Zout en hoge bloeddruk

Te veel zout eten, kan een hoge bloeddruk veroorzaken. Een hoge bloeddruk is op zijn beurt een risicofactor voor hart- en vaatziekten. Een zoutarm dieet staat daarom doorgaans centraal bij mensen met een hoge bloeddruk. Maar ook andere aanpassingen in de levensstijl zijn nodig.

Zout of natrium is essentieel voor ons lichaam. Normaal gezien regelen je nieren je zoutgehalte. Als je te veel zout binnenkrijgt, geven de nieren het af aan de urine. Maar als onze zoutinname erg hoog is, kunnen de nieren dit niet bijhouden en kan het zout in het lichaam achterblijven.

Zout trekt water aan om de concentratie in het bloed in evenwicht te brengen. Als er te veel zout in het bloed zit, trekt het zout meer water in het bloed. Meer water vergroot het volume van het bloed, waardoor de bloeddruk stijgt. 

Het gevolg is dat de hoeveelheid druk op de wanden van je slagaders toeneemt en de bloedvaten verstijven en vernauwen. De bloed- en zuurstoftoevoer naar belangrijke organen vermindert. Het hart doet dus meer zijn best om het bloed door het lichaam te pompen, waardoor de bloeddruk verder stijgt.

Als je een hoge bloeddruk hebt, kan je baat hebben bij het verminderen van je zoutinname. Sommige mensen zijn gevoeliger voor zout dan anderen. Bij hen zal te veel zout hun bloeddruk doen stijgen, bij anderen zal er geen wezenlijke verandering optreden.

“Sommige mensen kunnen natrium consumeren zonder effect op hun bloeddruk," zegt Dr. George Thomas, Amerikaans arts en directeur van het Centrum voor Bloeddrukstoornissen. "Maar voor anderen die 'zoutgevoelig' zijn, is zelfs een kleine toename in natriuminname verwoestend voor het vermogen van de nieren om vocht te reguleren, waardoor de bloeddruk stijgt."

Ongeveer de helft van de mensen is zoutgevoelig. Afro-Amerikanen, ouderen en mensen met diabetes zijn vaker zoutgevoelig. Algemeen kan men stellen: hoe hoger de bloeddruk, hoe groter het effect van een zoutbeperking.

Normaal is maximaal 5 gram zout per dag voldoende. Dat is ook de aanbeveling van de Belgische Hoge Gezondheidsraad. De gemiddelde zoutconsumptie in België ligt nu op 10.5 gram per persoon per dag. Veel te hoog dus. 

Maar liefst 80 procent van het zout dat mensen binnenkrijgen, komt uit bewerkte voedingsmiddelen en gerechten. Slechts 20 procent komt uit het zout dat we zelf toevoegen. We krijgen ongemerkt veel zout binnen via dagelijkse producten als broodjes, kazen, vlees(waren) en vleesvervangers, kant-en-klare maaltijden, soepen en sauzen.

Als je lijdt aan hoge bloeddruk zal je arts naast het volgen van een zoutarm dieet nog andere maatregelen aanbevelen, namelijk:

Zelfs met een zoutarm dieet en veranderingen in de levensstijl kan de bloeddruk verhoogd blijven. Er zijn in dat geval ook medicijnen nodig om je bloeddruk te verlagen.