Helpen wortels bij diabetes type 2?

Diabetes type 2 treft wereldwijd miljoenen mensen, en het aantal diagnoses blijft stijgen. De standaardbehandeling bestaat meestal uit dieetwijzigingen en medicatie, maar veel patiënten ervaren bijwerkingen van gangbare geneesmiddelen. Dit heeft onderzoekers ertoe aangezet om op zoek te gaan naar natuurlijke alternatieven. Zo zouden wortels wel eens heel interessant kunnen zijn.

“Deense wetenschappers van de University of Southern Denmark (SDU), Odense University Hospital en de Universiteit van Kopenhagen hebben ontdekt dat wortels mogelijk een gunstig effect hebben op de bloedsuikerspiegel en het darmmicrobioom. In een recente studie kregen muizen een dieet met wortelpoeder, waarna ze een verbeterde glucosecontrole en een gezonder darmmicrobioom vertoonden vergeleken met muizen die geen wortels aten. Deze bevindingen suggereren dat wortels een natuurlijke aanvulling kunnen zijn op bestaande behandelingen voor diabetes type 2,” verduidelijkt dr. Ir. Eric De Maerteleire, auteur van verschillende boeken rond voeding en gezondheid.

Om de effecten van wortels beter te begrijpen, onderzochten wetenschappers gedurende 16 weken muizen met een door voeding geïnduceerde vorm van diabetes type 2. De dieren kregen een vetrijk dieet om een ongezonde menselijke levensstijl na te bootsen. Ze werden verdeeld in twee groepen: de ene groep kreeg een dieet verrijkt met 10% gevriesdroogd wortelpoeder, terwijl de andere groep een wortelloos dieet kreeg. Beide diëten hadden een gelijke calorie-inname, zodat de enige variabele de bioactieve verbindingen in de wortels waren.

De resultaten toonden aan dat de muizen die wortelpoeder kregen, een betere bloedsuikerregulatie hadden, gemeten via een glucosetolerantietest. Dit is een test die meet hoe goed het lichaam de bloedsuikerspiegel beheerst na de consumptie van suiker. Muizen die wortels aten, hadden stabielere bloedsuikerwaarden dan de controlegroep.

Daarnaast veranderde de samenstelling van het darmmicrobioom bij de wortelgroep. Het darmmicrobioom bestaat uit miljarden micro-organismen die een cruciale rol spelen in de spijsvertering en algemene gezondheid. Muizen die wortels consumeerden, vertoonden een gezondere balans van darmbacteriën en een toename van bacteriën die korteketenvetzuren (SCFA's) produceren. Deze vetzuren, die ontstaan bij de afbraak van voedingsvezels door darmbacteriën, helpen bij het reguleren van het energiemetabolisme en de bloedsuikerspiegel en ondersteunen de darmgezondheid.

De onderzoekers concluderen: “Alles wat we eten beïnvloedt de samenstelling van onze darmbacteriën. Het eten van wortels draagt bij aan een gezondere balans, wat gunstig lijkt te zijn voor muizen met diabetes type 2.”

De Maerteleire: “Wortels bevatten bioactieve stoffen die het vermogen van cellen om suiker op te nemen verbeteren, wat bijdraagt aan een stabielere bloedsuikerspiegel. Twee belangrijke verbindingen hierin zijn falcarinol en falcarindiol. Deze stoffen worden door de wortel aangemaakt om zich te beschermen tegen schimmelinfecties, maar ze hebben ook antibacteriële, ontstekingsremmende en mogelijk beschermende effecten bij mensen. Deze bioactieve stoffen behoren tot de polyacetylenen, een groep verbindingen die ook voorkomt in verwante groenten zoals peterselie, selderij en pastinaak. Ginseng bevat soortgelijke verbindingen, bekend als panaxynol en panaxydiol.”

Hoewel de resultaten bij muizen veelbelovend zijn, benadrukken de onderzoekers dat verder onderzoek nodig is om de effecten bij mensen te bevestigen. Klinische studies zijn essentieel, maar ook kostbaar en tijdrovend. Toch wijst deze studie op een interessante mogelijkheid: wortels als een eenvoudige en natuurlijke manier om de gezondheid te ondersteunen. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat wortels een beschermend effect kunnen hebben tegen bepaalde vormen van kanker. Een eerdere studie naar darmkanker suggereert dat 30-40 gram rauwe of licht gekookte wortels per dag al een gunstig effect kan hebben.

De manier waarop wortels worden bereid, heeft invloed op hun voedingswaarde. Hoewel sommige bioactieve stoffen verloren gaan bij verhitting, blijven er zelfs bij langdurig koken of frituren nog actieve verbindingen over. Toch lijkt het eten van rauwe of licht gekookte wortels de beste manier om zoveel mogelijk nuttige stoffen te behouden.

  Morten Kobaek-Larsen, Sina Maschek, Stefanie Hansborg Kolstrup, Kurt Højlund, Dennis Sandris Nielsen, Axel Kornerup Hansen and Lars Porskjær Christensen (2024). Effect of carrot intake on glucose tolerance, microbiota, and gene expression in a type 2 diabetes mouse model. Clinical and Translational Science. 3 December 2024, 

  Ruyuf Alfurayhi, Lei Huang, Kirsten Brandt (2023). Pathways Affected by Falcarinol-Type Polyacetylenes and Implications for Their Anti-Inflammatory Function and Potential in Cancer Chemoprevention. Foods. Mar 11;12(6):1192.

  Chaparala A., Poudyal D., Tashkandi H., Witalison E.E., Chumanevich A.A., Hofseth J.L., Nguyen I., Hardy O., Pittman D.L., Wyatt M.D. (2020). Panaxynol, a bioactive component of American ginseng, targets macrophages and suppresses colitis in mice. Oncotarget.;11:2026.