Wat is de oorzaak van oorpijn bij volwassenen?

dossier

Bij volwassenen komt oorpijn meestal door een ontsteking van de gehoorgang (otitis externa). Dat is het voorste deel van het oor, vanaf het gat in de oorschelp tot aan het trommelvlies. Bij een ontsteking van de gehoorgang is de huid van de gehoorgang en meestal ook het trommelvlies ontstoken. De ruimte achter het trommelvlies, het middenoor, is dus niet ontstoken (middenoorontsteking of otitis media).
Met een correcte behandeling geneest een ontsteking van de gehoorgang meestal binnen één tot drie weken.

Lees ook: Oorpijn bij kinderen: acute middenoorontsteking (otitis media)

Symptomen oorontsteking

Een gehoorgangontsteking uit zich op verschillende manieren.

• De gehoorgang is pijnlijk, jeukt of geeft een branderig gevoel.
• De huid van de gehoorgang schilfert en/of is rood en/of gezwollen.
• Er komt soms vocht of etter uit het oor.
• Door de zwelling of afscheiding heb je een verstopt gevoel of hoor je tijdelijk minder goed.
• Zachtjes trekken aan het oor kan pijn doen. 

Lees ook: Ototoxiciteit: tinnitus en gehoorschade door medicatie

Hoe ontstaat een oorontsteking?

© Getty Images

De huid van de gehoorgang wordt beschermd door het oorsmeer, dat zuur en vettig is. Wanneer dat zure milieu om een of andere reden verstoord raakt, wordt de huid geïrriteerd en kan een ontsteking ontstaan. Meestal is een bacterie- of soms een schimmelinfectie de oorzaak. Wat de precieze aanleiding is, is vaak niet duidelijk.

Mogelijke oorzaken:

• Warmte en vocht (zoals bij baden en zwemmen). Het komt meer voor in de zomer, waarschijnlijk omdat er dan meer gezwommen wordt.
• Oorpeuteren.
• Het oor schoonmaken (met wattenstokjes, lucifers...). Wattenstokjes duwen het oorsmeer vaak dieper de gehoorgang in. Er vormt zich dan een prop oorsmeer. In de broeierige ruimte achter de prop kan gemakkelijk een ontsteking ontstaan.
• Cosmetische producten, zoals shampoo, zeep en haarspray, haarverfstoffen..., die de werking van het oorsmeer verstoren.
• Het dragen van een oortelefoon, gehoorapparaat of oordopjes.
• Een smalle gehoorgang geeft meer kans op een ontsteking.
• Bij ziekten zoals eczeem, psoriasis of (contact)allergie (bijvoorbeeld tegen bepaalde bestanddelen van een hoorapparaat, tegen latex, tegen oordruppels...), komt een ontsteking van de gehoorgang vaker voor. 

Lees ook: Tips om zwemmersoor te voorkomen

Tips om oorpijn te voorkomen

• Draag je een gehoorapparaat en heb je vaak klachten? Laat dan bij de audicien controleren of het apparaat goed past.
  
• Peuter niet in de oren en maak de gehoorgang niet proper. De gehoorgang reinigt zich over het algemeen zelf. Haal alleen zichtbaar oorsmeer weg.
• Buig bij douchen en haarwassen het hoofd voorover. Je krijgt dan geen water en zeep in het oor.
• Droog de oorschelp en de ingang van de gehoorgang goed af na het zwemmen of douchen.
• Ontstaat de ontsteking steeds na het zwemmen? Gebruik dan voortaan oordopjes of doe watjes met vaseline in het oor.

• Vermijd (cosmetica)producten als je merkt dat ze de huid irriteren.
  
  

Lees ook: Wat kan je doen tegen water in je oor?

Wat doen bij oorontsteking?

1. Schoonmaken van de gehoorgang: Indien er vuil of etter in de gehoorgang zit, zal de arts de gehoorgang voorzichtig uitspuiten met lauwwarm water. Na het uitspuiten wordt de gehoorgang gedroogd met een wattenpluimpje op een (metalen) wattendrager. Indien de korstjes niet goed te verwijderen zijn, kan het noodzakelijk zijn om eerst te druppelen met een vloeistof die het oorsmeer weker maakt. Wanneer de arts vermoedt dat er een gaatje in het trommelvlies (trommelvliesperforatie), of wanneer je trommelvliesbuisjes hebt of eerder aan het trommelvlies werd geopereerd, mag het oor niet uitgespoten worden. Dan zal de arts de gehoorgang voorzichtig schoonmaken met een wattendrager of een uitzuigapparaat.
2. Ontzwelling: Als de gehoorgang erg gezwollen is, zal de arts een oortampon of lintgaas in het oor aanbrengen dat doordrenkt wordt met oordruppels die azijnzuur en een corticosteroïde bevatten, om de zwelling te verminderen. Met oordruppels moet je de oortampon goed nat houden. Deze moet 24 uur blijven zitten. Nadien mag je hem zelf verwijderen. Als de klachten niet zijn verminderd, moet je je huisarts opnieuw contacteren, en zal hij mogelijk opnieuw een tampon aanbrengen. Dat kan gedurende maximaal zeven dagen.
3. Oordruppels: Bij een gehoorgangontsteking helpen oordruppels waar een zuur en een corticosteroïd inzit. Bij een perforatie van het trommelvlies zal de arts oordruppels met aluminiumacetotartraat in plaats van een corticosteroïde voorschrijven. Doe drie keer per dag drie druppels in de ontstoken gehoorgang. Bel de huisarts als de klachten na één week druppelen niet zijn verminderd. Dan moet het oor opnieuw schoongemaakt worden en kan je verder oordruppels gebruiken.
4. Pijnstilling: Je kan bij oorpijn een pijnstiller op basis van paracetamol nemen. Helpt paracetamol onvoldoende? Dan kan je een niet steroïdale ontstekingsremmer (ibuprofen, diclofenac of naproxen) proberen. Pijnstillende oordruppels met lidocaïne worden niet aanbevolen.
5. Operatie: In zeer zeldzame gevallen, als de hinder zeer hardnekkig is bij een nauwe gehoorgang, is een zogeheten meatoplastiek mogelijk, waarbij de ingang van de gehoorgang ruimer wordt gemaakt. Het gaat om een kleine ingreep die onder lokale verdoving wordt uitgevoerd.
6. Steenpuist: In de gehoorgang kan zich ook een steenpuist ontwikkelen door een afsluiting van een talgkliertje in het buitenste deel van de gehoorgang. Dit veroorzaakt een plaatselijke verdikking in de gehoorgang, gepaard gaand met hevige pijn en soms met koorts. De steenpuist veroorzaakt een extreme pijn, totdat deze wordt opengemaakt (drainage). In veel gevallen zullen ook oordruppels en een antibioticumkuur gegeven worden. 
   
   

Lees ook: Soorten pijnstillers en verschil in werking

Wanneer naar de dokter?

• Als je koorts krijgt en/of je je ziek voelt. Mogelijk zal je arts dan een oraal antibioticum voorschrijven.
• Bij pijn, zwelling of roodheid van de oorschelp of de weke delen rond het oor.
• Als de oorklachten ondanks een adequate behandeling met oordruppels na drie weken niet verdwenen zijn. Mogelijk zal de huisarts je dan doorverwijzen naar een neus-keel-oorspecialist voor verder onderzoek.
• Bij een vermoeden van een contactallergie: dan kan een allergisch onderzoek nodig zijn.
• Als je herhaaldelijk een gehoorgangontsteking hebt.
  
  

Bronnen:
https://www.thuisarts.nl
https://www.uza.be
https://www.nhg.org