Gerelateerde artikels
Een brok in de keel: onschuldig of niet?
In dit artikel
Een brok in de keel: onschuldig of niet?
dossier
Het gevoel van een brok (globusgevoel) in de keel komt vaak voor. Het is een vervelend gevoel, alsof er iets in de keel blijft steken. Meestal zit dit gevoel ter hoogte van het strottenhoofd. Hierdoor bestaat de neiging steeds te schrapen, kuchen of te slikken. Het kan gepaard gaan met het gevoel dat er een slijmprop in de keel zit die niet weggeslikt kan worden, of een graat of korreltje in de keel. Soms gaat het ook gepaard met een branderige, pijnlijke of geïrriteerde keel.
Mensen zijn vaak erg ongerust over dit gevoel, maar meestal is het een onschuldig probleem. Toch kan het soms wijzen op een of andere aandoening en is verder onderzoek nodig. Als het niet onschuldig is, doet het brokgevoel zich meestal voor bij de maaltijd en kan de stem schor of hees zijn. Bij een onschuldig brokgevoel worden de klachten meestal niet waargenomen bij eten en drinken, maar hoofdzakelijk bij het slikken van speeksel gedurende de dag.
Lees ook: Keelontsteking: oorzaken, klachten en behandeling
Mogelijke oorzaken
Psychische oorzaak:
• Stress of angst kan ervoor zorgen dat je (onbewust) de spieren in de hals en keel aanspant. Dit kan een brokgevoel in de keel veroorzaken. Als je minder gespannen bent, heb je vaak minder last.
• Een andere oorzaak is het doorslikken van speeksel en slijm. Meestal gebeurt dat onbewust en merken we er niets van. Maar soms zijn we ons er wel van bewust en kan het als een brokgevoel aanvoelen.
Lichamelijke oorzaak:
Diverse lichamelijke aandoeningen kunnen een brokgevoel veroorzaken. Meestal gaat een dergelijke afwijking ook gepaard met andere klachten, zoals moeite bij het eten, keelpijn, oorpijn of heesheid.
• Brandend maagzuur (reflux)
Mensen die last hebben van brandend maagzuur, kunnen ook een brokgevoel in de keel hebben. Reflux is het omhoog stromen van maaginhoud naar de slokdarm. Hierbij komen onder andere oprispingen, zuurbranden en pijn in de buurt van het borstbeen voor. Sommige mensen hebben daarnaast last van hoestklachten en het brokgevoel.
Lees ook: Wat is gastro-esofagaal reflux of maagzuur?
• Chronische ontsteking van de neusbijholten (sinusitis)
Een ontsteking van de neusbijholten kan door slijmafscheiding de keel irriteren, zodat een brokgevoel ontstaat. Klachten die daarbij optreden zijn: hoofdpijn, snot, neusverstopping en reukverlies.
• Chronische keelontsteking
Hiervan is sprake als het slijmvlies in de keel langdurig wordt geprikkeld door neus- en sinusproblemen, maagzuur, prikkelende stoffen of droge lucht. Bij bepaalde ziekten, zoals suikerziekte en bloedarmoede, kan het slijmvlies chronisch ontstoken zijn. Hierbij treden klachten op van een gevoelige plek in de luchtpijp, kriebel in de keel, hardnekkig hoesten, branden, neiging tot schrapen en lastig slikken.
• Een allergie
• Spierspanning van de slokdarmingang
De slokdarmingang is een kringspier die soms een te hoge spanning heeft. Dit kan je als een brok in de keel ervaren. Het schrapen van de keel en kuchen, verhogen de spanning en houden de klacht in stand. Bij mensen met een middenrifbreuk werkt het klepmechanisme tussen slokdarm en maag onvoldoende. Hierdoor kan maagzuur in de slokdarm omhoog komen. Om te voorkomen dat het maagzuur in het strottenhoofd en de luchtpijp overloopt, ontstaat een hogere spanning in de kringspier van de slokdarmingang, met het brokgevoel als gevolg.
• Spierspanning van het strottenhoofd
In en rondom het strottenhoofd lopen spiertjes, onder andere van de stembanden. Bij verkeerd gebruik van de stem gebruik je deze stembanden te intensief en kan een brokgevoel ontstaan.
Bij sommige mensen sluiten de stembanden niet altijd goed: de stem is niet krachtig en wordt gemakkelijk geforceerd. Naast een brokgevoel klaagt men dan ook over een hese stem of een onvoldoende stemgeluid.
• Vergrote of ontstoken tongamandel
Achteraan op de tong bevindt zich de tongamandel. Als je de keelamandelen liet verwijderen, kan de tongamandel vergroten en een brokgevoel geven. Dit gebeurt ook soms als de tongamandel chronisch ontstoken is. Je kan dan bijkomende klachten hebben zoals keelpijn, een vieze smaak in de mond en koorts.
• Een Zenker divertikel in de slokdarm
Dit is een zwakke plek in de slokdarmwand, die gaat uitstulpen. Door de uitstulping ontstaan klachten als: moeilijk slikken, opgeven van voedsel, borrelende geluiden, slijm in de keel, vermageren, onwelriekende adem, verslikken en hoesten bij het liggen. Je kan hierbij ook een brok in de keel ervaren.
• Keelkanker
Als het brokgevoel samengaat met stemverandering, moeite met eten, verlies van gewicht en oorpijn kan dit wijzen op keelkanker. Gelukkig is keelkanker slechts zelden de oorzaak. De kans op keelkanker neemt toe door langdurig roken en het overmatig gebruik van alcohol.
Lees ook: Strottenhoofdkanker (keelkanker - larynxkanker))
• Angina Pectoris
Door onvoldoende doorstroming van de kransslagaderen van het hart ontstaat bij lichamelijke inspanning pijn op de borst en/of pijn die uitstraalt naar de linkerarm. In zeldzame gevallen geeft deze inspanning een brokgevoel.
• Vergrote schildklier
Een vergrote schildklier kan tegen het strottenhoofd drukken, wat een brokgevoel veroorzaakt. Vaak zijn er dan bijkomende klachten van een te traag of te snel werkende schildklier.
• Slijtage van de halswervels
De randen van de halswervels kunnen naarmate je ouder wordt, aan de voorzijde verdikken. Omdat de slokdarm tegen de voorzijde van de halswervels aanligt, kunnen deze verdikkingen een brokgevoel geven.
Lees ook: Wat kan je doen bij een te trage schildklier of hypothyreoïdie?
Wanneer naar de huisarts met een brok in de keel?
Het is verstandig om je huisarts te raadplegen als:
• je langer dan één maand of herhaaldelijk een brokgevoel hebt;
• als je de brok in de keel vooral voelt tijdens het eten;
• als je stem schor of hees klinkt;
• als de brok in de keel gepaard gaat met oorpijn of keelpijn.
De huisarts kan je zo nodig doorverwijzen naar een keel-, neus- en oorarts (KNO-arts). Die arts kan je keelholte verder bekijken en onderzoeken.
Lees ook: Roodvonk (scarlatina): keelpijn met huiduitslag
Onderzoek naar lichamelijke oorzaken
Keelspiegelen
Bij dit onderzoek bekijkt de arts met behulp van een spiegeltje en de voorhoofdlamp je keel en strottenhoofd. De arts beoordeelt ook de functie van de stembanden.
Fiberscopie
Als je erg moet kokhalzen tijdens het keelspiegelen, dan kan de arts gebruik maken van een zogenaamde fiberscoop of laryngoscoop. Dat is een buigzaam kijkslangetje van fiberglas met een dikte van zo'n drie millimeter. Het wordt in de neus opgeschoven tot voorbij het zachte gehemelte. Zo wordt de keel en het strottenhoofd goed zichtbaar.
Over het algemeen verloopt dit onderzoek zeer vlot en de fiberscoop ervaar je meestal als een kriebelend, vervelend gevoel in de neus. De neus- en keelholte kunnen verdoofd worden met een spray.
Röntgenfoto's
Indien nodig worden röntgenfoto’s gemaakt van hals en slokdarm, en soms ook van de neusbijholten. Soms is ook een CT-scan nodig van de sinussen, keel, hals of schildklier.
In sommige gevallen is het nodig een slikonderzoek uit te voeren. Dat bestaat uit een dynamisch onderzoek van slikbewegingen en de functie van het strottenhoofd, slokdarm en maag door radiografieën te nemen tijdens het drinken van een contraststof.
Bij het vermoeden van een schildklierprobleem kan de arts een speciale schildklierscan aanvragen, eventueel aangevuld met een uitgebreide bloedafname.
Allergologisch onderzoek
Het meest betrouwbare onderzoek naar een allergie is de huidtest. Hierbij wordt met krasjes een kleine hoeveelheid vloeistof in de huid aangebracht. Ook kan het laboratorium een bloedonderzoek op allergie uitvoeren.
Logopedie
Bij intensief stemgebruik kan doorverwijzing naar de logopedist(e) nuttig zijn. Deze is deskundig op het gebied van de stem en kan hulp bieden bij keelklachten door foutief stemgebruik.
Lees ook: Logopedie: van spraakproblemen tot hulp bij leermoeilijkheden
Behandeling bij psychische oorzaak
Als er geen lichamelijke oorzaak is, verdwijnt de klacht vaak vanzelf als je gerustgesteld bent. Soms kan logopedie of kinesitherapie helpen. Door ontspanningsoefeningen te doen, leer je de spieren in de hals en keel beter te ontspannen. Daarnaast krijg je adviezen en oefeningen om zelf de keel- en halsspieren te leren ontspannen.
Lees ook: Zo breng je via je ademhaling je lichaam en geest tot rust
Behandeling bij lichamelijke oorzaak
Wanneer een andere aandoening de oorzaak is van de klacht, dan moet die aandoening behandeld worden.
Bij klachten van brandend maagzuur kan de arts bijvoorbeeld een maagzuurremmer voorschrijven.
Wanneer het brokgevoel samengaat met stemklachten, kan de logopedist hulp bieden door een goede stemtechniek aan te leren. Belangrijk in de therapie zijn ademhaling, een ontspannen stemgebruik en lichaamshouding.
Lees ook: Hoe vermijd je brandend maagzuur na het slapengaan?
Bronnen:
