Gerelateerde artikels
Mag je nog melkproducten gebruiken als je lactose-intolerant bent?
In dit artikel
Mag je nog melkproducten gebruiken als je lactose-intolerant bent?
dossier
Wanneer na grondig onderzoek bij jou een lactose-intolerantie wordt vastgesteld, moet je de hoeveelheid lactose in de voeding beperken. Doe dat het best in overleg met je arts en/of een diëtist. Zij kunnen jou begeleiden en ervoor zorgen dat de hoeveelheid lactose in de voeding beperkt wordt, zonder dat er een tekort aan voedingsstoffen ontstaat, zoals calcium, kalium, vitamine B2 en B12 en hoogwaardige eiwitten. Ook kunnen zij je helpen om de meest adequate melkvervangers te kiezen.
Meestal is het niet nodig om helemaal geen melk- en melkproducten meer te eten of te drinken. Ook is het vaak niet nodig producten te vermijden met melk of lactose als ingrediënt. Kleine hoeveelheden lactose geven vaak geen klachten en zijn niet schadelijk. De hoeveelheid lactose die wordt verdragen is individueel afhankelijk.
Lees ook: Wil of mag je geen melk drinken? Wat zijn de alternatieven voor melk?
Welke producten bevatten lactose?
Melkproducten
Alle verse melk- en melkproducten bevatten lactose. Dat geldt ook voor melk van geiten, schapen, paarden, ezels, buffels... Dat is dus geen alternatief voor koemelk.
'Verborgen' lactose
Niet alleen melk bevat lactose, lactose kan ook 'verborgen' zitten in heel wat andere producten waarvan u het niet direct verwacht. Voorbeelden zijn: margarine, brood, gebak, pannenkoeken, ontbijtgranen, maïzena, soepen, roomijs, melkchocolade, chocopasta, puddingpoeder, charcuterie, vlees- en visbereidingen, vleesvervangers, allerlei kant-en-klare gerechten, dressings, snoep...
Ook veel geneesmiddelen en vitaminepreparaten bevatten lactose.
De hoeveelheid lactose in deze producten is vaak erg klein. Het kan dus zijn dat je deze producten kunt nemen zonder klachten te krijgen. Als je toch klachten krijgt, is het verstandig om te kiezen voor een product zonder lactose.
Praktische tips bij een lactose-intolerantie
1. Een strikt lactose- of melkvrij dieet is niet nodig, maar na de diagnose vermijd je toch best alle zuivelproducten gedurende enkele weken. Daarna kan je opnieuw geleidelijk melkproducten gebruiken naargelang je ze verdraagt. De hoeveelheid melk en melkproducten die men precies verdraagt, kan individueel sterk variëren.
2. Melk en melkproducten zijn een belangrijke bron van onder meer calcium, vitamine B2 en B12, en volwaardige eiwitten. Het weglaten van melk en melkproducten uit de voeding kan leiden tot tekorten aan deze stoffen. Je zal deze producten daarom moeten vervangen.
Een doorsnee voeding zonder zuivel brengt gemiddeld zo’n 400 mg calcium aan. Zonder supplementatie de totale aanbevolen hoeveelheid calcium (ca. 1 gram per dag voor een volwassene) volledig uit groenten en andere niet-verrijkte plantaardige voedingsmiddelen en water halen, is mogelijk maar vergt de nodige aandacht. Groene groenten zoals broccoli, peulvruchten, gedroogd fruit, amandelen en vis met zachte graten zoals zalm en sardienen zijn goede bronnen van calcium.
Indien de voeding ondanks alles ontoereikend blijft, kan het voorschrijven van calciumsupplementen en eventueel vitamine D noodzakelijk zijn.
Zachte kazen zoals platte kaas, cottage cheese, mascarpone, mozzarella, ricotta... bevatten wel beperkte hoeveelheden lactose (zo’n 3 tot 4 g per 100 g). Ook smelt- en smeerkaas bevatten lactose.
3. Kleine hoeveelheden melk en melkproducten worden meestal goed verdragen. De meeste mensen met lactose-intolerantie verdragen nog tot 12 g lactose per keer. Dat komt overeen met ongeveer een groot glas melk (240 ml). Wanneer het gebruik van melk wordt verdeeld over de dag (bijv. bij het ontbijt en bij de avondmaaltijd), kunnen velen zelfs twee glazen aan.
4. Melk gecombineerd of verwerkt in een maaltijd (bijv. bij een broodmaaltijd, met havermout, in puree of een saus), wordt eveneens beter verdragen.
5. Yoghurt bevat lactose maar wordt vaak goed verdragen. Levende yoghurtbacteriën maken zelf het enzym lactase aan en verbeteren hierdoor de vertering van lactose.
6. Harde kazen type Gouda, Parmesan of Emmental bevatten minder of zo goed als geen lactose meer. Ook schimmelkazen (Roquefort, Gorgonzola, Brie, Camembert...) bevatten weinig tot geen lactose.
7. Er is ook lactosevrije of lactosearme melk beschikbaar. Er wordt lactase toegevoegd om de van nature aanwezige lactose te splitsen in glucose en galactose. Behalve lactose, hebben deze melkvarianten dezelfde voedingswaarde als gewone melk.
8. Sojadrank die verrijkt is met calcium en vitamine B12 heeft ongeveer dezelfde voedingswaarde als melk. Check op de verpakking dus zeker de aanwezigheid van calcium.
9. Noten-, amandel-, haver- en rijstdranken worden ten onrechte beschouwd als melkvervangers. Deze plantaardige varianten leveren nauwelijks eiwitten, of uitsluitend eiwitten met een lage biologische waarde. Bovendien bevatten ze standaard geen calcium, al wordt dat er vaak wel aan toegevoegd. Ze vervangen melk dus niet en hebben weinig meerwaarde in een gezonde voeding.
10. Verborgen lactose
Heel veel voedingswaren bevatten (meestal relatief kleine) hoeveelheden lactose. Door de beperkte hoeveelheden zullen deze producten voor veel mensen met lactose-intolerantie geen of weinig problemen opleveren. Gevoeliger patiënten moeten echter altijd de ingrediëntenlijst raadplegen.
• Producten met volgende vermeldingen op het etiket bevatten lactose: melk, melkpoeder, lactose, room, kaas, melkwei, lactoserum, melkeiwitten, weipoeder, caseïne, lactoferrine, transglutaminase, nisine (E234).
• Staat op het etiket ‘kan sporen van melk bevatten’ of ‘gemaakt in een bedrijf waar ook melk wordt verwerkt’ dan kan het veilig gegeten worden. Het zal hoogstens sporen van lactose bevatten die iedereen met een lactose-intolerantie kan verdragen.
• Wordt in de ingrediëntenlijst lactaat, melkzuur of? lactitol vermeld, dan bevat dit product geen lactose.
11. Lactasesupplementen
In de apotheek zijn preparaten (gelules, tabletten, vloeistof) verkrijgbaar die het enzym lactase bevatten en die de vertering van lactose vergemakkelijken. Ze zijn vooral geschikt voor kleine hoeveelheden lactose.
• De tabletten en gelules zijn handig als je buitenshuis gaat eten, op een feest of op reis, of als je toch eens van een ijsje wilt genieten. Ze zijn ook ideaal voor kinderen die naar een feestje moeten, ze kunnen dan alles eten. Het volstaat vlak voor de maaltijd een of meerdere tabletten of gelules in te nemen.
• Het vloeibaar preparaat kan aan melk en melkproducten toegevoegd worden. Hierdoor wordt de melk na 24u lactose-arm.
12. Heeft een lactosearm dieet geen effect, raadpleeg dan opnieuw je arts. Er kan eventueel een andere aandoening aan de basis van je klachten liggen (bijv. coeliakie of glutenintolerantie).
Lees ook: Hoe kan je weten of je lactose-intolerant bent?
Bronnen
