Kan voeding acne uitlokken of verergeren?

dossier Acne is een frequent probleem bij jonge mensen. Naar schatting heeft ongeveer 90% van de mannen en 80% van de vrouwen ooit acne gehad. Dat heeft te maken met bepaalde hormoonveranderingen. De een heeft er meer of langer last van dan de ander. Meestal verdwijnt acne spontaan na de puberteit, daarom worden ze ook jeugdpuistjes genoemd. Die term is echter niet juist: acne kan ook op volwassen leeftijd blijven bestaan, meer bij vrouwen dan bij mannen.

Wat is acne?
Bij acne ontstaan er puistjes in het gezicht, op de rug, op de schouders of op de borst. Kenmerkend voor acne zijn de mee-eters (comedonen). Er komt een wit bultje op de talgklier. Dit is een ophoping van talg. Later kan dat puntje zwart worden. Wanneer de talgklier ontstoken raakt door de groei van bacteriën, ontstaat er een rood puistje met uiteindelijk vaak een gele puskop. Soms kan acne littekens geven.

Hoe ontstaat acne?
De huid bevat kliertjes (talgklierfollikels) die talg aanmaken. Dat is een vettige stof die de huid beschermt. Als de kliertjes verstopt of ontstoken raken, ontstaan er puistjes. Vooral in de huid van gezicht, rug en borst zitten talgklierfollikels. Daarom komt acne daar voor, en bijvoorbeeld niet op uw benen.
• De talgklier is gevoelig voor androgene (mannelijke) hormonen. Vandaar dat acne voornamelijk in de pubertijd voorkomt. Onder invloed van die androgenen (die ook bij vrouwen voorkomen) wordt meer talg afgescheiden. Dat is op zich geen probleem zolang die talg weg kan. Dan oogt de huid alleen wat vetter.

Maar soms raken de haarzakjes verstopt door ophoping van talg. Dat zijn de zogenaamde mee-eters of comedonen: een propje van talg en dode huidcellen. Het ontstaan van mee-eters is de eerste fase van acne.
• De talgophoping wordt nog versterkt door toegenomen verhoorning van de afvoergang van de talgklier, waardoor deze nauwer wordt en gemakkelijker verstopt raakt.
• In de talgklieren bevinden zich bacteriën, die de talg omzetten in vetzuren. De propionibacterium acnes is de belangrijkste van die bacteriën. Hierdoor kan de verstopte follikel openscheuren en ontstaat een ontsteking: een rood bultje, dat uitgroeit tot een met etter gevuld puistje.
In het slechtste geval ontstaan onderhuidse cysten – dikke bulten - en met etter gevulde abcessen diep in de huid.

Speelt voeding een rol bij het ontstaan van acne?
Er zijn allerlei voedingsmiddelen waarvan men heeft gedacht dat die invloed hebben op acne. Tot nu toe zijn er echter geen overtuigende bewijzen gevonden om bepaalde voedingsmiddelen aan- of af te raden.

• Mogelijk zou dagelijkse consumptie van (vooral magere) melk(producten) bij sommige mensen acne kunnen uitlokken of verergeren. Dat heeft waarschijnlijk te maken met hormonen en bioactieve moleculen in (magere) melk(producten). Ook producten op basis van melkwei (zoals proteïneshakes) zouden acne kunnen verergeren.

• Regelmatige consumptie van voeding met een hoge glycemische index (koolhydraat dat ervoor zorgt dat de glucosespiegel in het bloed steeds omhooggaat na het eten van dat voedingsmiddel), zoals suiker en voeding die rijk is aan geraffineerde koolhydraten zoals witte bloem of witte rijst) zou kunnen bijdragen aan het instandhouden van acne. Een voedingspatroon met een lage glycemische index (met koolhydraten die traag verteren) zou bestaande acne kunnen verminderen.

• Vette voeding (hoeveelheid enkelvoudig onverzadigd vet, meervoudig onverzadigd vet, cholesterol): er bestaat geen enkel bewijs voor een verband tussen vette voeding (frieten, mayonaise, varkenvlees...) en acne.

• Chocolade: er is geen bewijs dat (zwarte) chocolade acne uitlokt of verergert.

• Voedselallergie of –intolerantie: er bestaat geen bewijs dat acne te maken heeft met een allergie of overgevoeligheid voor bepaalde voedingsingrediënten.

• Vitaminetekort: er bestaat geen bewijs dat acne te maken heeft met een tekort aan vitamines. Vitaminepillen zijn dus niet nodig. Mogelijk zou inname van supplementen met vitamine D wel een licht positief effect kunnen hebben bij acne.

• Alcohol: er is geen bewijs dat alcohol acne uitlokt of verergert.