Hoe herken je mazelen en wat als je in contact komt?

dossier Mazelen is een infectieziekte die veroorzaakt wordt door het mazelenvirus. Mazelen is aan een opmars bezig wereldwijd en ook Europa blijft niet gespaard. Indien je deze ziekte als kind hebt doorgemaakt of indien je gevaccineerd bent (met twee dosissen), dan ben je beschermd en hoef je je geen zorgen te maken. Anders kan je zelf besmet worden en de ziekte ook verder verspreiden. 

Lees ook: Mazelen in opmars in België: ben jij gevaccineerd?

Wie kan mazelen krijgen?

Lees ook: Hoe mazelen het immuunsysteem wist

Wie loopt een risico op mazelen?

• Iedereen die in contact komt met mazelen en niet gevaccineerd is of de ziekte niet heeft doorgemaakt.
• Kinderen van 6 tot 12 maanden die hun eerste vaccindosis nog niet hebben gekregen.
• Asielzoekers, immigranten: die worden daarom systematisch gevaccineerd bij aankomst in België.

Lees ook: Wat desinfecteert er je handen best: zeep of ontsmettingsgel?

Is mazelen gevaarlijk?

De meeste mensen zijn 1 à 2 weken erg ziek en herstellen daarna volledig.
• Bij 10 tot 20 % van de gevallen van mazelen treden soms ernstige complicaties op, zoals een oorontsteking of een longontsteking.
• Bij ongeveer 1 op de 1.000 mazelengevallen treedt acute hersenontsteking op. Dat kan dodelijk zijn of blijvende schade veroorzaken.

Sommige mensen hebben een verhoogd risico op ernstige complicaties:
• Zeer jonge kinderen: (<1 jaar), vooral pasgeborenen van moeders die niet gevaccineerd zijn en die ook geen mazelen hebben doorgemaakt, hebben een verhoogde kans op ernstige complicaties en sterfte.
• Volwassenen: met de toename van de leeftijd is er een verhoogde kans op complicaties.
• Patiënten met een ernstig verminderde afweer, bijvoorbeeld personen met leukemie of personen die behandeld worden met chemotherapie: risico op een zeer ernstige infectie met fatale afloop.
• Zwangere vrouwen: mazelen veroorzaakt bij het kind geen aangeboren afwijkingen, maar kan in zeldzame gevallen tot een miskraam of vroeggeboorte leiden.

Lees ook: Alcohol tijdens de zwangerschap: kan af en toe 1 glaasje kwaad?

Symptomen van mazelen

• Hoge koorts (tot meer dan 39 °C).
• Erg zieke indruk, algemene malaise.
• Pijnlijke of ontstoken en rode ogen.
• Hoesten, lopende neus.
• Huiduitslag: na 3 tot 7 dagen, kleine witte vlekjes in de mond (Koplik vlekjes) en rode vlekken die beginnen achter de oren en zich via de hals verspreiden over het hele lichaam in een periode van drie dagen. 

Lees ook: Rodehond of rubella: symptomen, verloop en behandeling

Mazelen is zeer besmettelijk

Mazelen is zeer besmettelijk: bijna iedereen die niet gevaccineerd is (of de ziekte niet heeft gehad) en in contact komt met een zieke (in de kinderopvang, op school, in de wachtruimte van arts of ziekenhuis), zal besmet worden.

Mazelen worden overgedragen via:

• in de lucht zwevende vochtdruppeltjes uit neus, keel en mond;
• direct contact met snot of slijm;
• soms via besmette voorwerpen op oppervlakten.

Een zieke persoon is besmettelijk vanaf ongeveer vier dagen voor tot ongeveer 4 dagen na het begin van de rode vlekken. Heel vaak zijn er al andere kinderen besmet voordat je weet dat een kind mazelen heeft. Algemene preventiemaatregelen zoals handen wassen, hoesthygiëne enzovoort volstaan niet om een besmetting te voorkomen. 

Lees ook: Bescherm jezelf tegen infecties: zo was je je handen correct

Wat moet je doen bij een vermoeden van mazelen?

• Raadpleeg altijd een arts bij elk vermoeden van mazelen of als jij of je kind in contact kwam met iemand die mazelen heeft en niet is ingeënt en symptomen van mazelen krijgt.
• Meld de besmetting op school of in het kinderdagverblijf zodat andere ouders weten dat hun kind misschien besmet is.
• Een kind met mazelen mag in Vlaanderen tijdens de eerste dagen niet naar de kinderopvang of de school. Het kind kan terug naar de opvang of de school ten vroegste 4 dagen na het verschijnen van de uitslag. Omdat mazelen zeer besmettelijk is, zelfs voor het verschijnen van symptomen, zal dit het verspreiden van de ziekte evenwel niet tegenhouden.
• Dat geldt ook voor werk: mazelen is zeer besmettelijk vanaf 4 dagen voor het ontstaan van de uitslag. Besmetting van mensen in de nabije omgeving heeft dus meestal al plaatsgevonden voordat de diagnose is gesteld. Je kan dus gerust gaan werken, tenzij je te ziek bent natuurlijk.
• Personen met een verhoogd risico op ernstig verloop van mazelen, met name (nog) ongevaccineerde jonge kinderen, niet-immune zwangeren en immuungecompromitteerde personen moeten elk contact met zieken vermijden.
• Indien je in contact bent geweest met mazelen en niet gevaccineerd bent, dan biedt vaccinatie na blootstelling mogelijk enige bescherming. De vaccinatie moet dan wel zo spoedig mogelijk worden gegeven, liefst binnen 24 uur, uiterlijk binnen 72 uur na blootstelling.

Bronnen:
www.zorg-en-gezondheid.be
www.rivm.nl