Het UZA-antwoord op de meest gestelde vragen over de Voedselzandloper

nieuws Over het boek ‘De voedselzandloper’ werd reeds heel wat geschreven in de pers. Het UZA kreeg de laatste weken veel vragen over de theorie die in dit boek wordt toegelicht. Laat het vooral duidelijk zijn dat dit boek niet werd uitgegeven, noch goedgekeurd door de voedingsspecialisten van het UZA. Het boek bevat volgens ons heel wat foute en onnauwkeurige informatie. Prof. dr. Van Gaal en diëtisten Annemie Van de Sompel en Martine De Clercq geven in het UZAMagazine antwoord op de meest gestelde vragen over dit boek.

Voor wie is dit boek bedoeld?

Volgens de auteur kunnen de adviezen in het boek door iedereen gevolgd worden zodanig dat de bekende ‘actieve voedingsdriehoek’ kan vervangen worden door de voedselzandloper als voedingsmodel. Het bijna volledig schrappen van belangrijke voedingsgroepen kan echter nooit een algemeen advies zijn voor de ganse bevolkingsgroep. Om medische redenen en onder strikte begeleiding kan een dergelijke voedingsaanpassing wel aangewezen zijn.

Zijn brood, graanprodukten, rijst en aardappelen zo ongezond?
In de voedselzandloper worden deze producten ten sterkste afgeraden omdat ons lichaam niet zou gemaakt zijn om dit te verteren en om bovendien koolhydraatarm te eten. Deze producten zouden ook te snel in het bloed worden opgenomen (hoge glycemische index). Anderzijds wordt gekookte havermout sterk aanbevolen terwijl de glycemische index (GI) hiervan zelfs iets hoger is dan die van volkorenbrood. De glycemische index wordt sterk beïnvloed door verschillende factoren zoals de bereidingswijze en de aanwezigheid van andere voedingsstoffen. Hierdoor is de GI geen goede basis voor het ontwikkelen van een voedingsmodel. Bovendien is er geen enkele wetenschappelijke studie die aantoont dat aardappelen en graanproducten ongezond zouden zijn of niet te verteren.

Is melk zo ongezond?

Melkproducten zijn een goede bron van calcium. Alleen voor mensen met een lactoseintolerantie of een koemelkeiwitallergie wordt aangeraden om melk te vervangen door sojamelk. Het is zeer verwonderlijk dat harde kaas die rijk is aan verzadigd vet in het boek wel wordt aangeraden.
Op dit ogenblik zijn vele studies aan de gang om de hoeveelheid melkproducten te bepalen die nodig zijn om de juiste hoeveelheid calcium in te nemen. Maar duidelijk is wel dat melk niet ongezond is.

Kan ik genoeg calcium halen uit groenten?

Groenten bevatten doorgaans weinig calcium. Daarom raadt de auteur aan om calcium te halen uit boerenkool. Deze - vooral in Nederland gebruikte - groente bevat inderdaad meer calcium dan andere, toch betekent dit nog altijd dat men er meer dan 0.5 kg van moet gebruiken om aan de aanbevolen dagdosis van calcium te komen. Voor de meer courante groenten betekent dit 3.5 kg wortelen, 1.5 kg broccoli of 10 kg tomaten. Het is dus bijna onmogelijk om de dagelijks aangeraden hoeveelheid calcium enkel te halen uit groenten.

Kan ik diabetes genezen door geen brood te eten?

Voor mensen met diabetes type 2 en overgewicht heeft vermageren een gunstige invloed op de diabetesregeling. Wie minder brood eet, vermindert de calorie-inname en kan hierdoor dus vermageren. Het weglaten van brood zal de diabetes echter niet genezen, zoals beweerd wordt in het boek. Enkel na bariatische chirurgie zijn er momenteel aanwijzigingen voor diabetesherstel (duur onbekend) maar zelfs in deze context is er wetenschappelijke discussie.

Is het boek gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek?

Alhoewel het boek een zeer uitgebreide literatuurlijst bevat, zijn de interpretaties van de studies vaak voorbarig. Wanneer beweerd wordt dat er nog verder onderzoek nodig is, dan neemt de auteur de resultaten toch voor waar aan en formuleert hij het als advies. De motivatie voor sommige beweringen is soms vrij bizar. Zo ligt bewijs voor het feit dat we minder vlees nodig hebben volgens de auteur in het feit dat giraffen en olifanten grote en sterke dieren zijn en uitsluitend planten eten. Hij beweert letterlijk dat mensen dit ook zouden moeten doen. Een ander voorbeeld dat hij aanhaalt is het feit dat fosfaten doen verouderen. Het bewijs hiervoor zou volgens hem zijn dat nierpatiënten er ouder uitzien en een hoog fosfaatgehalte hebben in het bloed. Fosfaatrijke voedingsmiddelen zoals kaas en chocolade toelaten en aan de andere kant fosfaat beperken door frisdrank te schrappen is onlogisch

De voedselzandloper strooit zand in de ogen.