Helpt melatonine tegen jetlag?

nieuws Over de effecten van (kunstmatig) melatonine op jetlag spreken de studies elkaar tegen. Volgens sommige studies heeft melatonine (in een dosis van 0,5 tot 5 mg) inderdaad een positief effect bij vluchten van meer dan vijf tijdzones, vooral in oostelijke richting. Het zou onder meer de aanvang en duur van de slaap en de vermoeidheid verbeteren.
Andere studies vonden evenwel weinig of geen effect.

Wat is melatonine?
Melatonine is een lichaamseigen hormoon geproduceerd door de pijnappelklier in de hersenen. Het speelt een belangrijke rol bij de regulering van het dag-/nachtritme van verschillende lichaamsfuncties en de slaap. Melatonine heeft een slaapverwekkend effect en wordt daarom toegepast om aandoeningen of situaties waarbij het slaapritme is verstoord, te behandelen.

In het lichaam neemt de melatonineconcentratie toe na het invallen van de duisternis. U wordt slaperig en ook uw lichaamstemperatuur daalt. Voor uw lichaam is dit het signaal om minder actief te worden en zich voor te bereiden op de nacht. Tussen 2 en 4 uur ’s nachts piekt de hoeveelheid melatonine, om daarna terug te dalen. Licht zorgt er dan weer voor dat uw lichaam minder melatonine aanmaakt.
Het enige geneesmiddel op basis van melatonine dat in ons land op de markt is (Circadin) vermeldt jetlag evenwel niet als indicatie. De apotheker kan melatonine wel magistraal afleveren.
Sinds 2016 mogen ook voedingssupplementen die melatonine bevatten in ons land verkocht worden. Voordien waren dergelijke supplementen verboden. De samenstelling en de hoeveelheid melatonine in die supplementen kan echter sterk verschillen.

Opgelet: melatonine wordt onder meer afgeraden
• tijdens de zwangerschap,
• bij mensen met epilepsie,
• mensen die bloedverdunners (anticoagulantia) nemen
• bij kinderen (-18 jaar).

Hoe melatonine gebruiken?
Indien u overweegt om melatonine te nemen, is het tijdstip van inname en de dosis belangrijk om de lichaamsklok in de gewenste richting te doen verschuiven. Soms wordt aangeraden om de melatonine ongeveer één uur voor het slapengaan te nemen. Maar Belgische specialisten reisgeneeskunde geven volgende adviezen:
• Bij een westwaartse reis van minder dan 8 u wordt melatonine (0,5 mg) het best ingenomen op het moment dat u ’s nachts te vroeg (voor 5 uur in de ochtend) bent wakker geworden. Een avondlijke inname kan een averechts effect op de synchronisatie van de lichaamsklok hebben.
• Bij een oostwaartse reis van minder dan 8 u. wordt melatonine 5 mg gedurende enkele dagen ‘s avonds ingenomen, voor het slapengaan.
• Bij langere reizen oostwaarts kan melatonine eventueel ook 2 à 3 dagen voor de reis voor het slapengaan worden ingenomen.