Dreigt er een comeback van difterie?

Difterie of kroep klinkt in onze contreien als een ziekte uit het verleden, maar ze lijkt in verschillende delen van de wereld een comeback te maken. De verantwoordelijke bacterie bouwt resistentie op tegen sommige antibiotica en genetische variatie dreigt vaccinatie in de toekomst minder doeltreffend te maken. Een internationale groep wetenschappers roept op tot grote waakzaamheid, om te voorkomen dat een aangepaste vorm van de ziekte wereldwijd op de voorgrond treedt.

Difterie of kroep is een erg besmettelijke infectieziekte, die in de eerste plaats wordt veroorzaakt door de bacterie C. diphteriae, al kunnen ook andere bacteriën de boosdoener zijn. Deze bacteriën produceren gifstoffen die vooral gevaarlijk zijn voor de bovenste luchtwegen, maar soms ook voor het hart, het zenuwstelsel en de nieren. Je kan er eveneens huidzweren van krijgen. In bepaalde gevallen is de ziekte dodelijk. Mensen kunnen elkaar besmetten door te niezen of hoesten of via direct contact, bijvoorbeeld door te zoenen of een wond aan te raken.

Difterie was vroeger een belangrijke doodsoorzaak bij kinderen in ons land, maar de ziekte is hier bijna geheel verdwenen sinds België in 1959 een algemene vaccinatie invoerde. De aandoening komt echter nog voor in verschillende delen van de wereld, zeker in Zuidoost-Azië, met India en Indonesië als de twee belangrijkste landen. Bovendien is ze terug in opmars: in 2018 waren er wereldwijd 16.651 meldingen van de ziekte, meer dan het dubbele van het jaargemiddelde tussen 1996 en 2017. 

Een internationale groep wetenschappers, geleid door de Britse Universiteit van Cambridge, onderzocht hoe de ziekte tijdens de voorbije eeuw is veranderd, om te begrijpen in hoeverre ze vandaag een bedreiging vormt. Ze maakten eerst een ‘genetische stamboom’ van de verantwoordelijke bacteriën. Zo ontdekten ze 18 varianten van het gen dat de ziekteverwekkende gifstoffen produceert, waarvan sommige mogelijk de structuur van deze stoffen kunnen veranderen. Dat zou op termijn kunnen betekenen dat het huidige vaccin in bepaalde gevallen minder doeltreffend kan beschermen tegen de gifstoffen. Op dit moment is er voor alle duidelijkheid nog geen probleem met het vaccin, maar regelmatige evaluaties zijn dus een must.

Mensen die toch besmet raken met difterie, kunnen normaal behandeld worden met antibiotica. Maar de nieuwe studie toont ook dat steeds meer genen van de bacterie C. diphteriae resistent worden tegen sommige antibiotica, wat dus in de toekomst ook de effectiviteit van de geneeswijze zou kunnen verminderen. 

“Het is belangrijker dan ooit om te begrijpen hoe difterie evolueert en zich verspreidt”, stelde onderzoeker Ankur Mutreja, die de studie leidde. “We mogen onze aandacht niet laten verslappen, anders lopen we het risico dat difterie weer een grote wereldwijde bedreiging wordt, mogelijk in een andere, beter aangepaste vorm.” De onderzoekers wijzen er ook op dat de coronapandemie de zaken nog verergert, omdat het de vaccinatieprogramma’s voor kinderen in vele landen bemoeilijkt.

Bronnen:
https://www.ipsnews.be