Gerelateerde artikels
Wat kan je zelf doen om malaria te voorkomen?
nieuws
Malaria is een levensbedreigende tropische infectie die wordt overgebracht door malariamuggen. Jaarlijks maakt de ziekte nog meer dan een half miljoen slachtoffers , voornamelijk in Sub-Saharaans Afrika.
In 2015 bevestigde het referentielaboratorium van het Tropisch Instituut in Antwerpen ITG nog 272 teruggekeerde reizigers met malaria. 21 van hen moesten in het ziekenhuis worden opgenomen. Negen op tien van deze malariagevallen werden in Afrika opgelopen.
Bij reizigers is malaria bijna altijd te voorkomen indien correcte voorzorgen worden genomen, zoals muggenwerende middelen in combinatie met malariapillen. Malariapreventie is belangrijk voor élke reiziger die naar een gebied reist waar malaria voorkomt.
1. Waar komt malaria voor?
Malaria komt alleen voor in de tropen en in een aantal subtropische gebieden. Op de website reisgeneeskunde.be vind je kaarten met de risicogebieden voor malaria en ook adviezen per land. Deze kaarten geven echter slechts een indicatie. Informeer je altijd vooraf bij een erkend reisvaccinatiecentrum.
• In de meeste grote steden in Azië (bijvoorbeeld in India, Vietnam, Laos, Birma, Filipijnen, Java, Bali...), of in Latijns-Amerika is er weinig of geen risico voor besmetting. Op het platteland en in de buitenwijken van de grote steden in Azië (o.a. India, Papua en West-Papua) is het risico wel reëel en zijn voorzorgsmaatregelen nodig.
• In Afrika blijft het risico ook in de steden meestal reëel.
• In sommige gebieden varieert het risico sterk volgens de seizoenen. • Op een hoogte van 1.500 tot 2.500 m (afhankelijk van de temperatuur en het klimaat) zijn er minder tot geen malariamuggen, waardoor het risico op malaria sterk vermindert.
2. Hoe kan je malaria krijgen?
De malariaparasieten (Plasmodium genaamd) worden overgedragen door een steek van de anophelesmug. Er bestaan vijf verschillende soorten, waarvan de wijdverspreide Plasmodium falciparum de gevaarlijkste is.
De ziekte wordt niet van mens op mens overgedragen.
3. Wie moet zich zorgen maken voor malaria?
Alle reizigers die een bezoek brengen aan een gebied waar malaria voorkomt, kunnen besmet worden, en moeten zich beschermen tegen malaria.
Sommige mensen lopen meer risico op malaria of op ernstige complicaties dan anderen:
• jonge kinderen;
• zwangere vrouwen;
• mensen met een verzwakt immuunsysteem zoals hiv/aidspatiënten, personen zonder milt...;
• 65-plussers;
• Belgische reizigers, inclusief mensen van Afrikaanse origine, zijn kwetsbaarder voor een malaria-infectie dan de lokale bevolking in Afrika, omdat zij niet permanent worden blootgesteld aan malaria.
Lees ook: Ga beter niet op reis naar malariagebied wanneer je zwanger bent
4. Hoe kan je malaria voorkomen?
Er bestaat geen vaccin tegen malaria. Er lopen wel diverse tests met experimentele vaccins in endemische landen. Maar deze vaccins worden niet gebruikt voor reizigers.
Malaria-preventie is altijd een combinatie van volgende maatregelen:
• in gebieden met een hoog risico op malaria: preventieve inname van malariapillen (‘chemoprofylaxie’).
Ga altijd voor een individueel advies naar een erkend reisvaccinatiecentrum.
Indien correct toegepast, beschermt deze combinatie van maatregelen voor meer dan 95%.
5. Hoe kan je muggenbeten voorkomen?
De Anopheles mug steekt enkel tussen valavond en dageraad. Ze is eerder klein en zoemt praktisch niet.
Indien deze maatregelen correct worden uitgevoerd, vermindert men het risico op malaria reeds met minstens 80 à 90 %.
(1) Draag vanaf valavond licht gekleurde die zoveel mogelijk armen en benen bedekt.
(2) Vermijd, vooral bij valavond en 's nachts, outdoor activiteiten op plaatsen waar veel muggen voorkomen.
(3) Smeer de niet bedekte delen van het lichaam in met een insectenverdrijvend middel.
Deet is het eerstekeuze middel, bv. Care-Plus® DEET, Moustimugâ, Z-stopâ, Anti-Mâ, OTC-repellentâ enzovoorts.
- 40-50 % voor gewone reizigers: geeft ongeveer 8u bescherming;
- 20 - 30 % voor kinderen en zwangere vrouwen: geeft 4-6u bescherming. Dit volstaat niet om een volledige nacht te overbruggen!
Andere goede en veilige producten die kunnen gebruikt worden, maar die minder onderzocht zijn dan DEET:
- citrodiol-extract van eucalyptusolie (Care-Plus® Natural, Mosegorâ/Mosiguardâ)
- picaridine(Care-Plus® Repel-it; Parazeet): kan gebruikt worden bij kinderen vanaf 2 jaar en voor zwangere vrouwen (in een concentratie van maximaal 25 %).
- "Insect Repellent 3535" (Cinq sur Cinq Tropic®) zijn goede en veilige producten, maar zijn minder onderzocht: voor kinderen vanaf 2 jaar en zwangere vrouwen (maximaal 25 %).
• Andere producten zijn momenteel niet aan te bevelen.
(4) Slaap 's nachts:
• in een muggenvrije kamer: muggengaas aan de ramen, gebruik electrisch verwarmde antimug-plaatjes. Airconditioning weerhoudt de muggen niet altijd om te steken.
• of onder een muskietennet dat geïmpregneerd is met insecticide (permethrine, alpha-cypermethrin of deltamethrine), dat boven het bed wordt opgehangen en waarvan de randen onder de matras worden gestopt.
Opgelet: producten om zelf een muskietennet te impregneren, worden niet meer in België verkocht en worden ook niet aangeraden.
Lees ook: Welk middel tegen muggen werkt best (en wat werkt niet)?
Lees ook: Wanneer moet je preventief malariapillen nemen?
