Eén op de zes werkende Vlamingen kampt met burn-outklachten of loopt er risico op

Van de werkende bevolking in Vlaanderen heeft ruim 7 procent burn-outklachten; nog eens 9 procent zit in de gevarenzone. In totaal zijn dat 460.000 werknemers. Dat blijkt uit een meting door de onderzoeksgroep Arbeids-, Organisatie- en Personeelspsychologie van de KU Leuven. Via een nieuw ontwikkelde vragenlijst , de ‘Burnout Assessment Tool’, hebben de onderzoekers het probleem voor het eerst op een betrouwbare manier in kaart kunnen brengen.

Burn-out is geen hedendaags fenomeen: de eerste wetenschappelijke studies dateren al van de jaren ’70. Toch is er tot op de dag van vandaag discussie over de aandoening en is er geen duidelijk beeld van de omvang van het probleem. Dat komt doordat de wetenschappelijke definitie van burn-out verouderd is waardoor het moeilijk is om het probleem op een betrouwbare manier te meten.

Aan de hand van een nieuwe meting hebben de onderzoekers voor het eerst de prevalentie van burn-out in Vlaanderen vastgesteld. Een bevraging bij 1.500 werkende Vlamingen toont aan dat 17 procent, meer dan één op de zes, in de gevarenzone zit: 9,5 procent loopt risico op burn-out en 7,6 procent is meer dan waarschijnlijk opgebrand.  

Bepaalde groepen in de werkende bevolking lopen een groter risico op burn-out. Met name het type beroep, het opleidingsniveau en de leeftijd zijn belangrijke factoren. Zo hebben administratief bedienden en arbeiders meer te kampen met burn-out. Ook werknemers in het hogere middenkader lopen een iets groter risico. Verder blijkt burn-out vaker toe te slaan bij mensen met een lager opleidingsniveau. Ook leeftijd speelt een rol: tussen 18 en 34 jaar is het risico het hoogst. 

“Deze factoren spelen wel degelijk een rol, maar verklaren het probleem van burn-out niet”, zegt Hans De Witte, professor arbeidspsychologie. “De kern van het probleem ligt bij het werk zelf. Mensen lopen kans op een burn-out wanneer de eisen op het werk te hoog liggen én er te weinig hulpbronnen zijn om met die belasting om te gaan. De concrete jobs van mensen binnen deze risicogroepen liggen dus aan de basis van de burn-out.” 

Op basis van de vastgestelde symptomen hebben de onderzoekers vervolgens een nieuwe vragenlijst opgesteld, de zogenaamde ‘Burnout Assessment Tool’ (BAT). De vragenlijst, die 33 vragen telt, maakt het mogelijk om in één oogopslag het risico op burn-out in te schatten. De meting levert een eindscore op en die kan geïnterpreteerd worden aan de hand van een stoplichtmodel. Er zijn drie zones: veilig (groen), risicovol (oranje) en alarmerend (rood).

De grote troef is dat er duidelijke grenswaarden zijn bepaald: als de score in de oranje zone zit, dan is er een reëel risico op burn-out. Wie in de rode zone zit, is meer dan waarschijnlijk opgebrand.