Mammografie voorkomt sterfte door borstkanker maar verhoogt kans op onnuttige behandelingen

nieuws Bij 71 van elke 1000 Europese vrouwen die zich iedere twee jaar laten screenen op borstkanker wordt een tumor ontdekt. De screening redt het leven van 8 van deze 71 vrouwen. Daar staat tegenover dat 4 van de 71 vrouwen een behandeling krijgen die achteraf onnodig blijkt; bij hen zou de borstkanker niet tot klachten hebben geleid. Deze gegevens zijn afkomstig uit een grote Europese overzichtsstudie in the Journal of Medical Screening.

Naar de effecten van de screening op borstkanker door mammografie is al veel onderzoek gedaan, met tegenstrijdige resultaten waardoor het nut ervan geregeld in vraag wordt gesteld. Omdat het van groot maatschappelijk belang is, dat er op internationaal niveau duidelijkheid komt, hebben deskundigen uit negen Europese landen (Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje, Nederland, UK, Noorwegen, Zweden en Denemarken) enkele jaren geleden het consortium EUROSCREEN opgericht. EUROSCREEN heeft zo veel mogelijk Europese studies op het gebied van borstkankerscreening opgespoord.

• Als duizend Europese vrouwen tussen 50 en 70 jaar elke twee jaar naar de screening gaan (in totaal dus tien keer) wordt bij 71 van hen borstkanker ontdekt. Dankzij het feit dat men er vroeg bij is, worden 7 à 9 levens gered.

• Men moet 14 vrouwen screenen om één geval van borstkanker te ontdekken, en 111 tot 143 om één leven redden.

• De vroege ontdekking heeft ook tot gevolg dat 4 vrouwen onnodig een behandeling krijgen. Verder worden in de loop van de twintig jaar dat ze naar de screening gaan 200 vrouwen onnodig doorverwezen voor verder onderzoek, met alle onrust, ongemak en kosten vandien.

EUROSCREEN besluit dat het bevolkingsonderzoek nuttig is: de voordelen wegen op tegen de nadelen. Het aantal overbodige diagnoses en behandelingen is beperkt. De kans dat een vrouw dankzij deelname aan het bevolkingsonderzoek haar borstkanker overleeft, is groter dan de kans op een overbodige behandeling.

Deze gegevens worden bevestigd door een grootschalig Australisch onderzoek gepubliceerd in het vakblad Cancer Epidemiology, Biomarkers and Prevention. In deze studie werden ruim 4000 vrouwen tussen 50 en 70 bestudeerd. 427 daarvan overleden aan borstkanker. Bij vrouwen die zich regelmatig lieten screenen op borstkanker lag de kans op overlijden door borstkanker tot 52% lager dan bij vrouwen die zich niet of niet regelmatig (om de twee jaar) lieten screenen.