we leven is veranderd, onder meer ook het contact met micro-organismen en het voedsel dat we tot onze beschikking hebben,” legde senior auteur Julie Parsonnet verder uit. “Al die zaken betekenen dat we nu fysiologisch simpelweg verschillen van hoe we in het verleden waren.” De dalende trend vertoont overigens geen tekenen van stoppen, volgens Parsonnet. “Er is een limiet, maar waar die ligt, weet ik niet.”