Ademtest spoort hoofd- en halskanker op

In de laatste jaren wordt er sterk ingezet op ademtesten om kanker op een snelle, goedkope en non-invasieve manier in een vroege fase te detecteren, wat van groot belang is voor de slaagkansen van behandelingen. Zo zijn er onder meer al hoopgevende resultaten opgetekend van ademtesten voor slokdarm-, maag- en longkanker. De ademtesten focussen op de samenstelling van bepaalde moleculen in de adem, zogenaamde 'vluchtige organische stoffen’, die een aanwijzing kan geven of iemand aan een kanker lijdt of niet.

Onderzoekers van de Australische Flinders-universiteit ontwikkelden recent een specifieke methode voor de vroege diagnose van hoofd- en halskankers, zoals keelkanker of strottenhoofdkanker. Deze kankers staan in voor 6% van alle kankers en kosten ieder jaar het leven van meer dan 300.000 mensen wereldwijd. In 2017 waren er 2682 nieuwe gevallen van hoofd-halskanker in België. Belangrijke risicofactoren zijn roken, overmatige alcoholconsumptie, slechte mondhygiëne en infecties met bepaalde virussen – zoals het humaan papillomavirus (HPV).

De huidige therapieën zijn doeltreffend bij het behandelen van deze kankers in een vroeg stadium, maar ze worden helaas vaak pas aangetroffen in een vergevorderde fase. In een latere fase van de aandoening liggen de genezings- en overlevingskansen dikwijls een heel stuk lager. Een vroege diagnose is dus van levensbelang.

Met gebruik van geavanceerde technologie, een zogenaamde geselecteerde ion flow-tube massaspectrometer, slaagden de Australische onderzoekers erin om een innovatieve ademtest te ontwikkelen. Om de doeltreffendheid ervan te testen, pasten ze hun methode toe bij een analyse van ademmonsters van 181 patiënten die vermoedelijk leden aan hoofd- en halskanker in een vroeg stadium, maar nog geen behandeling hadden gekregen. Hun ademtest kon in meer dan 80% van de gevallen correct inschatten of iemand al dan niet leed aan hoofd- en halskanker. De diagnose was bevestigd door een analyse van weefselbiopsieën en er vond ook een test plaats op een controlegroep.

De wetenschappers willen hun methode nu verder uittesten op grotere en meer diverse groepen patiënten. De volgende stap zou dan zijn om ze in te zetten in de eerstelijnszorg, bijvoorbeeld bij huisdokters. De ultieme ambitie is om een handbediend apparaat te ontwikkelen dat dokters snel informatie oplevert of iemand al dan niet aan hoofd- en halskanker lijdt.