Hoe rouw je als nabestaande van een slachtoffer van het coronavirus?

nieuws Elk verlies maakt veel emoties los. Dat is normaal. Ben je een dierbare verloren aan de gevolgen van het coronavirus? Dan kan je rouwproces extra zwaar zijn, omdat het afscheid anders loopt door de maatregelen. Misschien ben je wel bang zelf besmet te raken? In normale omstandigheden haal je energie en troost uit contact met anderen, maar dat kan nu even niet meer of toch niet op de vertrouwde manier. Je rouwproces kan daardoor raakvlakken vertonen met traumatische rouw.

Wat is rouw?

Als iemand overlijdt, ga je als nabestaande door een rouwproces. Rouw is een wisselwerking tussen een gevoel van verlies en een gevoel van herstel*. Je bent iemand verloren die je graag ziet en ervaart een gemis. Tegelijkertijd probeer je de draad terug op te nemen van je dagelijkse leven. Je moet bv. naar het werk, voor je gezin zorgen en je sociale contacten onderhouden.

Rouwen tijdens de coronacrisis

Afscheid nemen verloopt anders sinds de uitbraak van het coronavirus. Je vindt geen houvast meer in de vertrouwde rituelen. Uitvaarten en koffietafels vinden bv. plaats in beperkte kring en ook dan blijven de regels rond social distancing van kracht. Daardoor kan niet iedereen op dezelfde manier een laatste groet brengen. Je deelt je verlieservaring met minder mensen dan je misschien zou willen. Fysiek contact, bv. knuffelen, is uitgesloten. Voor contact met anderen ben je vaak aangewezen op digitale tools.

Verken de mogelijkheden

Mag je niet aanwezig zijn op de begrafenis? Informeer bij de uitvaartondernemer of je via livestream kan deelnemen. Als dat niet lukt, plan dan een bezinningsmoment voor jezelf. Zoek naar een manier die passend is voor jou om afscheid te nemen. Laat een kaarsje branden bij een foto van de overledene, schrijf hem of haar een brief of ga naar een plek die betekenisvol is voor jullie relatie.

Geef ruimte aan je gevoelens

Durf verdriet, kwaadheid, gemis of schuld ruimte geven. Vertrouw erop dat zulke gevoelens van voorbijgaande aard zijn. Je bent vaak sterker dan je denkt. Wist je dat je lichaam beschikt over een verwerkingsmechanisme om moeilijke gevoelens te reguleren?** Een emotionele reactie op een onverwacht overlijden is met andere woorden perfect normaal. Het is een noodzakelijk onderdeel van je rouwproces.

Zorg voor structuur

Voel je dat je klaar bent voor je herstel? Zoek houvast in de structuur die je leven vóór het overlijden kende. Eet, beweeg en slaap op vaste momenten. Je lichaam heeft regelmaat nodig voor het herstel. Structuur geeft je een gevoel van controle, in tegenstelling tot het gebrek aan controle dat je ervaart bij een onverwacht overlijden.

Plan plezier in

Maak ook tijd voor leuke activiteiten. Oefen ze uit zonder schuldgevoel. Volg hierin je eigen tempo. Ben je klaar om terug aan het werk te gaan of een hobby op te pikken? Prima. Het kan je helpen om je gedachten te verzetten. Ben je daar nog niet aan toe? Wees niet boos op jezelf. Je hebt meer tijd nodig. Gun jezelf die extra tijd.

Rouw bij kinderen

Ook kinderen doorlopen een rouwproces. Het komt bovenop hun normale ontwikkelingstaken. Ga als ouder samen met je kind op zoek naar een manier om te rouwen die bij hun niveau en karakter past. Je zoon of dochter kan verdriet uiten door bv. een tekening te maken, een spel te spelen of een verhaal over verlies te lezen.

Rouwen is een werkwoord

Rouwen kan erg vermoeid zijn. Sommige mensen voelen zich tijdens de coronacrisis gevangen in een isolement. Anderen worden voortdurend met het verdriet van hun gezinsleden geconfronteerd omdat ze samen in hun ‘kot’ moeten blijven. Dat zijn stuk voor stuk elementen die je rouwproces kunnen bemoeilijken. Ga voor jezelf op zoek naar een gezond evenwicht. Wees er voor anderen, maar ook voor jezelf. Blijf voldoende aandacht bewaren voor jouw verlies en herstel.

Nood aan een gesprek?

Heb je vragen over rouw? Wil je praten met een professionele hulpverlener? Contacteer het CAW op het gratis nummer 0800 13 500 en vraag naar een hulpverlener van de dienst Slachtofferhulp. Zij helpen je graag verder.

Nuttige links:
www.wijrouwenmee.be
www.slachtofferzorg.be

Bronnen:
* Margaret Stroebe & Henk, Schut, The Dual Process Model of Coping with Bereavement: Rationale, p. 211-216; Margaret Stroebe & Henk Schut, The Dual Process Model of Coping with Bereavement: A Decade, p. 274-279.
** Bessel van der Kolk (2016). Traumasporen - Het herstel van lichaam, brein en geest na overweldigende ervaringen. Uitgeverij Mens.

Lees ook: Coronavirus: Burgerinitiatief helpt familieleden bij afscheid nemen en rouwen