Hoe een wond ontsmetten en verzorgen?

dossier

De meeste snij- en schaafwonden zijn klein en kan je thuis zelf verzorgen. Met de juiste stappen voorkom je infecties en help je de huid sneller genezen. Hier lees je stap voor stap hoe je de wonde proper maakt, ontsmet en verzorgt. 

1. Was je handen

Voor je de wonde aanraakt, was je best je handen grondig met water en zeep of gebruik handgel. Als je hebt, gebruik dan wegwerphandschoenen om besmetting te vermijden.

2. Stop het bloeden

• Gebruik een propere doek of steriel gaasje om zachtjes op de wonde te drukken.
• Hou dit 10 minuten vol of tot het bloeden stopt.
• Til het gewonde lichaamsdeel op (boven harthoogte) om het bloeden te verminderen.
• Zit er een voorwerp in de wonde? Laat het zitten en druk er voorzichtig rond.

Als het bloeden na 10 minuten nog niet gestopt is, of als het erg hevig is, raadpleeg dan een arts.

3. Maak de wond proper en ontsmet rond de wond

• Spoel de wonde voorzichtig met proper (lauw) water. Zo verwijder je vuil en bacteriën.
• Gebruik géén zeep of ontsmettingsmiddel ín de wonde – dit kan irriteren.
• Reinig wél de huid rondom de wonde met water en milde zeep, of met een ontsmettingsmiddel.
• Dep voorzichtig droog met een propere doek of steriel gaasje.

Lees ook: Welk ontsmettingsmiddel gebruik je best om een wonde te reinigen?

5. Breng een zalf aan (indien nodig)

Een dun laagje antibiotische crème (zoals Neosporin) kan helpen tegen infectie en littekens, maar is bij kleine wondjes niet altijd nodig. Stop met zalf gebruiken wanneer je huiduitslag krijgt.

6. Dek de wonde af (indien nodig)

Kleine schaafwonden mogen open blijven. Bedek de wonde met een steriel verband of pleister om infectie te voorkomen, vooral op plekken die vuil worden of tegen kleding schuren (zoals handen, voeten, knieën).

• Vervang het verband dagelijks of zodra het nat of vuil is.
• Laat de wonde ademen als ze mooi geneest, tenzij er risico is op besmetting.
• Vermijd het krabben aan korstjes – dat kan littekens veroorzaken.

Vergeet niet dat diepere wonden mogelijk hechtingen vereisen. Als de wond geïnfecteerd is of lijkt te zijn (wanneer ze gezwollen is), vermijd dan het gebruik van een verband zodat de wond kan ademen.

7. Raadpleeg een arts (indien nodig)

Soms is medische hulp nodig om complicaties te voorkomen. 

Zoek medische hulp wanneer: 

• De bloeding niet stopt. Als een wonde na 10 minuten stevig drukken nog blijft bloeden, is het tijd om naar een dokter te gaan.
• De wonde diep of groot is. Snijwonden die gapen, of wonden waarbij spieren of vetweefsel zichtbaar zijn, hebben vaak hechtingen nodig.
• Er iets in de wonde zit. Glas, vuil of andere vreemde voorwerpen kunnen infecties veroorzaken als ze niet goed verwijderd worden.
• Je een bijt- of steekwonde hebt. Wonden door dierenbeten, roestige voorwerpen of naalden brengen extra risico’s met zich mee (zoals tetanus of infecties).
• De wonde ontstoken is. Roodheid, zwelling, pus of toenemende pijn zijn tekenen van infectie en vereisen medische behandeling.
• Je vaccinatiestatus onduidelijk is. Bij twijfel over je tetanusvaccin is het verstandig om een arts te raadplegen.

Goed wondbeheer begint met een goede inschatting. Als je twijfelt, kies dan voor zekerheid en raadpleeg een professional.

Bronnen:
https://www.nhsinform.scot
https://www.webmd.com
https://www.healthline.com