Belgische kankerpatiënten sterven minder vaak thuis dan in Nederland

nieuws In België sterft ongeveer 1 op 3 kankerpatiënten thuis, terwijl dit aantal in Nederland rond de 60% ligt. Belgen sterven vaker in het ziekenhuis dan Nederlanders. Andere opmerkelijke verschillen zijn de mate waarin gebruik gemaakt wordt van palliatieve zorg en de inhoud van de gesprekken tussen huisartsen en hun patiënten in de laatste levensfase. Dit blijkt uit een studie van onderzoekers van de VUB en de UGent, in het vaktijdschrift Journal of Clinical Oncology.

Zowel in België als Nederland kon meer dan 90% van de patiënten grotendeels thuis verblijven gedurende het laatste levensjaar. Uiteindelijk stierf in België 34% thuis, 29% in het ziekenhuis, 24% in een palliatieve zorgeenheid en 12% in het rusthuis. Dat is een opmerkelijk verschil met Nederland, waar 59% thuis stierf en 19% in het ziekenhuis.

Een tweede verschil vormt de mate waarin gespecialiseerde palliatieve zorg werd ingezet. Zo kreeg 72 % van de Belgische patiënten dergelijke zorg in de laatste levensfase, beduidend meer dan bij onze noorderburen, waar dat slechts in 34 % van de gevallen gebeurde.

Mogelijke verklaringen voor deze verschillen vinden we enerzijds in het beleid - waarbij thuis sterven in Nederland meer aangemoedigd wordt - en in de verschillende rol die de huisarts in beide landen vervult in de palliatieve zorg. Nederlandse huisartsen nemen namelijk vaak zelf de meeste zorgtaken op zich, terwijl Belgische huisartsen eerder een coördinerende rol vervullen, daarbij ondersteund door multidisciplinaire equipes.

Dat laatste wordt ondersteund door de bevinding dat Belgische huisartsen gedurende de laatste levensmaand minder vaak gesprekken voerden met hun patiënten over een aantal problemen en aspecten gerelateerd aan hun ziekte. Tijdens die gesprekken kwamen fysieke problemen in beide landen het meest aan bod (in België 49% en in Nederland 78%), terwijl spirituele aspecten het minst werden aangekaart (in België 20% en in Nederland 32%). Opvallend is dat slechts 43% van de Belgische huisartsen aangaf op de hoogte te zijn van de wensen en voorkeuren van hun patiënt, tegenover 67% van de Nederlandse huisartsen.
Uiteindelijk stierven patiënten in België ook minder vaak op de plaats waar men had aangegeven te willen sterven: in België stierf 71% op de plaats van wens, tegenover 88% in Nederland.

In beide landen gaven huisartsen relatief vaak aan dat hun patiënt veel hinder leek te ondervinden van psychische of lichamelijke symptomen, wat volgens de onderzoekers aantoont dat er ons nog grote uitdagingen te wachten staan om de zorg aan het levenseinde te verbeteren.