Jeuk: wat veroorzaakt het en wat kan je er tegen doen?

dossier Iedereen herkent jeuk (pruritus) als een irritant gevoel dat je aanzet tot krabben. In veel gevallen wordt jeuk veroorzaakt door een droge huid. Soms is er een andere oorzaak. In dit artikel lees je welke aandoeningen kunnen leiden tot jeuk, wat je zelf kunt doen om de jeuk te stoppen en wanneer je het beste je huisarts kunt contacteren.

Klachten

• roodheid;
• krabstrepen;
• bultjes, vlekjes of blaren;
• droge, gebarsten huid;
• schilfers of korstvorming.

Wat kan je zelf doen tegen jeuk?

• het gebruik van vocht-inbrengende crèmes;
• milde reinigingsmiddelen voor de huid;
• baden in lauwwarm water;
• het vermijden van de 'trigger' die je jeuk uitlokt;
• het verminderen van stress;
• een luchtbevochtiger, als de lucht in je huis te droog is.

Wanneer ga je met jeuk naar de dokter?

• meer dan twee weken aanhoudt en niet verbetert met de hierboven beschreven zelfverzorgingsmogelijkheden;
• je dagelijks leven of slaap verstoort;
• plotseling opkomt en niet te verklaren is;
• je hele lichaam treft;
• gepaard gaat met andere gezondheidsklachten, zoals koorts, vermoeidheid of nachtelijk transpireren.

Welke aandoeningen kunnen leiden tot jeuk?

• huidproblemen, zoals: droge huid, eczeem, psoriasis, insectenbeten, parasieten, littekenweefsel, brandwonden, netelroos en schurft;
• inwendige aandoeningen: leverziekten, nieraandoeningen, bloedarmoede, diabetes, multipel myeloom (type bloedkanker), lymfeklierkanker en schildklierafwijkingen. Bij deze interne aandoeningen is de jeuk meestal verspreid over het hele lichaam;
• aandoeningen van het zenuwstelsel, bijvoorbeeld: Multiple sclerose, zenuwbeknelling en gordelroos;
• psychiatrische aandoeningen, zoals: depressiviteit, angststoornissen en schizofrenie;
• allergische reactie en irritaties: sommige stoffen kunnen irritatie van de huid of een allergische reactie uitlokken. Dit kan leiden tot jeuk. Denk bijvoorbeeld aan wol, zeep, verf, bepaalde medicijnen en water.

Diagnose en behandeling