Helpt acupunctuur bij hoofdpijn?

nieuws Recent zijn enkele belangrijke overzichtsstudies verschenen waaruit moet blijken dat acupunctuur zinvol kan zijn bij bepaalde types van hoofdpijn.

Chronische hoofdpijn
Volgens een literatuurstudie van de Amerikaanse Duke University Medical Center (Anesthesia & Analgesia, dec. 2008) is acupunctuur effectiever dan placebo (‘nep’-acupunctuur) wat betreft de intensiteit van de hoofdpijn, de frequentie van de hoofdpijn en de algehele conditie. De onderzoekers bekeken 31 gecontroleerde studies waarin het effect van ‘echte’ acupunctuur bij chronische hoofdpijn werd vergeleken met ‘nep’-acupunctuur en/of met geneesmiddelen en/of met andere behandelingen.

Spanningshoofdpijn
Een literatuurstudie van de Dartmouth Institute for Health Policy and Clinical Practice, Vermont (USA) gepubliceerd in het vakblad Pain (augustus 2008) bekeek 5 gecontroleerde studies over het effect van acupunctuur op spanningshoofdpijn. Met name werd gekeken naar het effect van ‘echte’ acupunctuur in vergelijking met ‘nep’-acupunctuur (placebo) op het aantal dagen hoofdpijn per maand tijdens de behandeling en in de 20-25 weken na de behandeling. Hieruit bleek dat bij ‘echte’ acupunctuur gemiddeld 8,95 dagen hoofdpijn per maand voorkwam tegenover 10,5 dagen in de groep die ‘nep’-aupunctuur kreeg. Op de lange termijn had de eerste groep gemiddeld 8,21 dagen hoofdpijn, de tweede groep gemiddeld 9,54 dagen. De auteurs besluiten hieruit dat ‘echte’ acupunctuur in vergelijking met ‘nep’-acupunctuur een beperkt effect heeft op de frequentie van de hoofdpijn. De onderzoekers stippen wel aan dat in de verschillende studies steeds andere acupunctuurpunten werden gebruikt.
Een tweede literatuurstudie van het Centre for Complementary Medicine Research van deTechnische Universiteit in München ging in opdracht van de prestigieuze Britse Cochrane Library, een instituut dat kritisch kijkt naar medische studies, na of acupunctuur kan gebruikt worden om aanvallen van spanningshoofdpijn te voorkomen (Cochrane Database Syst Rev. 2009 Jan 21;(1):CD007587). In deze analyse werden 11 studies bekeken. Twee studies vergeleken de effecten van acupunctuur met de normale standaardbehandeling met geneesmiddelen voor spanningshoofdpijn. Beide studies vonden een statistisch voordele van acupunctuur wat aantal aanvallen en intensiteit betrof. Effecten op de lange termijn (meer dan 3 maanden) werden niet onderzocht. Zes studies vergeleken ‘echte’ met ‘nep’—acupunctuur. In vijf van die studies bleek ‘echte’ acupunctuur iets meer effect te hebben op o.m. aantal aanvallen dan ‘nep’-acupunctuur. Vier studies vergeleken tenslotte acupunctuur met kine, relaxatietherapie of massage. Drie van de vier studies schoten methodologisch echter tekort, de vierde studie liet geen duidelijk resultaat zien.
Of hieruit inderdaad kan besloten worden dat acupunctuur een zinvolle behandeling kan zijn voor acute of chronische spanningshoofdpijn, zoals de onderzoekers aanvoeren, is evenwel nogal voorbarig.

Migraine
Een tweede literatuurstudie van het Centre for Complementary Medicine Research van deTechnische Universiteit in München voor de Cochrane Library, ging na of acupunctuur kan gebruikt worden om aanvallen van migraine te voorkomen (Cochrane Database Syst Rev. 2009 Jan 21;(1):CD001218). Ze bekeken 22 studies met in totaal 4419 migrainepatiënten. In zes studies werden de resultaten van de behandeling van acupunctuur vergeleken met die van een niet-profylactische of normale behandeling met geneesmiddelen. Hieruit bleek dat acupunctuur na 3 tot 4 maanden tot betere resultaten leidde, inclusief een verminderde hoofdpijnfrequentie. In één studie waarbij de patiënten gedurende langere tijd werden gevolgd, werden aanwijzingen gevonden dat dit gunstige effect tot zelfs negen maanden na beëindiging van de behandeling standhield. Uit de analyse van 14 onderzoeken, waarbij de resultaten van acupunctuur met die van ‘nep’-acupunctuur werden vergeleken, bleek de effectiviteit van acupunctuur niet te onderscheiden van die van de ‘nep’-acupunctuur. Deze bevinding is volgens de onderzoekers echter moeilijk te interpreteren omdat het er mogelijk op wijst dat de exacte puntenlocatie in dit verband minder belangrijk is. Uit de analyse van de vier studies waarin de effecten van acupunctuur met die van standaard-migrainemedicijnen werden vergeleken, kwam acupunctuur iets beter uit de bus. Ook leidde het tot minder negatieve bijwerkingen.
De onderzoekers besluiten dat de behandeling van migraine met acupunctuur tot minstens vergelijkbare en mogelijk zelfs betere resultaten leidt dan de normale behandeling met medicijnen.