Wat is schurft (scabiës): symptomen en behandeling

dossier

Schurft of scabiës is een huidaandoening die wordt veroorzaakt door de mijt Sarcoptus scabei, een klein (spinachtig) insect dat gangetjes graaft in de huid en jeuk kan veroorzaken over het hele lichaam.

Dat gebeurt door de vrouwtjes van deze parasiet. Ze graven deze gangetjes door de opperhuid met een uitscheiding op te lossen. Daarna eten ze deze "opgeloste" huid op en laten uitwerpselen achter. In die gangetjes laten ze ook hun eitjes na, waar na 2 tot 4 dagen larven uitkomen. Deze larven evolueren tot nymfen, die op hun beurt na enkele vervellingen tot volwassen mijten uitgroeien. De uitwerpselen, de gangetjes en de mijt zelf, veroorzaken een allergische reactie, wat de jeuk verklaart. 

Lees ook: Spinnen zijn zelden gevaarlijk

Wat zijn de symptomen?

Getty_schurft_scabies_2023.jpg

© Getty Images

Voornaamste symptoom is jeuk over gans het lichaam, vooral 's avonds en 's nachts, wanneer de mijt actief is. Ook kleine blaasjes komen soms voor op enkele plaatsen waar de mijt zich bij voorkeur ophoudt: tussen de vingers, de polsen, voetrand, enkel en wreef, maar ook oksel, navel, de binnenkant van de dijen, de penis en rond de tepels.

Lees ook: Pityriasis rosea: roze, schilferige vlekjes op de huid

Lees ook: Omgaan met jeuk (pruritus)

Hoe krijg je schurft?

Het is erg besmettelijk bij intensief contact tussen mensen. Alleen de hand schudden van een schurftdrager is onvoldoende om de mijt op te lopen. Soms vindt besmetting plaats door te slapen in bedden met ongewassen beddengoed waarin eerder een met schurft besmet persoon heeft gelegen. Schurft heeft verder niets te maken met een slechte hygiëne. Er kan soms een periode van enkele weken liggen tussen de besmetting en het ontwikkelen van de eerste klachten. Omdat schurft zeer besmettelijk is, kan de ziekte reeds zijn overgedragen op andere mensen tussen het ogenblik van de besmetting en de eerste klachten.

Lees ook: Hoe vaak moet je lakens verversen?

Hoe wordt de diagnose gesteld?

123-txt-scabies-06-18.jpg
De arts onderzoekt de huid op de aanwezigheid van gangetjes en schurftmijten. Deze laatste tracht men met een naald eruit te krijgen voor onderzoek. De kleine gangetjes in de huid zijn met het blote oog waarneembaar. Omdat de schurftmijt zich het liefst ophoudt in huid in de lichaamsplooien kunnen de gangetjes daar het best worden gevonden. Schurft wordt vrijwel nooit in het gezicht of op het behaarde hoofd gezien. Vooral in de oksels en de billen worden in plaats van gangetjes ook wel rode jeukende bulten gezien. Bij kleine kinderen zijn de gangetjes niet altijd het meest opvallend. Bij hen is er vaker sprake van rode bultjes die over het hele lichaam kunnen voorkomen. Vooral in deze gevallen wordt een schurftinfectie nog wel eens aangezien voor eczeem of galbulten.

Lees ook: Welke soorten eczeem zijn er?

Hoe ziet de behandeling eruit?

Raadpleeg bij een vermoeden van schurft altijd een arts. Schurft geneest niet vanzelf, maar is goed te behandelen met pillen of een zalf. Het is noodzakelijk dat alle huisgenoten, ook als ze geen klachten hebben, gelijktijdig behandeld worden en de hygiënische maatregelen volgen. Daarnaast moet je een aantal hygiënische maatregelen in acht nemen om de schurftmijt te doden.
Voor de behandeling
Neem de volgende hygiënische maatregelen voordat je je insmeert:

  • Was het beddengoed en alle kleren die je de laatste 3 dagen voor de behandeling hebt gedragen op minstens 60 °C.
  • Kleren die je niet zo warm mag wassen, stoffen knuffels, schoenen en pantoffels stop je in dichtgeknoopte plastic zakken. Laat die zakken gedurende 3 dagen dicht en bewaar ze op kamertemperatuur.
  • Poetsen is niet noodzakelijk bij gewone schurft. Soms (bijvoorbeeld bij uitgebreide letsels en terugkerende schurft) is het nuttig om stoffen zetels en tapijten te stofzuigen.
  • Als je op een matras zonder hoeslaken hebt geslapen, lucht de matras dan gedurende 3 dagen bij kamertemperatuur en stofzuig deze daarna grondig.
De behandeling
  • Knip je nagels kort en reinig onder de nagels en verwijder juwelen en horloge.
  • Smeer heel je lichaam in, vanaf de kaakrand tot en met de voetzolen. Smeer ook goed onder de nagels, in de huidplooien en tussen de vingers en de tenen. Omdat men zichzelf niet helemaal kan inwrijven, is daarbij hulp van iemand anders nodig.
  • Bij kinderen tussen 2 maanden tot 2 jaar, smeer je ook het hoofd en het gezicht in (vermijd de zone rond de mond en de ogen als daar geen letsels zijn).
  • Laat de crème 12 uur op je lichaam. Neem na 12 uur een douche of bad en trek opnieuw propere kleren aan.
  • Breng bij kinderen sokken of wanten aan nadat de crème is aangebracht, om te voorkomen dat er crème in de mond komt.
  • Breng crème aan op je handen telkens als je ze hebt gewassen.
  • Smeer na elk toiletbezoek je schaamstreek en bilplooien weer in.
  • Als je iemand helpt om zich in te smeren, kleren in zakken stopt of het beddengoed vervangt, draag dan een schort met lange mouwen en wegwerphandschoenen.

Lees ook: Waarom kan je beter je bed niet meteen opmaken bij het opstaan?

123-inwrijven-creme-pot-06-18.jpg
Na de behandeling
Neem na 12 uur een douche of bad en trek opnieuw propere kleren aan. Vervang ook het beddengoed. 

Na de behandeling met de crème kan de jeuk de eerste week verergeren door een allergische reactie op de mijt. Deze jeuk kan tot 4 weken aanhouden. Een vochtinbrengende crème of een jeukwerend middel kan verlichting bieden.  Als de jeuk blijft aanhouden, de letsels verergeren of als er nieuwe letsels ontstaan, kan je best je arts raadplegen. 

Lees ook: Tips voor een huidvriendelijke douche of bad

Bronnen:
https://www.gezondheidenwetenschap.be
https://www.thuisarts.nl


Laatst bijgewerkt: september 2023

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram