nieuws
Naast een verandering in smaak- en geurwaarneming, kunnen patiënten met de ziekte van Parkinson ook slikproblemen ontwikkelen. Het slikmechanisme lijdt onder een verminderde beweeglijkheid of stijfheid, waardoor de voeding in de mond of keel tijdelijk blijft staan of vroegtijdig overloopt naar de luchtweg. Hierdoor treedt verslikken op. Daarom is het belangrijk om tijdig de symptomen van een slikprobleem te onderkennen en aan te pakken.
Wat zijn de symptomen?
• Onvoldoende lipsluiting, waardoor lekkage van vloeistof uit de mond (‘kwijlen’)
• Onvoldoende alertheid of vertraagd starten, waardoor hamsteren of lekkage uit de mond
• Onvoldoende kauw- en tongbeweging, waardoor het voedsel naar achter in de mond getransporteerd wordt
• Vertraagd inzetten van de slikreflex, waardoor verslikken en hoesten
• Onvoldoende beveiliging van de luchtweg, door verslikken en hoesten.
Wat zijn de gevolgen?
Hoesten en kuchen tijdens de maaltijd maakt het eten minder aangenaam. Gevolg is dat mensen geneigd zijn om die voedingsmiddelen te vermijden die te veel moeite kosten om door te slikken (bv. vlees) of die verslikken uitlokken (bv. drinken). Sommige mensen met de ziekte van Parkinson hebben meer tijd nodig om te eten omdat de handelingen trager verlopen. Het eten wordt hierdoor koud en minder smakelijk, het gezelschap is vroeger klaar met eten, waardoor mensen met de ziekte van Parkinson geneigd zijn de maaltijd vroegtijdig stop te zetten.
Door deze eet- en drinkproblemen kan een afname in eetlust en daardoor een verminderde calorieopname optreden. Gewichtsverlies is één van de gevolgen, waardoor de patiënt extra inboet op de nog aanwezige energievoorraad.
Tips bij slikproblemen
• Maak uw neusweg vrij voor de maaltijd;
• Neem voldoende tijd en rust voor het eten (max 45 min);
• Neem meerdere kleine maaltijden per dag, wanneer de maaltijd teveel tijd in beslag neemt;
• Neem kleine happen en kleine slokken;
• Let op uw houding: goed rechtop zittend met voetensteun;
• Praat niet terwijl u eten in de mond heeft;
• Sluit na elke hap uw lippen;
• Kauw voldoende lang;
• Laat, zowel voor als tijdens het slikken, uw kin op uw borst rusten;
• Slik tussen de happen regelmatig een extra keer uw speeksel in.
Vermijd:
• deshydraterende dranken (bv. alcohol) of voeding (zout);
• prikkelende dranken (bv. koolzuurhoudend water, sap van citrusvruchten);
• niet-homogene soep (bv. kervelsoep, juliennesoep);
• pikante gerechten;
• Rietjes.
| 10 geboden voor gerechten voor patiënten met eet- en slikproblemen 1. Er zijn 3 niveau van slikproblemen met een aangepaste consistentiestructuur: - Niveau 1 (laag): de patiënt verslikt zich soms 4/10 = consistentie van pureeaardappel met kleine brokken en snippers; - Niveau 2 (middelmatig): de patiënt verslikt zich regelmatig 6/10 = consistentie van pudding; - Niveau 3 (hoog): de patiënt verslikt zich bijna altijd 8/10 = consistentie van yoghurt. 2. Hak zoveel mogelijk alle ingrediënten van het gerecht zoals vis, vlees, groenten, aardappelen, pasta apart fijn en breng elke gemalen component afzonderlijk op smaak zoals aangegeven in de 10 geboden. 3. Kruid het gerecht met aromatische groene bladkruiden die vers gesneden of fijngemalen zijn in een mortier. Dit geeft zeer fijne aroma’s en kietelt niet aan in de keel, wat het verslikken kan bevorderen. 4. Vleessaus of bouillons van vis en gevogelte die u bekomt bij het garen, maken de voeding homogeen en geven een extra touch en extra smaak aan uw gerecht. 5. Voeg een kruidenmarinade, type pesto, net voor het opdienen van de maaltijd aan het gerecht toe. 6. Maak de groenten beetgaar in de steamer of in de snelkookpot. Dit leidt tot minder smaak- en vitamineverlies. 7. Gebruik binders om het gerecht te binden op basis van niet-gemodificeerd zetmeel of kant en klare binders. Dit vermijdt constipatie en bevordert de darmflora. Het helpt meer vezels te eten, dus meer groenten en fruit in alle vormen, en op te letten met te veel marinades, pesto en olie. 8. Voeg op het einde van het malen en net voor het opdienen één soeplepel extra vierge olijfolie, of zuivere zonnebloem- of lijnzaadolie aan de warme of koude gemalen massa toe en roer voorzichtig om tot een mooie homogene massa. Dit komt de smaak, het mondgevoel en het slikgevoel ten goede. 9. Serveer gemalen gerechten zo vlug mogelijk na het pletten, dan behoud je de frisse aroma’s van kruiden en specerijen. 10. Gebruik fijn gemalen specerijen. Grof gemalen kruiden bevorderen het kriebelen in de keel en verhogen het verslikeffect. |
 |
 |
