Wie kan eiceldonor worden?

nieuws Bij eiceldonatie laat een vrouw eicellen wegnemen om ze te doneren aan een andere vrouw voor gebruik bij een vruchtbaarheidsbehandeling.

Ongeveer 1 op 8 paren heeft problemen om binnen 1 jaar zwanger te worden. Wanneer de kinderloosheid een gevolg is van weinig of geen eicellen die rijpen of omdat ze niet ontwikkelen zoals het hoort, bijvoorbeeld ten gevolge van een ziekte of doordat ze vroegtijdig in de menopauze is terechtgekomen, dan kan er geopteerd worden om gebruik te maken van eicellen van een donor. Ook voor paren met een verhoogd risico op kinderen met genetische afwijkingen, is het gebruik van gedoneerde eicellen een optie, als dit risico wordt doorgegeven via de vrouw.

Bij vrouwen die ouder zijn dan 43 jaar en een vruchtbaarheidsbehandeling ondergaan, worden geen eigen eicellen meer gebruikt omdat de slaagkans te laag ligt. In deze gevallen is beroep doen op een eiceldonor de enige mogelijkheid om tot een zwangerschap te komen.

Een vruchtbaarheidsbehandeling lukt zelden van de eerste keer. Dat betekent dat voor de behandeling van één vrouw meerdere eicellen nodig zijn. Niet uitzonderlijk zijn 5, 6 of meer pogingen nodig vooraleer er een succesvolle zwangerschap volgt. Een eiceldonatie levert tot een tiental eicellen op, maar niet alle eicellen zijn van voldoende kwaliteit om bruikbaar te zijn.

Voorwaarden om eiceldonor te worden
Eiceldonatie vraagt een zekere inspanning. Het is dus belangrijk dat je er goed over nadenkt vooraleer je donor wordt, je moet bereid zijn om een aantal keer naar het fertiliteitscentrum te gaan en om de behandeling en het wegnemen van de eicellen te ondergaan wat enige ongemakken met zich kan meebrengen.

• Eiceldonoren moeten tussen 18 en 37 jaar oud zijn. De leeftijdsgrenzen kunnen licht verschillen naargelang het fertiliteitscentrum.

• Als u donor wilt worden, wordt uw algemene gezondheidstoestand onderzocht en wordt u getest voor besmettelijke ziekten en erfelijke aandoeningen die via donatie overgebracht kunnen worden. Dit gebeurt op een raadpleging bij de specialist menselijke erfelijkheid en bij de gynaecoloog. Dit wordt in sommige centra herhaald 6 maanden na de laatste donatie.

• Naast deze medische onderzoeken worden twee gesprekken bij de fertiliteitsconsulent / psycholoog gepland, gecombineerd met een afspraak bij de gynaecoloog en de specialist menselijke erfelijkheid.

• Bij eiceldonatie verkiest men meestal dat de kandidaatdonor zelf reeds een keer zwanger is geweest, op die manier weet men dat de vrouw in kwestie vruchtbaar is. Tijdens de voorbereiding van de donatie zelf mag je niet zwanger worden, anders kan de donatie uiteraard niet doorgaan.

Hoe word je eiceldonor?
Als je hebt beslist dat je eiceldonor wil zijn, is de eerste stap contact opnemen met een van de fertiliteitscentra om je als donor aan te melden.

Anoniem
Donatie van eicellen gebeurt volledig vrijwillig en is in principe anoniem. Dat wil zeggen dat noch de wensouders voor wie gebruik wordt gemaakt van jouw eicellen, noch de kinderen die daaruit zullen resulteren op de hoogte zijn van jouw identiteit. Donorkinderen kunnen je dus niet zomaar komen opzoeken later. Jij kent ook hun identiteit niet, de anonimiteit werkt dus in twee richtingen.

Het fertiliteitscentrum beschikt wel over de nodige gegevens om te bepalen welk kind verwekt is uit welke donor, maar mag deze uiteraard niet zomaar uitwisselen.
De wet laat wel bekende donatie toe, dat betekent dat je doneert aan een koppel of persoon die je kent, bijvoorbeeld je zus. In dat geval is er uiteraard geen sprake van anonimiteit en moeten de ouders en donor onderling overeenkomen wat er aan het kind wordt verteld.

• Gekende donatie
In sommige centra kan je rechtstreeks doneren aan een familielid of vriendin. Wie donoreicellen nodig heeft, komt op een wachtlijst terecht. Wachttijden lopen op tot een jaar en meer. Wie een familielid of vriendin bereid vindt om eicellen te doneren en dus een gekende donor heeft, kan direct worden behandeld en komt dus niet op de wachtlijst terecht.

• Wisseldonatie
Wisseldonatie wordt ook wel kruisdonatie genoemd. Dit systeem wordt gebruikt wanneer een koppel zelf een donor aanbrengt, maar men toch anonimiteit wenst. Koppel A brengt eiceldonor A aan. Koppel B brengt eiceldonor B aan. Koppel A wordt behandeld met de eicellen van donor B en koppel B wordt behandeld met de eicellen van donor A. Op die manier is er anonimiteit.

Hoe verloopt een eiceldonatie?

• Als eiceldonor zal u gedurende een 14-tal dagen dagelijkse hormooninjecties krijgen, vaak gecombineerd met een neusspray om voldoende eicellen te bekomen.
Wanneer u voldoende eicellen heeft aangemaakt zal de eicelaspiratie gepland worden. Deze wordt over het algemeen uitgevoerd onder een lichte algemene verdoving. U wordt hiervoor opgenomen op de dagzaal van het fertiliteitscentrum waar u ongeveer een halve dag zal verblijven.

• Er wordt een vergoeding voorzien waarmee de kosten van de voorbereidende onderzoeken, de hormonale behandeling en de eicelaspiratie door de eiceldonor zelf kunnen worden betaald en waarin ook een beperkte onkostenvergoeding opgenomen is.

Zijn er risico’s verbonden aan een eiceldonatie?
Omdat u een hormonale behandeling en een eicelaspiratie (punctie) moet ondergaan, zijn er een aantal risico's verbonden aan eiceldonatie die vergelijkbaar zijn met de risico's van een IVF-behandeling (proefbuisbevruchting).

Om deze risico's minimaal te houden, wordt de eiceldonor tijdens de behandeling zorgvuldig opgevolgd met bloedafname en echografieën. De eiceldonor moet 's ochtends regelmatig naar het ziekenhuis komen, wat eventueel een impact kan hebben op het dagelijkse leven. Daarom wordt zoveel mogelijk samenwerking gezocht met een gynaecoloog in de buurt van de woon- of werkplaats van de eiceldonor.

Ten gevolge van de stimulatie van de ontwikkeling van de eicellen wordt de kans op een zwangerschap, en ook op een meerlingenzwangerschap, groter. Dat is ook iets waarmee de donor zeker rekening moet houden. Gedurende de tijd dat de donatieprocedure loopt, is veilig vrijen dus de boodschap.

Wat gebeurt er met eicellen na donatie?
Eicellen die worden gedoneerd, worden in de meeste gevallen onmiddellijk bevrucht in het labo met sperma van de wensvader of van een donor. De bevruchting van een eicel resulteert in een embryo. Embryo's kan men langer bewaren. Een embryo zal worden teruggeplaatst in de baarmoeder van de wensmoeder en de overige embryo's zullen worden bewaard. Er zal telkens een embryo worden teruggeplaatst tot de wensouders een of meer kinderen hebben en hun kinderwens is vervuld. Zijn er op dat moment nog embryo's over dan kunnen die worden gedondeerd aan andere wensouders, geschonken aan de wetenschap of vernietigd. Dit hangt af van de keuze die de wensouders hebben gemaakt.

Hoeveel kinderen kunnen worden verwekt met mijn eicellen?
Dit hangt deels af van het aantal eicellen dat men bij de donatie heeft verkregen. In een normale cyclus rijpen 1 à 2 eicellen. Bij de donor wordt de rijping van eicellen met het oog op de donatie gestimuleerd waardoor meer eicellen kunnen worden verkregen. 10 tot 12 rijpe eicellen zijn een heel goed resultaat. Dat betekent niet dat er evenveel kinderen uit zullen worden geboren. Het kan zijn dat er nog een of een aantal eicellen toch niet geschikt blijken. De geschikte eicellen worden in het labo bevrucht met sperma. Ook dat zal niet bij alle eicellen lukken. Na een paar dagen heeft men dan een aantal bevruchte eicellen die zijn ontwikkeld tot bruikbare embryo's.

Dat kan er 1 zijn, of 2, maar even goed 6 of meer. Van die embryo's zal er meestal 1 per cyclus worden ingebracht in de baarmoeder van de wensmoeder in de hoop dat er een succesvolle zwangerschap volgt, maar dat is ook niet altijd het geval. De meeste wensouders ondergaan meerdere behandelingen vooraleer dit resulteert in de geboorte van een kindje. Een 5-tal pogingen is niet uitzonderlijk.

Meer info
www.demaakbaremens.org/index.php/donorschap/