Waarom is afvallen tijdens de overgang zo moeilijk en hoe kan het wel?
In dit artikel
Waarom is afvallen tijdens de overgang zo moeilijk en hoe kan het wel?
dossier
Heel wat vrouwen in de overgangsfase of perimenopauze (dat zijn de jaren die voorafgaan aan de menopauze) hebben het moeilijk om af te vallen of zelfs om op hun gewicht te blijven. Hoe komt dat? En wat kan je eraan doen?
Lees ook: Hoe kan een vrouw buikvet verliezen tijdens de overgang?
Waarom gewichtstoename bij menopauze?
In de eerste plaats heeft het te maken met de hormonenhuishouding, want tijdens de midlife wijzigt die aanzienlijk. Er wordt vooral minder oestrogeen aangemaakt - dat is het vrouwelijk hormoon - en die oestrogeen-besparing heeft een belangrijke invloed, zowel op het lichaam als op het gemoed. Een van de fysieke gevolgen is gewichtstoename, maar die is eigenlijk te wijten aan de combinatie van een aantal factoren: de spiermassa vermindert en het metabolisme vertraagt waardoor er minder calorieën worden verbrand. Daarbovenop vindt er ook een herverdeling van de aanwezige vetreserves plaats waarbij vooral taille en buik geviseerd worden. De ideale omstandigheden dus om je een paar kilo’s dikker en ronder te maken…
Ook mannen op middelbare leeftijd hebben trouwens vaak last van een (iets) rondere buik en taille, vooral als ze onvoldoende bewegen of sporten. Dat is het bewijs dat niet alleen de hormonale wijzigingen aan de basis liggen van de extra kilo’s bij de vrouwen. Het zijn vooral de vertraagde stofwisseling en de wijziging in de verhouding spier- en vetmassa die de spelbreker zijn, dus ook bij de man.
Vaak heeft het ook te maken met een gebrek aan beweging, het afbouwen van sportactiviteiten of een gewijzigd eetpatroon. Maar toch kan je een paar kilo’s aankomen ook als er op dat vlak niets veranderd is.
Buikvet tijdens de overgang
Buikvet hebben we allemaal, zelfs al hebben we geen ‘buikje’. De buik is een van de plaatsen waar ons lichaam overtollig vet stockeert. Andere voorraadkamers voor dergelijke opslag zijn billen en heupen. Een deel van het vet wordt vastgezet onder de huid, een deel wordt dieper in ons lichaam gedeponeerd en dat noemen we visceraal vet.
Een beetje visceraal vet hebben we nodig om onze organen te beschermen en te pamperen, maar een teveel is nefast voor de gezondheid. Het verhoogt het risico op hoge bloeddruk en op het ontwikkelen van diabetes, dementie, hart- en vaatziekten en een aantal kankers. Het verstoort tevens het vet-evenwicht in die zin dat het leidt tot een toename van de triglyceriden en een afname van de HDL-cholesterol of goede cholesterol.
Met een scan kan de hoeveelheid buikvet precies worden gemeten, maar je kunt ook zelf al eens checken of je visceraal vet binnen de perken is. Daarvoor meet je je buikomtrek ter hoogte van je onderste ribben en de bovenkant van je heupen. Voor mannen mag die niet hoger liggen dan 94 cm, voor vrouwen is 80 cm de limiet. Andere bronnen geven de vrouwen reserve tot 88 cm en de mannen tot 102 cm als het gaat over een persoon waarvan de andere afmetingen in verhouding zijn met de buikomtrek.
Lees ook: Buikomtrek meten
Vermageren tijdens de overgang
Een paar extra kilo’s die zich manifesteren in een minuscuul 'Michelinbandje' rond de buik, zijn op zich dus geen probleem. Het is zelfs een slimme ingreep van moeder natuur want bij een vrouw neemt het vetweefsel na de menopauze de taak van de eierstokken gedeeltelijk over wat de aanmaak van oestrogeen betreft. Maar krijg je te veel visceraal vet, dan loop je wel een gezondheidsrisico.
Ook iemand die slank is, kan trouwens een vetophoping rond de ingewanden hebben (een teveel aan visceraal vet). Dat heeft in dat geval te maken met de genen.
Door een gezonde en actieve levensstijl kan je de strijd tegen overtollig buikvet aangaan. Gezond eten in combinatie met voldoende bewegen is nog altijd de ideale remedie. Verwacht niet meteen mirakels. Je overtollig buikvet zal daarmee niet wegsmelten als sneeuw voor de zon. Maar alle beetjes helpen en zelfs met een gewichtsverlies van 5 à 10 % zal je buikvet al flink ingekrompen zijn.
Als afvallen maar niet wil lukken
Als je ondanks al deze eet-, bewegings- en ontspanningstips toch niet afvalt, dan laat je best je schildklier eens checken. Het kan zijn dat die niet (meer) behoorlijk werkt, hoewel dit slechts bij 5 % van de mensen voorkomt, vooral dan bij vrouwen en zestigplussers. Een slecht functionerende schildklier kan gewichtstoename veroorzaken maar ook vermoeidheid, spier- en gewrichtspijn en zelfs een depressie.
Bronnen:
webMD
gezondheidsnet.nl
Laatst bijgewerkt: oktober 2022
Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.
