Waarom moet u voorzichtig zijn met neusdruppels en sprays?

nieuws Ontzwellende neusdruppels of sprays tegen een verstopte neus of een loopneus, mag u niet langer dan één week na elkaar gebruiken. Neussprays en -druppels tegen een verstopte neus kunnen namelijk schadelijk zijn. Dat schrijft prof. dr. Philippe Gevaert, dienst Neus-, Keel- en Oorheelkunde UZ Gent in het tijdschrift van het UZ Gent op basis van nieuw onderzoek bij mensen die minstens vier dagen per week of vier weken na elkaar last hadden van een verstopte neus (persistente rhinitis). De helft van hen gebruikte regelmatig neusdruppels. Langdurig gebruik van dergelijke neusdruppels kan het neusslijmvlies beschadigen, waardoor een vicieuze cirkel ontstaat en de neus chronisch verstopt zit (rhinitis medicamentosa).

Hoe neusdruppels veilig gebruiken?
Het Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI) geeft volgende aanbevelingen voor het veilig gebruik van ontzwellende neusdruppels en sprays.

• In eerste instantie wordt aanbevolen om de neus te spoelen met een zoutoplossing, voldoende water te drinken, het hoofdeinde van het bed te verhogen, irriterende rook te vermijden en de lucht in huis voldoende te verversen en te bevochtigen.
Dergelijke zoutoplossingen zijn als neusdruppels of spray te koop bij de apotheker. U kan ook zelf een zoutoplossing bereiden. Los hiervoor een afgestreken theelepel of een halve koffielepel zout in een glas (250 cc) lauw water op.

• Neusdruppels en sprays mogen niet frequent (bv. eventueel alleen voor het slapengaan) en vooral niet langdurig gebruikt worden (maximaal 5 dagen). Daarna mogen in ieder geval gedurende één week geen druppels of spray worden gebruikt.

• De maximale dosis mag niet overschreden worden. Het gebruik van doseersprays die een gekende hoeveelheid vrijgeven is te verkiezen boven niet-gedoseerde neusdruppels.

• Neusdruppels op basis van efedrine (Endrine), fenylefrine (Vibrocil), nafazoline (Deltarhinol Mono, Neusinol, Priciasol, Vasocedine Naphazoline, Sofraline, Sofrasolone) en tramazoline (Rhinospray en Dexa Rhinospray) mogen niet gebruikt worden bij kinderen jonger dan 7 jaar.

• Voor baby’s en kinderen jonger dan 7 jaar kunnen, indien een vasoconstrictor echt noodzakelijk is, de laaggedoseerde pediatrische nasale vormen van xylometazoline (Nasa Rhinatiol, Nasasinutab, Nuso-San, Otrivine Anti-Rhinitis, Xylometazoline EG) en oxymetazoline (Nesivine, Vicks Sinex) gebruikt worden.

• Tijdens de zwangerschap moet men zeer voorzichtig zijn met het gebruik van neusdruppels en -sprays, vooral wanneer de utero-placentaire functie verminderd is. Combinaties van een neusontzwellend middel met antibiotica of corticosterïden (zoals Sofraline, Sofrasolone en Dexa Rhinospray) worden afgeraden. Dexa Rhinospray is in ons land enkel op voorschrift te verkrijgen.

• De combinatie xylometazoline + ipratropiumbromide (Otrivine Duo) wordt afgeraden bij patiënten jonger dan 18 jaar, bij patiënten waarbij anticholinergica gevaarlijk kunnen zijn, en tijdens de zwangerschap. Ook bij ouderen is extra voorzichtigheid geboden.

• De combinatie van een neusontzwellend middel met H1-antihistaminica (Vibrocil) heeft alleen zin indien de neusverstopping berust op een allergische aandoening (hooikoorts).

• Wanneer toch een langdurige behandeling moet worden ingesteld, bv. in geval van seizoensgebonden allergische rhinitis ('hooikoorts'), is het gunstiger om zo snel mogelijk te starten met nasale corticosteroïden, bv. één week voor de kritieke periode.