Artisjokken kopen en klaarmaken

Een artisjok is de eetbare bloemknop van een distel. De meeste artisjokken die je bij ons kan kopen zijn groen, maar er bestaan ook paars-violette artisjokken. Het seizoen van de artisjokken loopt van juni tot oktober. 

Een artisjok is erg voedzaam. Zoals alle groenten is de artisjok caloriearm, ook al bevat hij meer koolhydraten dan gemiddeld (ong. 10 g per 100 g). De helft van die koolhydraten bestaat uit inuline. Dit is een onverteerbare voedingsvezel die een gunstig effect zou hebben op de darmflora en de darmtransit zou verbeteren. 

In vergelijking met andere groenten bevat artisjok ook veel calcium en magnesium, en vrij veel ijzer, kalium en fosfor. Alle wateroplosbare vitamines zijn goed vertegenwoordigd, vooral dan vitamine C, vitamine B1, vitamine B3 en foliumzuur (of B9). 

De artisjok bevat een bittere stof, cynarine. Deze stof zou een positieve invloed op het maagslijmvlies en de lever hebben en mogelijk het cholesterolgehalte verlagen. Bovendien zou artisjok de eetlust opwekken en het eten (bv. vet) beter helpen verteren. 

De artisjok moet er gezond uitzien en de schubben moeten goed gesloten zijn. Als de puntjes van de schubben zwart zijn betekent dit dat de artisjok al te lang geplukt is. De stengel moet nog lichtjes vochtig zijn, stevig aanvoelen en licht van kleur zijn. Hoe verser de artisjok, hoe beter de zachte en licht bittere smaak uitkomt. 

De artisjok is gevoelig voor uitdrogen, wikkel de groente daarom in een vochtige theedoek. Op deze manier is een artisjok ca. 4-7 dagen houdbaar in de koelkast. Een gekookte artisjok kan je niet bewaren aangezien hij erg snel oxideert. 

Was de artisjok goed in ruim water en draai de steel van de bloemknop af zodat harde vezels ook worden verwijderd. Wrijf het breekvlak in met citroensap. Breek de onderste blaadjes weg. Knip zo nodig met een schaar bruine puntjes van de blaadjes af. Daarna kan je de artisjok bereiden.

Artisjokken worden altijd gekookt. Kook in een grote pan de artisjok onder water gaar. Voeg aan het kookwater zout en een scheut azijn of citroensap toe. Gebruik voor het koken geen aluminium pan, dan worden de artisjokken zwart. De kooktijd is 30-40 minuten, afhankelijk van de grootte. 

Als de artisjokblaadjes gemakkelijk loslaten, is de groente gaar, dan kan je de gare artisjok uit de pan nemen en omgekeerd op een theedoek laten uitlekken. Het gezeefde kookwater kan je eventueel gebruiken als bouillon. 

Een artisjok is zowel koud als warm lekker. Enkel de zachte stukken van de blaadjes en de bodem zijn eetbaar. Pluk de blaadjes van de artisjok en doop ze in een saus (vinaigrette, mayonaise...) en eet dan het onderste, vlezige gedeelte van de schub op. Naarmate u aan de binnenste en gelere blaadjes begint wordt de smaak steeds fijner. Het ‘hooi’, de vezelige laag tussen de laatste blaadjes en de bodem, is niet eetbaar. Schraap het met een mes van de artisjokbodem. Het lekkerste deel van de artisjok is de bodem of het hart van de artisjok. Je kan de (gekookte) artisjok ook opvullen en in de oven bereiden. Kleine (Italiaanse) artisjokken kan je in hun geheel stoven in olie.