Vaccinatie tegen gordelroos of zona (Shingrix)
In dit artikel
Vaccinatie tegen gordelroos of zona (Shingrix)
dossier
Gordelroos, ook wel zona genoemd, is een pijnlijke huidaandoening die veroorzaakt wordt door het varicellazoster-virus, hetzelfde virus dat waterpokken veroorzaakt. Na een doorgemaakte waterpokkeninfectie blijft het virus sluimerend aanwezig in het lichaam en kan het jaren later opnieuw actief worden in de vorm van gordelroos. Dit gebeurt vooral bij oudere volwassenen en mensen met een verzwakt immuunsysteem.
De eerste symptomen van gordelroos zijn vaak een branderig of jeukend gevoel op een bepaald deel van het lichaam, gevolgd door een pijnlijke huiduitslag met blaasjes. De uitslag verschijnt meestal aan één kant van het lichaam in een gordelvormig patroon. Naast huidproblemen kunnen ook andere complicaties optreden, zoals langdurige zenuwpijn (postherpetische neuralgie), oogproblemen of infecties.
Lees ook: Zona of gordelroos: een pijnlijke huiduitslag
Waarom vaccineren tegen gordelroos?

Gordelroos kan een erg pijnlijke aandoening zijn en ernstige complicaties veroorzaken. Vooral postherpetische neuralgie, een chronische zenuwpijn die maanden tot jaren kan aanhouden, is een veelvoorkomende en moeilijk te behandelen complicatie. Vaccinatie vermindert het risico op zowel gordelroos als de langdurige pijnklachten die ermee gepaard kunnen gaan.
Andere redenen om je te laten vaccineren:
- Gordelroos kan hevige zenuwpijn veroorzaken die een aanzienlijke impact heeft op de levenskwaliteit.
- Naast zenuwpijn kunnen ook ooginfecties, littekenvorming en andere problemen optreden.
- Het risico op gordelroos neemt toe met de leeftijd, evenals de ernst van de symptomen.
- Mensen die gevaccineerd zijn, hebben minder kans op ernstige ziekte en langdurige uitval.
Vaccinatie tegen gordelroos in België
In België wordt momenteel het Shingrix-vaccin aanbevolen door de Hoge Gezondheidsraad (HGR). Sinds september 2022 raadt de HGR vaccinatie aan voor:
- Alle personen vanaf 60 jaar.
- Personen vanaf 16 jaar met ernstige immuunstoornissen.
Lees ook: Twaalf vragen over zona of gordelroos
Shingrix: het aanbevolen vaccin tegen gordelroos

© Getty Images
- Werkzaamheid: Shingrix voorkomt 70% tot 86% van de gordelroos-gevallen en biedt langdurige bescherming.
- Toediening: Het vaccin bestaat uit twee dosissen die met een tussenperiode van twee tot zes maanden worden toegediend.
- Kostprijs Shingrix en terugbetaling: Shingrix kost ongeveer €170 per dosis, met een totaal van €340 voor de twee benodigde dosissen. Momenteel wordt Shingrix niet terugbetaald door de Belgische ziekteverzekering.
Mogelijke bijwerkingen van Shingrix
Zoals bij elk vaccin kunnen er bijwerkingen optreden. De meest voorkomende zijn:
- Roodheid, zwelling en pijn op de injectieplaats
- Vermoeidheid
- Hoofdpijn
- Spierpijn
- Koorts en koude rillingen
- Maagdarmklachten zoals misselijkheid
Deze bijwerkingen zijn meestal mild tot matig en verdwijnen binnen enkele dagen.
Kan vaccin tegen gordelroos dementie voorkomen?
Recente onderzoeken suggereren dat vaccinatie tegen gordelroos mogelijk het risico op dementie kan verlagen. Een grootschalige studie uit Wales, gepubliceerd in Nature, wijst op een mogelijk verband tussen het gordelroosvaccin Zostavax en een verlaagd risico op dementie: gevaccineerde ouderen hadden gemiddeld 19,9% minder kans op dementie dan hun niet-gevaccineerde leeftijdsgenoten. Mogelijk heeft dat te maken met het feit dat het varicellazoster-virus een rol speelt bij ontstekingsprocessen in de hersenen, wat op lange termijn kan bijdragen aan cognitieve achteruitgang. Andere studies bevestigen een gelijkaardig verband, ook met het nieuwere en in België gebruikte Shingrix-vaccin, dat veiliger en effectiever is dan Zostavax. Hoewel deze bevindingen veelbelovend zijn, is er nog geen sluitend bewijs dat vaccinatie tegen gordelroos rechtstreeks dementie voorkomt. Verder onderzoek is nodig voordat men dit als extra reden voor vaccinatie kan beschouwen.
|
Bronnen:
https://www.hgr-css.be
https://www.kce.fgov.be
https://med.stanford.edu
https://www.nature.com
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
https://www.nature.com
https://www.health.belgium.be
https://www.kce.fgov.be
https://med.stanford.edu
https://www.nature.com
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov
https://www.nature.com
https://www.health.belgium.be
auteur:
Sofie Van Rossom,
gezondheidsjournalist