Hoe herken je cataract of staar?

In dit artikel

Wat is cataract of staar?
Wat zijn de symptomen van cataract?

dossier

Cataract of staar is wereldwijd de belangrijkste oorzaak van slechtziendheid, vooral bij mensen boven 55 jaar. Als je cataract niet behandelt, zal de ziekte uiteindelijk leiden tot blindheid. Er is echter geen enkele reden tot paniek als je oogarts zegt dat je cataract hebt. De aandoening kan met succes behandeld worden door een chirurgische ingreep waarbij de ooglens wordt vervangen door een kunstlens.

Lees ook: De 10 meest gestelde vragen over cataractoperaties

Wat is cataract of staar?

Cataract of staar is een vertroebeling van de ooglens. De ooglens zit in het oog vlak achter de pupil. Ze zorgt voor het scherpstellen van de beelden op het netvlies. Deze beelden worden via de oogzenuw aan de hersenen doorgegeven. Bij cataract vertroebelt de ooglens, waardoor er onscherpe beelden worden doorgegeven naar de hersenen en alles waziger en grauwer lijkt. Aangezien de lens troebel is heeft het geen zin om de bril aan te passen.

Cataract is dus niet een velletje dat over de ogen groeit, zoals vele mensen denken. Cataract is een vertroebeling van de lens zelf.

Lees ook: Hoe kan je cataract voorkomen?

Wat zijn de symptomen van cataract?

Cataract ontstaat meestal langzaam. Het komt meestal in beide ogen voor, maar het kan ook in één oog ontstaan. Op termijn raken vaak toch beide ogen aangetast.

De snelheid waarmee de ziekte zich ontwikkelt is sterk wisselend. Eens je cataract hebt, kan de aandoening snel toenemen over verloop van enkele maanden, of traag evolueren over meerdere jaren. Bovendien kan de snelheid van evolutie verschillen van oog tot oog. In het begin ondervind je meestal weinig hinder. Een plots verlies van het zicht kan dus nooit duiden op cataract.

Symptomen:

Wisselende gezichtsscherpte en wazig zien, alsof de bril vuil of bekrast is, eerst van ver, nadien ook van dichtbij.
Sneller last van verblinding: wanneer de zon schijnt of je in koplampen kijkt van tegenliggers wordt het zicht plots zeer slecht.
Voorwerpen zijn minder goed afgelijnd en kunnen vervormd lijken. Er is een nood om meer licht te gebruiken bij het lezen, het contrast tussen de letters en de achtergrond vervaagt.
Verstrooiing of straalvorming: vergelijkbaar met sterachtig beeld van lichten van tegenliggers door een natte, niet goed afgeveegde autoruit.
Veel mensen verliezen door cataractvorming het verre scherptezicht en worden meer bijziend (myopie). Daarom hebben ze plots minder of zelfs geen leesbril meer nodig.
Lichtschuwheid: je wordt sneller verblind door zonlicht of autolichten.
Kleuren vervagen of worden bleker.
Nachtblindheid, minder goed details kunnen zien bij schemerlicht, wat bijvoorbeeld hinderlijk is bij het autorijden en in schemer.
Soms dubbelzien. Dit komt meer voor bij mensen met een cortisone cataract.

Let wel: cataract ontstaat meestal heel geleidelijk. Daarom kan het goed zijn dat iemand langzaam went aan een minder goed zicht. Cataract zal dan het meest opvallen wanneer één oog al geopereerd is. Dan kan je vergelijken met een oog dat perfect goed ziet, waardoor het verminderde zicht aan het andere oog opvalt. Dan pas is de wazigheid en gelige kleur door cataract duidelijk zichtbaar.