Helpt citroenwater om snel gewicht te verliezen?

dossier

Als we (zelfverklaarde) gezondheidsgoeroes mogen geloven, moeten we citroenwater drinken om snel gewicht te verliezen en tegelijkertijd je lichaam te ontgiften.  Voeg eventueel wat gember toe en dan zit je helemaal goed. Maar is dat echt zo? 

Citroenwater is een drank gemaakt van water en vers citroensap, en kan zowel warm als koud worden gedronken. Het zou onze spijsvertering bevorderen, onze concentratie verhogen, een energieboost geven én zorgen voor gewichtsverlies. Een wondermiddel, als we dat allemaal mogen geloven. Maar zijn die gezondheidsclaims wetenschappelijk onderbouwd? Dr ir Eric De Maerteleire, auteur van verschillende boeken rond voeding en gezondheid, onderscheidt voor ons feiten van fictie.

Lees ook: Hoelang en hoe kun je best een halve citroen bewaren?

FEIT: Citroenwater bevat weinig calorieën

123-h-citroen-detox-07-20.jpg
Citroenwater is over het algemeen een zeer caloriearme drank. 

Ervan uitgaande dat je het sap van een halve citroen in water perst, bevat elk glas citroenwater slechts 6 kilocalorieën. Om deze reden, als je calorierijke dranken zoals sinaasappelsap en frisdrank verwisselt voor citroenwater, kan dit een uitstekende manier zijn om calorieën te verminderen en zo te helpen bij het afvallen. 
Een glas sinaasappelsap (250 ml) bevat bijvoorbeeld 110 kilocalorieën en een flesje frisdrank (330 ml) bevat 145 kcal. Door zelfs maar één van deze dranken per dag te vervangen door een glas citroenwater, kan de dagelijkse calorie-inname met 100-200 kilocalorieën worden verminderd. Er zijn zelfs aanwijzingen dat het drinken van caloriearme dranken bij de maaltijd het totale aantal calorieën dat in de maaltijd wordt geconsumeerd, kan verminderen (zie verder).

FEIT: Citroenwater is goed voor je hydratatie

Omdat het grootste deel van citroenwater uit water bestaat, kan het helpen bij het behouden van voldoende hydratatie. 

Het is van ontzettend belang om iedere dag voldoende water te drinken. Van het vervoeren van voedingsstoffen naar cellen tot het verwijderen van afvalstoffen uit het lichaam, voldoende water drinken om gehydrateerd te blijven is een cruciaal onderdeel van de gezondheid. Er zijn ook aanwijzingen dat gehydrateerd blijven kan helpen bij het afvallen. Onderzoek wijst uit dat verhoogde hydratatie de afbraak van vetten kan verhogen en vetverlies kan bevorderen. Goed gehydrateerd blijven kan ook helpen om het vasthouden van water te verminderen (waterretentie), wat symptomen kan veroorzaken zoals een opgeblazen gevoel, wallen en gewichtstoename. 

Lees ook: Wat doe je met een citroen als je maar enkele druppels sap nodig hebt?

FEIT: Citroenwater kan de stofwisseling stimuleren

Studies tonen aan dat het drinken van voldoende water mogelijk kan helpen je metabolisme te verhogen. 

Onderzoekers suggereren dat een goede hydratatie de functie van de mitochondriën verbetert, een type organel dat in cellen wordt aangetroffen en dat verantwoordelijk is voor het opwekken van energie voor het lichaam (ATP). Dit leidt tot een verhoging van het metabolisme, wat kan leiden tot daaropvolgend gewichtsverlies.
Van drinkwater is ook aangetoond dat het de stofwisseling verhoogt door thermogenese te induceren, een metabolisch proces waarbij calorieën worden verbrand om warmte te produceren. In één onderzoek dronken 14 deelnemers een halve liter water. Men zag dat het drinken van water hun stofwisseling met 30-40% verhoogde gedurende 30-40 minuten. In een andere studie werd gekeken naar de effecten van het drinken van water bij 21 kinderen met overgewicht. Het drinken van water (10 ml water per kilogram lichaamsgewicht) verhoogde het metabolisme met een indrukwekkende 25% gedurende 40 minuten. Onderzoek naar citroenwater in deze context is bijzonder beperkt maar omdat water het hoofdingrediënt is, heeft het waarschijnlijk hetzelfde positief effect op de stofwisseling als gewoon water.

Lees ook: Waarom je een citroen best rolt voor gebruik

FEIT: Citroenwater kan gewichtsverlies bevorderen

Het drinken van water wordt vaak aanbevolen als een fundamenteel onderdeel van elk afslankregime. 

Vanwege de gunstige effecten op de stofwisseling, verzadiging en hydratatie, zijn er aanwijzingen dat water (inclusief citroenwater) gewichtsverlies kan bevorderen. Enkele studies:

  • In één onderzoek werden 48 volwassenen toegewezen aan twee diëten: een caloriearm dieet met 0,5 liter water voorafgaand aan elke maaltijd of een caloriearm dieet zonder water voor de maaltijd. Aan het einde van de 12 weken durende studie hadden de deelnemers in de watergroep 44% meer gewicht verloren dan de deelnemers in de niet-watergroep.
  • Ander onderzoek suggereert dat het verhogen van de waterinname kan helpen bij het stimuleren van gewichtsverlies, onafhankelijk van dieet of lichaamsbeweging. Een studie uit 2009 mat de waterinname bij 173 vrouwen met overgewicht. Het bleek dat een grotere waterinname geassocieerd was met een groter verlies van lichaamsgewicht en vet in de loop van de tijd, ongeacht dieet of fysieke activiteit.
  • En in een grote meta-analyse komen Amerikaanse onderzoekers tot de volgende conclusie: mensen die dagelijks minstens zes glazen water drinken, vallen gemakkelijker af. 

Hoewel deze onderzoeken zich specifiek richten op gewoon water, zijn dezelfde resultaten hoogstwaarschijnlijk ook van toepassing op citroenwater.

Nog enkele voordelen van citroenwater

Citroenwater heeft nog enkele bijkomende potentiële voordelen: 

  • Citroensap is zuur maar het heeft, in tegenstelling tot wat velen denken, een alkaliserend effect. Of een voedingsmiddel een zuur of basisch effect op het lichaam heeft, heeft weinig te maken met de pH-waarde van dat voedingsmiddel als dusdanig voordat het wordt verteerd. Het hangt ervan af of er zure of basische bijproducten ontstaan nadat ons lichaam het heeft verteerd en verwerkt. Citroensap zal – en dat geldt ook voor citrusvruchten en hun sappen – de nieren helpen om de pH van het bloed constant te houden.
  • Citroenwater vermindert de vorming van nierstenen, vanwege de zuren (vooral citroenzuur) die het bevat . Maar dan moet men er alle dagen van drinken en in voldoende hoeveelheden (minstens 85 ml vers geperst citroensap/dag). Citroenwater is verdund citroensap in water en bevat heel wat minder organische zuren (citroenzuur) dan in de studies over nierstenen zijn gebruikt. Het effect zal dus beperkt zijn.
  • Citroenwater bevat ook vitamine C, maar een halve citroen uitgeperst in water bevat maar 25% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine C. Wil je aan voldoende vitamine C komen dan zijn een paar stukken fruit en/of bessen zeker noodzakelijk.
  • Het citroenzuur kan ook een gunstig effect hebben op de werking van de maag. Bij het ouder worden, neemt bij veel mensen de productie van maagzuur af. Citroenzuur kan de werking van het maagzuur versterken waardoor de vertering beter verloopt. Anderzijds kan citroenwater voor oprispingen en reflux zorgen als je teveel maagzuur hebt.
  • De flavonoïden in citroenwater hebben, algemeen gesproken, een bloeddrukverlagend effect, maar de hoeveelheden aanwezig in citroenwater zijn dermate laag dat het effect zeer miniem tot verwaarloosbaar zal zijn. 

FABEL: Citroenwater met gember helpt ons lichaam te ontgiften

Alhoewel gember een zeer gezond product is, moet men bij deze hoeveelheden geen wonderen verwachten en al zeker geen extra effecten op afvallen. En wat zeker een mythe is, is dat gember ideaal zou zijn om je lichaam te ontgiften. Detoxen en andere ontgiftingsmethodes hebben geen enkele wetenschappelijke back-up. Ze zijn volkomen zinloos: ons lichaam beschikt over voldoende wapens om onze weefsels en organen gezond te houden. Ons lichaam ontgift zichzelf spontaan. 

Hoe citroenwater drinken?

  • Recepten geven meestal aan om het sap van minstens een halve citroen te mengen met een glas water. Om meer smaak te hebben, worden soms een aantal zaken toegevoegd, zoals een paar muntblaadjes, gember of een snufje kurkuma.
  • Citroenzuur is per definitie zuur en kan voor tanderosie zorgen. De zuurtegraad vermindert naarmate je het citroensap met meer water mengt maar veelvuldig gebruik kan voor tandproblemen zorgen. Gebruik daarom bij voorkeur een rietje en spoel je mond met water om schade te minimaliseren.
  • Veel mensen beginnen hun dag het liefst met een verfrissend glas citroenwater, maar het kan op elk moment van de dag worden gedronken. Het kan ook warm worden gedronken, zoals thee, of met een paar ijsblokjes toegevoegd voor een koel en verkwikkend drankje.

Lees ook: Is citroenwater in de ochtend echt zo gezond?

Wat helpt wel om snel gewicht te verliezen?

Een gouden en gemakkelijk uit te voeren tip: drink minstens 6 glazen water (van elk 250 ml) per dag: één voor iedere maaltijd, met nog 3 extra glazen in de loop van de dag maar drink niet na 18u, omdat de kans dan heel groot is dat je ’s nachts uit je bed moet om te plassen. Zo kom je aan 1.5 liter water per dag. Doe dit consequent gedurende meerdere maanden. Het maakt niet uit welk water dit is: leidingwater, flesjeswater, bruisend of niet bruisend, enz. 

Conclusies

  • Citroenwater kan de volheid bevorderen, de hydratatie ondersteunen, de stofwisseling stimuleren en het gewichtsverlies vergroten, maar die voordelen kan je dus net zo goed toeschrijven aan water op zich. Citroenwater is niet beter dan gewoon water als het gaat om het verliezen van vet. 
  • Citroenwater heeft bovendien geen meerwaarde ten opzichte van andere fruitsoorten, en ook het tijdstip van inname maakt niets uit. Citroen in de vroege ochtendstond is niet extra gezond.

Bronnen:
  https://www.healthline.com
  https://gezondidee.mumc.nl
  https://www.healthline.com
  Simon N Thornton (2016). Increased Hydration Can Be Associated with Weight Loss. Front Nutr.; Jun 10;3:18. 
  Dan Negoianu, Stanley Goldfarb (2008). Just add water. J Am Soc Nephrol.; Jun;19(6):1041-3.
  https://www.healthline.com
  Michael Boschmann, Jochen Steiniger, Uta Hille, Jens Tank, Frauke Adams, Arya M Sharma, Susanne Klaus, Friedrich C Luft, Jens Jordan (2003). Water-induced thermogenesis. J Clin Endocrinol Metab.; Dec;88(12):6015-9.
  G Dubnov-Raz, N W Constantini, H Yariv, S Nice, N Shapira (2011). Influence of water drinking on resting energy expenditure in overweight children. Int J Obes (Lond). Oct;35(10):1295-300.
  Elizabeth A Dennis , Ana Laura Dengo , Dana L Comber , Kyle D Flack , Jyoti Savla , Kevin P Davy , Brenda M Davy (2009). Water Consumption Increases Weight Loss During a Hypocaloric Diet Intervention in Middle-aged and Older adults. Obesity (Silver Spring). Aug 6;18(2):300–307.
  Jodi D Stookey, Florence Constant, Barry M Popkin, Christopher D Gardner (2008). Drinking water is associated with weight loss in overweight dieting women independent of diet and activity. Obesity (Silver Spring). Nov;16(11):2481-8.
  Nizar Hakam et al. (2024). Outcomes in Randomized Clinical Trials Testing Changes in Daily Water IntakeA Systematic Review. Urology. November 25
  Bekir Aras, Nadir Kalfazade, Volkan Tugcu, Eray Kemahli, Bedi Ozbay, Hakan Polat, Ali Ihsan Tasçi (2008). Can lemon juice be an alternative to potassium citrate in the treatment of urinary calcium stones in patients with hypocitraturia? A prospective randomized study. Urol Res.; Dec;36(6):313-7.

auteur: Sofie Van Rossom, gezondheidsjournalist
Laatst bijgewerkt: maart 2025

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram