Wat kan je thuis doen om astmaprikkels te vermijden?

nieuws Astma is een chronische ontsteking van de luchtwegen waardoor ze vernauwen en prikkelbaar worden. Een astma-aanval kan ontstaan bij inademing van prikkelende stoffen (allergenen) zoals pollen, huidschilfers van dieren, uitwerpselen van de huisstofmijt, schimmelsporen, enz., en van irriterende stoffen zoals sigarettenrook, stofdeeltjes, bak- en braadluchtjes, prikkelende geuren, luchtvervuiling enz.

Het is dus belangrijk om de prikkels waar je niet tegen kan zoveel mogelijk te vermijden. Niet iedereen met astma heeft last van dezelfde prikkels. De een krijgt het benauwd van huisstofmijt en huisdieren, de ander vooral van pollen. Probeer dus te ontdekken welke dingen bij jou klachten veroorzaken. Om erachter te komen of je ergens allergisch voor bent, kan je dit laten testen via de huisarts.
Bij niet-allergische prikkels, zoals koud weer of rook, geldt dat jezelf moet ervaren waar je wel en niet tegen kan. Soms krijg je pas uren of een dag later een reactie op bepaalde prikkels, dus kijk goed terug naar wat je de afgelopen uren hebt gedaan.
Om ervoor te zorgen dat je zo min mogelijk last hebt van je astma, is het belangrijk om de prikkels waar je niet tegen kan te vermijden. De ene prikkel is makkelijker te vermijden dan de ander en soms kan het even helemaal niet, maar je kan in elk geval een aantal dingen doen.

Stap 1: Uitzoeken voor welke prikkels je gevoelig bent en waar in huis deze prikkels voorkomen
Samen met je huisarts kan je uitzoeken voor welke prikkels je gevoelig bent. Zo kan onderzocht worden of je allergisch bent voor gras- en boompollen, huisstofmijt of huidschilfers van huisdieren. Van de niet-allergische prikkels zoals sigarettenrook en bakluchtjes, weet je waarschijnlijk wel uit ervaring waar je gevoelig voor bent.

Stap 2: Het opstellen en uitvoeren van het saneringsplan

• Huisstofmijt
De huisstofmijt is in elk huis aanwezig, hoe schoon of vuil het er ook is. Geliefde plaatsen zijn beschutte plaatsen (achter matrassen, in stofnesten), warme en vochtige plaatsen (luchtvochtigheid 45% of meer) en plaatsen waar veel voedsel ligt (zoals huidschilfers van mensen en dieren).
Met wat aanpassingen in het huis kan je toch je klachten verminderen. Het is bij saneren belangrijk dat je alle maatregelen neemt, en niet slechts een of twee. Anders is de kans groot dat je last blijft hebben van je klachten.

• De belangrijkste bestrijding van huisstofmijt is regelmatig goed schoonmaken, zeker op de plaatsen waar veel mijt is aangetroffen. Daarnaast is het voorkomen van stofnesten belangrijk; maak dus ook schoon achter de verwarming.
• Ook moet de luchtvochtigheid laag worden gehouden. Vanaf 45% luchtvochtigheid overleeft huisstofmijt en vanaf 55% luchtvochtigheid plant huisstofmijt zich voort. In een goed geventileerde en droge ruimte is weinig huisstofmijt, ook niet in het tapijt.
• Gladde oppervlakken bieden weinig houvast en beschutting voor de huisstofmijt. Daarnaast is een glad oppervlak makkelijk schoon te houden. Neem dus geen hoogpolig tapijt, maar een gladde vloerbedekking. Ook meubels met gladde oppervlakken (bijvoorbeeld leer) verdienen de voorkeur. Of het evenwel zinvol is om vast tapijt en gordijnen te verwijderen, is hoogst twijfelachtig. Eventueel kan je dit wel overwegen in de slaapkamer.
• Wollen dekens en donzen dekbedden kunnen vervangen worden door synthetisch materiaal, of in ieder geval materiaal dat op een temperatuur van 60 °C gewassen kan worden. Probeer je beddengoed in elk geval eens per twee weken te wassen. Over het effect van afschermende hoezen voor matras en kussens lopen de meningen uiteen.
• Knuffels, die niet gewassen kunnen worden, zijn na een verblijf van minimaal vijf dagen in de diepvries (bij –20 °C.) ook arm aan huisstofmijt.

• Luchtvochtigheid
Het beperken van de luchtvochtigheid in huis is belangrijk tegen huisstofmijt en om schimmelvorming tegen te gaan.

• Zorg voor goede ventilatie tijdens en na het douchen, koken, afwassen, wassen (van kleren) etc. Een wasdroger verdient de voorkeur boven een wasrek (of hang de was buiten op).
• Lucht de woning en zeker slaapkamers regelmatig: dagelijks gedurende ca. 15 minuten ramen en/of deuren tegen elkaar open zetten. Zet, als dat kan, liefst 24 uur per dag de ventilatieroosters open of een raam op een kier.
• Vocht wordt ook tegengegaan door goed en gelijkmatig te verwarmen.

• Huisdieren
Het is belangrijk dat je zelf geen huisdieren hebt als je allergisch bent en astma hebt. De huidschilfers van huisdieren kunnen zich door de lucht verplaatsen. Zo komen ze in alle ruimtes terecht en zelfs tegen het plafond. Je huisdieren alleen uit de slaapkamer weren, heeft daarom weinig zin.
Als er een dier in je huis heeft gewoond, is het nodig om het huis goed schoon te maken zodra het dier weg is omdat de huidschilfers zich ook op muren, boeken en plafonds bevinden.
Overigens hoeft het niet altijd een kat of hond te zijn die een astma-aanval uitlokt. Ook konijnen, vogels of andere huisdieren kunnen prikkels zijn waarop je reageert.

• Geuren
Als je astma hebt, kan het zijn dat je reageert op bepaalde geuren.
• Etensgeuren en kruiden kunnen klachten veroorzaken. Zorg daarom voor een goede ventilatie tijdens en ook na het koken, liefst middels een goede afzuigkap.
• Heb je last van geuren van schoonmaakmiddelen of verf, probeer dan zoveel mogelijk te ventileren of even uit huis te zijn. Gebruik parfumvrije schoonmaakproducten (afwasmiddel, wasverzachter etc).
• Als je vooral last hebt van verzorgingsproducten (deodorant, lotions...), kies dan voor een parfumvrije variant.
• Gebruik liever geen geurkaarsen.

• Rook
• Roken wordt uiteraard ten sterkste afgeraden. Dat geldt net zo goed voor meeroken, omdat je dan immers ook rook binnen krijgt. Sigarettenrook geeft bovendien rookdeeltjes af die blijven hangen in kleding en meubels, dus het is belangrijk dat er niet in jouw directe omgeving wordt gerookt. Ook niet met een raam open. Flink luchten nadat er binnen is gerookt, heeft voor iemand met astma ook niet veel zin.
• Naast sigarettenrook zijn er andere soorten rook waar je last van kan hebben. Denk maar aan de rook van een openhaard of zelfs kaarsen. Hetzelfde geldt voor wierook, een kampvuur, vuurkorf of barbecue. Kan je daar niet onderuit, probeer dan zover mogelijk uit de buurt te blijven van de rookbron. Als het even kan, is het verstandig om zo kort mogelijk in een rokerige omgeving te zijn. Neem in elk geval een douche als je thuiskomt, om zo de rookdeeltjes uit je haren te wassen.

• Huisstof
Gewoon huisstof is geen echte allergische prikkel maar kan wel klachten veroorzaken. Neem daarom regelmatig alles in huis af met een vochtige doek. Liefst pas een half uur na het stofzuigen: door stofzuigen dwarrelen er hele kleine deeltjes rond in huis die pas na een half uur neergedaald zijn.