Cauda-equinasyndroom: rugpijn die snel invaliditeit veroorzaakt

In dit artikel

Wat is het cauda-equinasyndroom?
Oorzaken van het cauda-equinasyndroom
Symptomen cauda-equinasyndroom
Is het cauda-equinasyndroom gevaarlijk?
Diagnose en behandeling: spoedoperatie nodig
Herstel: leven na cauda-equinasyndroom

dossier

Het cauda-equinasyndroom is een ernstige aandoening die ontstaat door compressie van zenuwwortels in de onderrug. Dit kan leiden tot lage rugpijn, gevoelloosheid in het bekkengebied en verlammingsverschijnselen. Zonder snelle chirurgische ingreep (binnen 24 tot 48 uur) kunnen sommige symptomen onomkeerbaar worden, zoals incontinentie en spierzwakte. Tijdige herkenning is dus cruciaal om blijvende schade te voorkomen.

Wat is het cauda-equinasyndroom?

Het cauda-equinasyndroom is een zeldzame maar ernstige aandoening. Het treedt op wanneer de zenuwwortels aan de onderkant van het ruggenmerg (L2 tot L5) worden samengedrukt of beschadigd.

Deze bundel zenuwuiteinden, ook bekend als de cauda equina, zorgt voor de overdracht van signalen tussen de hersenen, de onderste ledematen en de bekkenorganen. Ze maken beweging en gevoel in de benen en rond de blaas mogelijk.

Wanneer compressie optreedt, raakt de werking van de zenuwen verstoord en ontstaan er symptomen. Dit is een medisch noodgeval. Vroege chirurgische ingreep kan onomkeerbare zenuwbeschadiging (verlamming, incontinentie, impotentie) voorkomen. Het is daarom belangrijk om de waarschuwingssignalen te herkennen om invaliditeit te voorkomen.

Oorzaken van het cauda-equinasyndroom

De meest voorkomende oorzaak is een lumbale hernia die op de zenuwen drukt. Andere mogelijke oorzaken zijn:

Tumoren in de wervelkolom
Wervelbreuken of ontstekingen
Lumbale spinale stenose (vernauwing van het wervelkanaal)
Rugtrauma (bijvoorbeeld door een ongeval)
Complicaties na een rugoperatie
Arterioveneuze malformaties (AVM)

Symptomen cauda-equinasyndroom

Het cauda-equinasyndroom ontwikkelt zich soms geleidelijk, maar kan ook acuut optreden. Bij deze symptomen moet je onmiddellijk medische hulp zoeken:

Ernstige lage rugpijn die plotseling verergert
Uitstralende pijn in één of beide benen (ischias)
Gevoelloosheid of tintelingen in het kruisgebied ("zadelanesthesie")
Spierzwakte of verlamming in de benen
Blaas- en darmproblemen zoals urineretentie of incontinentie
Seksuele disfunctie, zoals erectieproblemen

Is het cauda-equinasyndroom gevaarlijk?

Zonder behandeling kan deze aandoening leiden tot volledige verlamming van de benen en verlies van blaas- en darmfunctie. Zelfs met een operatie kunnen restverschijnselen optreden. Revalidatie, fysiotherapie en medische begeleiding kunnen helpen bij het herstel.

Diagnose en behandeling: spoedoperatie nodig

Elke vertraging in de behandeling van het cauda-equinasyndroom kan leiden tot blijvende zenuwbeschadiging.

Om een diagnose te stellen, voeren artsen een lichamelijk onderzoek uit en gebruiken ze meestal een MRI-scan of, als dat niet mogelijk is, een myelografie met CT-scan (myelo-CT).

Als het syndroom wordt bevestigd, is onmiddellijke chirurgie (laminectomie) nodig om de druk op de zenuwen te verlichten. Een operatie binnen 24 tot 48 uur na het begin van de symptomen biedt de beste kans om langdurige complicaties te voorkomen.

Na de operatie hangt het herstel af van de oorzaak van de zenuwcompressie en de snelheid van de behandeling. Het genezingsproces verschilt per persoon. Het kan weken, maanden of zelfs jaren duren voordat de controle over de blaas of darmen terugkeert.

Herstel: leven na cauda-equinasyndroom

Zonder behandeling kan het cauda-equinasyndroom leiden tot volledige verlamming van de benen. Een vertraagde behandeling kan blijvende zenuwbeschadiging veroorzaken of het herstel vertragen.

Veelvoorkomende complicaties zijn: