Bedplassen (enuresis): oorzaken en behandeling

dossier Het is niet abnormaal dat kinderen op de leeftijd van vijf jaar nog niet droog zijn. Is je kind zes jaar of ouder en heeft het vaak last van bedplassen (meerdere keren per week) en geeft het zelf aan het bedplassen vervelend te vinden, dan is dat een reden om (medische) hulp in te schakelen.

Lees ook: Bedplassen: zeven tips voor het vakantiekamp

© Getty Images Naar schatting zouden tien procent van de kinderen tussen zes en zeven er nog last van hebben. Concreet wil dat zeggen dat er in het eerste en tweede leerjaar twee tot drie kinderen per klas zijn die nog bedplassen. Bedplassen komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes. Bedplassen gebeurt buiten de wil van het kind om. Het kan er niets aan doen (niemand ligt graag in een nat bed). Het heeft dan ook geen enkele zin dat ouders zich kwaad maken op een bedplasser, of dreigen met allerlei straffen. Integendeel, het kind zal daardoor nog meer zelfvertrouwen verliezen.

Oorzaak bedplassen bij kinderen

Volgende factoren kunnen wel een rol spelen bij bedplassen.

1. Hoge wekdrempel: In tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt, slapen kinderen die bedplassen niet dieper. Het is eerder een teken van minder diep slapen. Kinderen met en zonder enuresis hebben hetzelfde slaappatroon. wel blijken kinderen die bedplassen een hogere werkdrempel te hebben: ze worden niet gemakkelijk wakker, ook niet bij een volle blaas of als hun blaas plots samentrekt. Dat komt, omdat de interne wekker om te ontwaken (nog) niet goed functioneert.
2. Slechte werking blaas: Het niet goed werken van de blaas is een tweede factor die bedplassen kan veroorzaken. Meestal gaat het om een zogenaamde overactieve of onstabiele blaas. De blaas trekt plots en onbewust samen, ook als ze niet helemaal vol is, waardoor het kind in bed plast. Ongeveer de helft van de kinderen die bedplassen heeft hier last van. Er blijkt echter nauwelijks verschil in blaascapaciteit tussen kinderen met en zonder bedplassen.
3. Te hoge urineproductie: Een derde factor die kan meespelen is een te hoge urineproductie tijdens de nacht. Normaal gezien vermindert de urineproductie tijdens de nacht, dankzij een hormoon dat door de hersenen wordt afgegeven. Wanneer het hormoon te weinig wordt afgegeven, is er dus ook een overproductie van urine ’s nachts. Meestal komt dit probleem voor in combinatie met moeilijke wekbaarheid.
4. Emotionele factoren: Het is wetenschappelijk nooit aangetoond dat bedplassen veroorzaakt wordt door psychologische of emotionele problemen. Stress, angst en vermoeidheid kunnen het probleem wel versterken. Alhoewel ze zelden de hoofdoorzaak zijn kunnen ze aanleiding geven tot tijdelijk en niet frequent bedplassen. Zo kan een kind dat al droog was, plots opnieuw bedplassen naar aanleiding van een spannende gebeurtenis, zoals de geboorte van een broertje of zusje, sinterklaas, verjaardagen, logeerpartijen... Ook spanningen op school of thuis, kunnen tijdelijk aanleiding zijn dat het kind (opnieuw) in bed plast. Omgekeerd kan bedplassen ook psychologische problemen veroorzaken.
5. Organische factoren: Stoornissen aan nieren en urinewegen komen zelden voor bij kinderen die alleen last hebben van bedplassen en komen niet vaker voor dan bij de niet bedplassende kinderen. Wel komen regelmatig urineweginfecties voor, maar deze kunnen ook het gevolg zijn van het slecht legen van de blaas. Ook volle darmen (obstipatie) kan resulteren in frequent plassen overdag en ’s nachts.
   
   

Lees ook: Verband tussen slaapapneu en bedplassen

Is bedplassen erfelijk?

Lees ook: Bedplassen: wat kan je er zelf aan doen?

Behandeling bedplassen

1. Praat eens rustig met je kind. Het gebeurt wel meer dat een kind 's nachts wakker wordt, maar de donkere gang niet in durft naar het toilet. Een klein lampje aanlaten kan het probleem dan al oplossen.
   
2. Zorg ervoor dat je kind vooral ‘s morgens veel drinkt. Vermijd melk, koolzuurhoudende dranken en dranken met theïne of cafeïne in de namiddag en vooral ‘s avonds.
3. Laat het kind regelmatig plassen overdag, en zeker net voor het slapengaan.
   
   

Daarnaast kan je medische hulp inschakelen. 

Lees ook: Bedplassen: wat kan de huisarts doen?

Plaskalender of plasdagboek

Plaswekker

Lees ook: Plaswekker werkt het best tegen bedplassen

Medicatie: desmopressine

Medicatie is de laatste optie. Meestal wordt desmopressine gebruikt. Desmopressine heeft het voordeel snel te werken. Succespercentages variëren van 40 tot 80%, maar vele kinderen hervallen na stoppen van de behandeling. Het product wordt intranasaal toegediend bij het slapengaan. De slaagkans van een behandeling met desmopressine zou groter zijn wanneer het gradueel wordt afgebouwd. Ongewenste effecten van desmopressine zijn zeldzaam op voorwaarde dat het kind ’s avonds en ’s nachts niet te veel drinkt.

Lees ook: Getuigenis bedplassen: "Ik wil lotgenoten helpen met mijn verhaal."

Bronnen:
https://www.uzleuven.be
https://www.drogenachten.be
https://www.kenniscentrumbedplassen.com