Een denkbeeldig vriendje

Mijn dochter van vier heeft een ingebeeld vriendje. Ze voeren uitgebreide gesprekken en bij elke maaltijd schuift ze een stoel bij voor het denkbeeldige vriendje. Ook een nachtzoen van mij moet in tweevoud. Moet ik me zorgen maken?’

 

Peuters en kleuters hebben een rijke fantasie. Fantasiespel is een unieke manier om dagelijkse gebeurtenissen en nieuwe indrukken te verwerken. Van nabootsen van de volwassenen evolueert het spel naar het bedenken van complexere situaties. Al dat nieuwe gaat ook gepaard met angsten. Een kleuter kan bang zijn voor de schaar van de kapper, denkt dat hij kan wegspoelen door het doucheputje of ziet monsters onder het bed. Een fantasievriendje kan dan een ruggensteun zijn om de angsten beter aan te kunnen. Eens je kind meer inzicht krijgt hoe de dingen werken en wat oorzaak en gevolg is, verdwijnt het vriendje vaak vanzelf.

Het denkbeeldig vriendje is ook een veilige manier om te experimenteren met sociaal gedrag. Het reageert immers altijd zoals het kind het wil. 

Zo’n vriendje biedt ook troost. Het is er altijd, en kan je kind bijstaan op momenten waarop het bang, onzeker of verdrietig is. Een spannende eerste schooldag, een logeerpartij of een scheiding bijvoorbeeld.

Denkbeeldige vriendjes zijn geen hinderpaal voor echte vriendschappen. Ze kunnen naast elkaar bestaan, en het fantasievriendje kan helemaal op de achtergrond verdwijnen als er een echt vriendje komt spelen bijvoorbeeld. Als kinderen meer met elkaar gaan spelen in plaats van naast elkaar, nemen de echte vriendjes vaak helemaal de plaats in van het fantasievriendje. Je kind heeft een poos lang geoefend met sociale omgangsvormen en leert nu dat echte vriendjes niet altijd reageren zoals hij dat verwacht, en dat dat helemaal niet erg is.

Dat verschilt van kind tot kind. Soms is het denkbeeldig vriendje een knuffel, een huisdier of een stuk speelgoed. Vaak is je kind de enige die het vriendje kan zien, en blijft het onzichtbaar voor anderen. Het ene kind is zijn fantasievriendje erg trouw, het andere kind kiest een vriendje op maat van zijn behoeftes op dat moment.

Probeer de fantasie niet op te lossen. Aanvaard het denkbeeldig vriendje van je kind en probeer het niet te overtuigen dat het niet echt bestaat. Laat die extra stoel aan tafel dus maar toe en lach je kind niet uit met zijn eigen gecreëerde verhalen. Misschien leer je door de ogen van de onzichtbare compagnon wel begrijpen waarvoor je kind bang is of zich onzeker over voelt, en slaapt je kind wel rustig nadat jullie samen de monsters onder het bed verjaagd hebben. 

Soms proberen kinderen de schuld op hun vriendje te schuiven: de rommelige kamer is veroorzaakt door het fantasievriendje. Stel dan vriendelijk maar kordaat voor dat je kind en zijn vriendje ook samen het speelgoed opruimen.

Net zoals je kind op een bepaalde leeftijd sommige speeltjes ontgroeit, zo zal ook na verloop van tijd het denkbeeldig vriendje vanzelf aan de kant worden geschoven.