Waarom gaan sommige kinderen hoofdbonken in bed?

Hoofdbonken is een aandoening die hoort tot de ‘parasomniën’. Er wordt onderscheid gemaakt tussen parasomniën in de REM-slaap, zoals nachtmerries, periodieke beenbewegingen en slaapparalyse, en parasomniën in de niet-REM-slaap, zoals praten in de slaap, nachtangsten, tandenknarsen, slaapwandelen en bedplassen. Ook hoofdbonken gebeurt in de niet-REM-slaap. 

Het duikt meestal op bij kindjes die ongeveer 6 à 9 maand zijn, en verdwijnt weer na enkele maanden of jaren. Amper 5% van de kinderen die hoofdbonken doet het nog op volwassen leeftijd, vaak na zeer stresserende dagen. Er zijn kinderen die alleen met het hoofd bewegen, anderen wiegen of rollen met hun hele lichaam (body rocking), soms half liggend met opgetrokken knieën. Sommigen gaan tegelijkertijd brommen, zingen of neuriën. Het komt vaker voor bij kindjes met ADHD, een verstandelijke of visuele beperking en kinderen met autistiforme kenmerken, maar bij het overgrote merendeel van de kindjes die hoofdbonken is hier echter geen sprake van. 

De aandoening is niet erfelijk, maar als één kind binnen hetzelfde gezin hoofdbonkt, is de kans groter dat andere kinderen ook gaan bonken.

In de meeste gevallen gaan kinderen hoofdbonken om te ontprikkelen en in slaap te vallen. Het helpt hen te ontspannen en de indrukken van doorheen de dag te verwerken. Als de spanning bij het kind toeneemt, zal het hoofdbonken heftiger worden. Dit soort hoofdbonken heeft dus niets te maken met hoofdbonken uit frustratie of boosheid.

Bij kinderen met een normale ontwikkeling heeft hoofdbonken geen impact op de verdere ontwikkeling. Als het kindje verwondingen oploopt, bijvoorbeeld aan de hersenen, kan dat wel blijvende schade veroorzaken. Hoe hard er gebonkt wordt, verschilt van kind tot kind. In de meeste gevallen heeft het kindje er echter zelf geen last van. Als je merkt dat je kind zich toch pijn zou kunnen doen, kan je de bedrand eventueel bekleden met een zacht materiaal of het kind tijdelijk in een reisbedje te slapen leggen. Er bestaan ook speciale hoofdbeschermers, voor mocht je dat nodig achten. 

De kindjes in kwestie beseffen meestal niet dat ze hoofdbonken en de slaap lijdt er ook niet onder. Hoofdbonken hoeft dus niet behandeld te worden. Soms helpt het om het kind heel geleidelijk tot rust te brengen voor het slapengaan. Een stukje samen rondlopen, wiegen, voorlezen, zingen of naar rustige muziek luisteren, helpt al om het kind beter te laten ontspannen voor het slapen gaan. Als het bedje door het bonken verschuift, kan het helpen om het bedje vast te zetten.