Werkt sla(water) kalmerend en slaapverwekkend?

dossier

In België heeft 1 op de 3 mensen  een of andere vorm van slaapstoornis. Vandaar dat men koortsachtig op zoek gaat naar allerlei middeltjes om toch maar goed de slaap te kunnen vatten of goed te kunnen doorslapen. Eén van de middeltjes is kort voor het slapengaan slawater drinken: water waarin sla geweekt heeft. Maar zitten er echt slaapverwekkende stoffen in sla en zo ja, in voldoende concentraties om enig effect te hebben? 

Voedingsexpert dr. Ir. Eric De Maerteleire: “Het antwoord is ja, maar dan moet men er toch een behoorlijke hoeveelheid van naar binnen werken.” Dat vraagt om een woordje uitleg.


Dr. Ir. De Maerteleire: “Wanneer salade doorschiet en de stam doorgesneden wordt, komt er een melkachtige vloeistof tevoorschijn (lactucarium) die je kunt opvangen. De wilde salade (Lactuca virosa L.) levert het meeste, maar ook tuinsalade (Lactuca sativa) produceert deze vloeistof. In het verleden werd het gedroogde product salade opium of lactucarium genoemd en had een interessante geschiedenis.

  • De oude Egyptenaren gebruikten lactucarium als slaapmiddel, mogelijk door de gelijkenis met de vloeistof uit papaverbollen, waaruit opium gewonnen wordt.
  • In 1940 ontdekten onderzoekers twee bittere stoffen in salade opium, lactucine en lactucopicrine, die een sedatief en antidepressief effect op dieren hadden. Deze stoffen, die pijnstillende werking vertoonden vergelijkbaar met ibuprofen, zijn echter instabiel en degradeerden snel, waardoor commercieel lactucarium vaak geen effect had. Toch verklaart dit mogelijk het gebruik van lactucarium tijdens de hippie-beweging als psychedelisch middel.
  • In 1981 ontdekken Israëlische onderzoekers kleine hoeveelheden morfine in koeienmelk en moedermelk en zij wijten dit aan de aanwezigheid van minieme hoeveelheden morfine, die zij terugvonden in hooi en salade. De overdracht uit voedingsmiddelen – bij de mens melk en salade – zou de oorzaak zijn van de aanwezigheid van morfine in menselijke weefsels. De gevonden hoeveelheden waren echter veel te laag om effect te hebben, met een therapeutische dosis die miljoenen keren hoger ligt.


Lees ook: Het Recept: Servaas Bingé over het belang van kleurrijke voeding

En hoe zit het dan met slawater?

Dr. Ir. De Maerteleire: “Wat betreft het drinken van slawater: experts zeggen dat de concentraties lactucarium in slawater nog lager zijn dan in pure sla en te laag om echt effect te hebben. De studie waarop de voorstanders van slawater voor je slaap zich steunen, gepubliceerd in mei 2017, werd uitgevoerd op muizen, niet op mensen. In het onderzoek werd ook specifiek gekeken naar de effecten van rode Romeinse sla, die duidelijk verschilt van de groene sla die door aanhangers van deze trend op sociale media wordt gebruikt. Bovendien vergeleek het de slaaplatentie en slaapduur niet tussen muizen die het extract kregen toegediend en muizen die dat niet kregen.”

Lees ook: Zijn zakjes voorgesneden sla ongezonder dan verse sla?

Heeft slawater andere voordelen voor onze gezondheid?

Getty_sla_water_2025.jpg

© Getty Images / slawater

De Maerteleire: “Zeker. Sla heeft een laag caloriegehalte en bevat veel water en vezels. Het drinken van slawater kan dus helpen bij de spijsvertering en het behoud van een gezonde darm. Het kan ook vitamine A, C en K, foliumzuur, kalium en andere mineralen leveren. Sla bevat calcium en magnesium, die ook kunnen helpen de gezondheid van de botten te verbeteren. Bovendien heeft sla ook een hoog gehalte aan antioxidanten die oxidatieve stress en ontstekingen kunnen tegengaan. Slechts een zeer kleine hoeveelheid van deze vitamines en mineralen die in sla worden aangetroffen, is ook aanwezig in slawater.”


Lees ook: Kan melatonine helpen om beter te slapen?

Welke huis- en tuinmiddeltjes werken wél slaapverwekkend?

  • Kamillethee. Het is wetenschappelijk bewezen dat kamillethee effectief is voor het opwekken van slaap. Het bevat hoge niveaus van apigenine, een natuurlijke flavonoïde en sterke antioxidant die zich bindt aan bepaalde receptoren in de hersenen . Het helpt dus om angst te verminderen en de slaap op gang te brengen.
  • Magnesium. Er zijn aanwijzingen dat magnesium je ook kan helpen sneller in slaap te vallen.
  • Lavendel. Studies  tonen aan dat slechts een snuifje aan een lavendelplant voor het slapengaan voldoende kan zijn om de kwaliteit van je rust te verbeteren.


Lees ook: Hoeveel slaap heb je écht nodig?

Conclusie

Het is zéér onwaarschijnlijk dat mensen een rustgevend effect gewaarworden na het eten van de bekende tuinsalade of men zou hypergevoelig moeten zijn voor de minieme hoeveelheden morfine en andere stoffen die hierin aanwezig zijn. En dat geldt al zeker voor slawater dat veel te lage concentraties van bepaalde rustgevende componenten uit sla bevat om al enige effect te hebben. Als er al een rustgevend effect is, zal dit waarschijnlijk te wijten zijn aan de maaltijd zelf. Iedere maaltijd heeft immers een kalmerend effect, omdat veel energie uit het lichaam wordt aangewend voor het verteringsproces en niet voor andere doeleinden. Het is beter om slaapbevorderende middelen te gebruiken met een betere wetenschappelijke basis (zoals kamillethee, magnesium en lavendel) en om door experts goedgekeurde slaaptips te proberen, zoals het creëren van een consistente slaaproutine.

Bronnen:

  https://www.kuleuven.be
  https://www.newsweek.com
  Hae Dun Kim, Ki-Bae Hong, Dong Ouk Noh, Hyung Joo Suh (2017). Sleep-inducing effect of lettuce (Lactuca sativa) varieties on pentobarbital-induced sleep. Food Sci Biotechnol.; May 29;26(3):807-814.
  Hazum et al.; Morphine in cow and human milk: could dietary morphine constitute a ligand for specific morphine (mu) receptors?; Science (1981); aug 28; 213(4511):1010-2
  Poeaknapo C, Schmidt J, Brandsch M, Dräger B, Zenk MH.; Endogenous formation of morphine in human cells.; Proc Natl Acad Sci U S A. (2004); Sep 28;101(39):14091-6.
  http://www.wired.com
  Bahare Salehi et al. (2019). The Therapeutic Potential of Apigenin. Int J Mol Sci.; Mar 15;20(6):1305. 
  Daniel J Kramer , Adiv A Johnson (2024). Apigenin: a natural molecule at the intersection of sleep and aging. Front Nutr.; Feb 27;11:1359176. 
  Tzu-Ying Chen, Akiko Hiyama, Masumi Muramatsu, Atsuko Hinotsu (2022). The Effect of Lavender on Sleep Quality in Individuals Without Insomnia: A Systematic Review. Holist Nurs Pract.; Jul-Aug;36(4):223-231.

auteur: Sofie Van Rossom, gezondheidsjournalist
Laatst bijgewerkt: maart 2025

Artikels over gezondheid in je mailbox? Schrijf je in op onze nieuwsbrief en ontvang een gratis e-book met gezonde ontbijtrecepten.

eenvoudig terug uit te schrijven
Wij verwerken jouw persoonsgegevens conform het Privacy-beleid van Roularta Media Group NV.
volgopfacebook

volgopinstagram